مشکلات شایع پوستی در دوران بارداری

شایعترین مشکلات پوست و مو در دوران بارداری 

نی نی تایم :بارداری دوره ای از تغییرات هورمونی و متابولیکی وسیع و شدید است که چون موقتی است، بدن قادر به تحمل آن می باشد. در طی این دوره تغییرات متعددی در پوست ، ناخن و موها بروز می کند. ضایعات و تغییرات پوستی در طول بارداری فوق العاده شایع هستند.
به علت شرایط خاص روحی و روانی زنان باردار، این تغییرات می توانند سبب بروز نگرانی هایی شوند که مربوط به زیبایی ظاهری، امکان عود در بارداریهای بعدی، اثرات این تغییرات روی جنین و یا مجموعه ای از آنها باشد. تمام تغییرات پوستی در دوران بارداری از اهمیت یکسانی برخوردار نیستند. 
برخی از ضایعات شایع می باشند و تقریباْ در تمام زنان باردار مشاهده میشود و یا برخی ضایعات که اختصاص به دوران بارداری دارد و بعد از زایمان از بین میروند. حاملگی می تواند بعضی بیماریهای پوستی که فرد قبلاْ به آن مبتلا بوده را تشدید یا تخفیف دهد. حال به تک تک این تغییرات اشاره ای می کنیم؛ با این مطلب همراه باشید تا با شایعترین مشکلات پوست ومو در بارداری بیشتر آشنا شوید.

•    تیره شدن پوست (هیپرپیگمانتاسیون)

بدلیل تغییرات هورمونی و افزایش تولید ملانین از سلول های ملانین ساز درجات مختلفی از تیره شدن منتشر پوست در اکثر زنان باردار در فاصله هفته های اول تا نیمه بارداری مشاهده می شود. این تغییرات در زنان با پوست تیره تر مشهود تر است. 
مناطقی از بدن که بطور طبیعی تیره تر هستند بیشتر دچار این فرآیند میشوند و تیرگی در این نواحی بیشتر دیده میشود بخصوص نوک سینه ها و هاله حاشیه آن ، نواحی تناسلی و خط میانی دیواره شکم که به آن خط سیاه گفته می شود. 
همچنین گاهی این تغییرات در زیر بغل و کشاله ران ها نیز دیده میشود. این تغییرات بعد از دوران بارداری از بین می روند ولی ممکن است درجاتی از آن باقی بماند. همچنین خالهای تیره ممکن است کمی بزرگتر و تیره تر شوند و خالهایی که قبلاْ مورد توجه نبودند مشخص گردند. باید توجه داشت که این تغییرات در خالها بطور یکسان است و اگر تغییر خاصی در یک خال بوجود آید مثل بزرگ شدن ، تیرگی شدیدو یا وجود علائمی مثل خارش ، سوزش و یا خونریزی، باید توسط یک متخصص پوست بررسی گردد.
 ماسک حاملگی یا ملاسما در بیشتر از هفتاد درصد زنان باردار بخصوص در سبزه رنگ ها در نیمه دوم زمان حاملگی بوجود می آید. 
این ماسک یا تیرگی در نواحی مختلف صورت ظاهر میشود و بیشتر در لب بالا- گونه ها- چانه – پیشانی و روی بینی دیده میشود که بدنبال تماس با آفتاب شدت می یابد. تیرگی معمولاْ به رنگ قهوه ای و بصورت قرینه می باشد. این تغییرات در زنان غیر باردار بدنبال استفاده از داروهای جلوگیری از حاملگی و یا گاهی بدون مصرف این داروها و حتی در مردان نیز ممکن است دیده شود. ماسک حاملگی بعد از زایمان از بین می رود و یا ممکن است با درجاتی از تیرگی باقی بماند. 

•    مو

بیشتر زنان در زمان بارداری به درجاتی از پر موئی دچار میشوند که در صورت واضح تر از نواحی دیگر است. این پرموئی در نتیجه اثرات هورمونی دوران بارداری است و در فواصلی بعد از زایمان از بین میروند. در سر هم موها پر پشت تر میشوند و ریزش طبیعی مو هم کم میشود. 
بعد از زایمان بدلیل برگشت وضعیت هورمونی به قبل از بارداری ؛ نسبت موهای در حال رشد نیز به حالت طبیعی بر میگردد و سه تا پنج ماه بعد از زایمان یک ریزش نسبتاْ زیاد مو را خواهیم داشت که علاوه بر اثرات افت هورمونهای دوران بارداری؛ اثرات تغذیه ای و کاهش املاح خونی بخصوص آهن و همچنین مسائل روحی و روانی بعد از زایمان نیز در این ریزش سهیم هستند. 
شیر دادن جدا از مسائل تغذیه ای هیچ نقشی در ریزش مو ندارد و اگر مادری بطور صحیح تغذیه شود و کالری و ویتامین و آهن کافی به بدنش برسد با شیر دادن هیچ نوع اثری در بدن وی بوجود نمی آید. این ریزش بعد از زایمان با برگرداندن کمبود مواد خونی و تغذیه کافی معمولاْ بعد از چندین ماه بر طرف گردیده و تراکم موها به حد قبل از بارداری میرسد. در موارد نادری کمبود موهای ریزش کرده به حد قبل از بارداری نمی رسد که نیاز به بررسی بیشتر دارد. در صورتی که تا یک سال بعد از زایمان کمبود مو در سر و یا وجود موهای ضخیم در صورت و نواحی دیگر بدن که در دوره بارداری بوجود آمده از بین نرود باید بیمار از نظر هورمون آندروژن و وجود کیست و علل دیگر بررسی گردد.         

•    ناخن ها 

 خانم های باردار معمولاْ از شکنندگی ناخن و ایجاد شیارهای عرضی در ناخن شکایت می کنند. و در مواردی ممکن است ناخن از بستر جدا شود. این تغییرات ناخن نیز به تغییرات هورمونی نسبت داده میشود. ولی باید علل دیگر این تغییرات در ناخن بررسی گردد. وجود خطوط تیره رنگ طولی در ناخن گرچه در دوران حاملگی ممکن است بوجود آید ولی رد کردن دیگر علل این خطوط تیره باید انجام گیرد. 

•    غدد عرق

ترشحات غدد عرق در دوران بارداری در تمام سطح پوست بجز کف دست و پا افزایش دارد و بدلیل تغییرات هورمونی این دوره می باشد و به این دلیل زنان باردار بیشتر دچار عرق سوز میشوند. 


•    غدد آپوکرین

این غدد بیشتر در نواحی زیر بغل و ناحیه تناسلی وجود دارند و مسئول بو بدن می باشند. در دوران بارداری ترشح این غدد کم میشود. 

•    غدد چربی

در دوران حاملگی ترشح غدد چربی افزایش می یابد و بعد از زایمان به حد قبل از بارداری میرسد. اگر در این زمان این چربی های اضافی از سطح پوست شسته نشوند می تواند باعث بوجود آمدن جوش صورت گردند. 

•    عروق پوست

تغییرات متعددی در ساختمان و عملکرد عروق پوست در طی بارداری ممکن است رخ دهد. از آنجا که این تغییرات منحصر به این دوره نیستند؛ در صورت بروز این تغییرات باید با یک متخصص پوست مشاوره گردد. این تغییرات شامل: 

–    آنژیوم عنکبوتی

به شکل یک برجستگی یا هم سطحی قرمز رنگ به اندازه سر سنجاق که دارای یک قسمت مرکزی و در اطراف آن یکسری عروق قرمز ریز بطور شعاعی دیده میشود. بیشتر این ضایعات در نیمه فوقانی بدن دیده میشود و معمولاْ در ماه های دوم تا پنجم بروز می کند و بعد از زایمان نیز از بین میروند. این ضایعه عروقی در افراد دیگر نیز می تواند دیده شود ولی در دوران بارداری شیوع آن نسبتاْ زیاد است. 

–    قرمزی کف دست

در زنان با پوست روشن بیشتر دیده میشود که بعلت تغییرات هورمونی و افزایش خونرسانی به سطح پوست می باشد ولی در بیماریهای دیگر نیز این پدیده بوجود می آید. زنان باردار با قرمزی کف دست اگر دارای علائم دیگر نیز باشند باید برای رد علل دیگر مورد بررسی قرار گیرند. 

–    واریس

وریدهای متسع (واریس) در پاها و هموروئید (بواسیر) از عوارض شایع حاملگی است و بعلت فشار جنین روی وریدهای بزرگ داخل شکمی و همچنین اثرات هورمونی زمان بارداری است. در صورتی که تورم و اتساع وریدی مشهود باشد با پزشک خود مشورت نمائید چون می تواند نتیجه مسمومیت حاملگی یا دیگر علل آن مثل ناراحتی قلبی باشد.

•    لثه ها

اکثر زنان باردار دچار قرمزی و تورم لثه ها میشوند بخصوص اگر بهداشت دهان و دندان بخوبی انجام نگیرد باعث دردناک شدن و زخمی شدن گردد. این تغییرات بعد از زایمان از بین می رود. 

•    خطوط کشش یا استریا

پیدایش این خطوط در دوره بارداری یک یافته شایع می باشد. این خطوط در اکثر زنان باردار در ماه های ششم و هفتم حاملگی ابتدا در دیواره شکم ظاهر شده و بعداْ به میزان کمتری بر روی سینه ها نیز نمایان میشود. 
در نواحی دیگر از جمله ران ها و بازوها با در صد کمتری این خطوط دیده می شود. علت بوجود آمدن این خطوط پوستی را به تغییرات زمان بارداری و افزایش جثه جنین و فشار آن روی پوست و کش آمدن پوست و در نتیجه پاره شدن بافت الاستین که مسئول کشش و نگهدارنده پوست است، نسبت می دهند. رنگ این خطوط در ابتدا قرمز تا صورتی و یا ارغوانی است و گاهی همراه با خارش می باشد. بعد از زایمان این خطوط تا حدی جمع میشوند ولی بطور کامل از بین نمی روند و معمولاْ به رنگ پوست در می آیند و کمی فرو رفته و چروکیده دیده میشوند. استریا معمولاْ یک مشکل ظاهری است. 
ولی در مواردی که این خطوط وسیع باشند امکان زخمی شدن و عفونی شدن وجود دارد که باید مراقبت های خاصی انجام گیرد. استریا در موارد غیر بارداری نیز دیده میشود از جمله در پسر ها و دختران در سنین بلوغ که در ارتباط با افزایش سریعتر حجم بدن نسبت به رشد سطحی پوست است و در نواحی باسن، ران ها، کمر و سینه بوجود می آید. 

•    آویزه های پوستی ( تگ پوستی )

در اواخر حاملگی بصورت گوشت آویزان در نواحی گردن، صورت، سینه و زیر پستان برنگ صورتی یا هم رنگ پوست پدیدار می شود و شبیه زگیل می باشد. اندازه آنها می تواند کوچک به قطر سر سوزن تا اندازه یک نخود باشد و معمولاْ بعد از زایمان از بین می روند. باید آنها را از زگیل تشخیص داد چون اگر زگیل باشد باید بیشتر مورد توجه و درمان قرار گیرد. 

common-skin-problems-during-pregnancy

•    بیماریهای شایع خاص دوران بارداری

یک خانم حامله علاوه بر بیماریهایی که یک فرد غیر حامله می گیرد به برخی بیماریهای خاص دوران بارداری نیز مبتلا می گردد.
–    خارش حاملگی
حدود یک پنجم زنان باردار به درجاتی از خارش مبتلا میگردند. در اکثر موارد این خارش در زمینه یک بیماری پوستی شایع مثل کهیر، اکزما، حساسیت داروئی و یا ابتلا به بیماریهای قارچی یا انگلی مثل گال بوجود می آید ولی در اندکی از این خانمها خارش شدیدی وجود دارد که با هیچ ضایعه پوستی مشخصی همراه نیست که به آن خارش حاملگی می گویند. در این حالت خارش در سه ماهه سوم حاملگی بوجود می آید و اغلب محدود به شکم است ولی گاهی منتشر میگردد و به دست و پا هم میرسد. 
علت خارش حاملگی اختلال در ترشح صفرا از کبد می باشد. این خارش بعد از زایمان از بین میرود ولی در حاملگی های بعدی و یا با مصرف قرص ضد بارداری عود می کند. خارش حاملگی تاثیری بر روی سلامت مادر (بجز خارش) و جنین ندارد. 

–    بثورات کهیری حاملگی

در اندکی از زنان باردار بروز می کند و بصورت ضایعات کهیری است. معمولاْ این حالت در ماه آخر حاملگی دیده میشود ولی میتواند زودتر نیز ظاهر شود. این بیماری در حاملگی های اول دیده میشود و بندرت در حاملگی های بعدی با شدت کمتری عود دارد. 
علت آن دقیقاْ مشخص نشده ولی افزایش سن مادر و جنین را به آن نسبت میدهند. این بیماری بصورت ایجاد ضایعات کهیری شدیداْ خارش دار بیشتر در روی شکم نواحی خطوط پوستی (استریا) و در موارد نادری روی سینه، بازوها و ران ها ظاهر میشود. 
این ضایعات بعد از زایمان از بین میروند ولی بلافاصله بعد از زایمان ممکن است شدت آن افزایش یابد. این بیماری تاثیری بر روند حاملگی و سلامت جنین ندارد و معمولاْ نوزادان متولد شده بزرگتر از حالت طبیعی هستند. این بیماری درمان و مراقبت خاصی دارد که باید مورد توجه قرار گیرد. 

 مسایل و مشکلات پوستی در دوران بارداری را می‌توان به سه  دسته تقسیم کرد.

۱-    تغییرات پوستی که در اثر  تغییرات فیزیولوژیک و بخصوص تغییرات  هورمونی دوران بارداری بوجود میایند  مانند ترک‌های پوستی، لکه‌های پوستی (ملاسما) ،تغییرات مو، ناخن و تغییرات عروقی.

۲-    مشکلات پوستی که قبل از دوران بارداری وجود داشتند (مانند اگزما، بیماری پسوریازیس، عفونتهای قارچی و تومورهای پوستی) ممکن است در طی این دوران دستخوش تغییراتی شوند.

۳-    بیماریهای نیز وجود دارند که اختصاصاً در خانمهای باردار بوجود ‌می‌آیند و به دوران بارداری منحصر هستند مانند خارش حاملگی، بیماری بنام puppp، انسداد مجاری صفراوی در دوران بارداری و چند بیماری نادر دیگر. از این دسته بیماری PUPPP از همه شایعتر است.

اکثر مشکلات پوستی دوران بارداری پس از دوران بارداری کم می‌شود یا از بین می‌رود و بنابراین تنها نیازمند درمانهای علامتی موقتی تا زمان پس از بارداری هستند. با وجود این بعضی از این حالتها دارای درمانهای اختصاصی مربوط به خود نیز هستند. در این مقاله  به دسته اول این مسایل که شیوع بیشتری دارند اشاره میشود

ترکهای پوستی(استریا)

ترکهای پوستی در ۹۰ درصد خانمهای باردار در سه ماهه سوم اتفاق می‌افتند این ترکها به صورت خطوط صورتی متمایل به بنفش با پوست نازک در نواحی شکم،‌پستانها، باسن ران و بازوها ظاهر می شوند. این خطوط در مادران جوانتر، مادران با جنین‌های درشت، و بارداریهای دوقلو یا چندقلو شایعتر، وسیعتر و شدیدترند. همچنین در افراد غیر سفید پوست، افراد با سابقه فامیلی مثبت و افرادیکه قبل از بارداری در نواحی بازو و رانها ترک داشته‌اند، استریاها شایعترند. عوامل ایجاد این خطوط متعددند و شامل عوامل فیزیکی (مانند کشیدگی ناشی از افزایش حجم در دوران بارداری)، عوامل هورمونی (مانند افزایش هورمونهای زنانه در دوران بارداری) است.

انواع کرمها و روغنها، مرطوب کننده‌ها (مانند ویتامینE، آلوده را، روغن زیتون) به امید جلوگیری از این ترکها بکار میروند اما واقعیت اینست که شواهدی وجود ندارد که نشان دهد این مواد واقعاً مؤثرند.

استریاها پس از زایمان رنگ‌شان به رنگ معول پوست برمی‌گردد. اما نازکی پوست همچنان باقی می‌ماند و هرچند از لحاظ ظاهری بهبود قابل توجهی میابند، اما به طور کامل ناپدید نمی‌شوند درمانهای دوران پس از بارداری شامل استفاده از بعضی از ترکیبات ویتامین آ (نباید در بارداری مصرف شوند) و لیزرها هستند، که عموماً نتایج متغیر است. لیزرهای  عروقی و فراکشنال در درمان این ترکها بکار رفته اند اما نتایج در موارد کمی راضی کننده است. درمان با لیزر نیاز به تعداد جلسات متعدد دارد. بهتر است قسمت کوچکی از سطح استریا درمان شود و در صورت تاثیر سایر نواحی هم درمان شود. 

تغییرات هورمونی طبیعی در دوران بارداری می‌تواند باعث اتساع، ناپایداری،‌تکثیر و یا احتقان عروق خونی شود. اکثر این تغییرات پس از بارداری برگشت می‌کند. خالهای عروقی عنکبوتی (Spider Angioma) در حدود دو سوم مادران با پوست روشن و در حدود ده درصد مادران با پوست تیره دیده می‌شود. این خالها بیشتر در نواحی صورت،‌گردن و بازوها و در سه ماهه‌های اول و دوم ظاهر می‌شوند. قرمزی کف دستها نیز در حدود یک سوم تا دو سوم مادران باردار دیده می‌شود.

واریسهای وریدهای اندام تحتانی ناحیه تناسلی و ناحیه معقد (بواسیر) نیز در چهل درصد زنان باردار اتفاق می‌افتد. تغییرات عروقی همراه با افزایش حجم خون در دوران بارداری ممکن است باعث ایجاد ادم در ناحیه صورت، پلکها و اندامها درنیمی از مادران باردار شود.تغییرات عروقی همچنین ممکن است باعث قرمزی واژن یا دهانه رحم شود.

ناپایداریهای عروقی عصبی در دوران بارداری ممکن است باعث ایجاد گرگرفتگی صورت،‌کهیر و احساس سردی وگرمی شود.

 

پاسخ ترک

لطفا نظر خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را اینجا وارد کنید