جفت یا همان بند ناف عضوی منحنی است که در دوران بارداری به جنین در حال رشد خون و اکسیژن می رساند. دریک بارداری طبیعی جفت در نیمه بالایی رحم و دور از دهانه رحم قرار دارد، اما در موارد نادر جفت به نیمه پایینی رحم می آید که اگر چنین اتفاقی بیفتد ممکن است جفت تمام سرویکس یا دهانه رحم را بپوشاند. به این حالت «جفت پایین»، «پلاسنتا پریویا» یا «جفت سر راهی» گفته می شود.
در چنین شرایطی پزشک تان احتمالاً به شما خواهد گفت که به احتمال بسیار زیاد در سونوگرافی بعدی جفت در قسمت بالاتری از رحم قرار خواهد گرفت. زیرا در سه ماهه سوم ( تا حدود ۳۶ هفتگی ) بخش انتهایی رحم بیشترین رشد و کشیدگی را داشته و جفت را با خود حرکت می دهد.
عوامل گوناگون عبارتند از:
استعمال سیگار و دخانیات در دوران بارداری
جفت پایین
اگر پزشک متخصص زنان قبل از هفته ۲۰ بارداری پلاسنتا پریویا را درباره شما تشخیص دهد احتمال این که مشکلی پیش نیاید، زیاد است. در حدود ۹۰ درصد مواردی که قبل از هفته بیستم بارداری تشخیص داده شوند خود به خود تا پایان بارداری بهبود پیدا می کنند چرا که جفت به موازات رشد جنین رشد می کند و می تواند تغییراتی داشته باشد و هنگام وضع حمل دهانه رحم را نپوشاند.
علائم جفت پایین
با وجود آن که در برخی خانم های باردار پلاسنتا پریویا نشانه ای ندارد اما به طور کلی نشانه هایی برای جفت پایین رحم می توان برشمرد:
خونریزی ناگهانی و بدون درد واژینال که می تواند خفیف یا شدید باشد.
علائم زایمان زودرس:
انقباضات منظم و درد در ناحیه پایین شکم و پشت
تشخیص جفت پایین
در بیشتر موارد جفت پایین رحمی در سه ماهه دوم آن هم در معاینات سونوگرافی تشخیص داده می شود. گاهی هم خانم باردار دچار خونریزی می شود و به همین دلیل پزشک به طور اورژانسی برایش سونوگرافی تجویز می کند و پلاسنتا پریویا تشخیص داده می شود. برخی خانم ها اولین بار زمانی از پایین بودن جفت اطلاع پیدا می کنند که هنگام زایمان دچار خونریزی می شوند.
درمان جفت پایین رحمی
نوع درمان بستگی به چند مورد دارد:
۱٫ میزان خونریزی
۲٫ شدت اثری که پایین بودن جفت بر سلامت شما و جنین دارد.
۳٫ تا زمان زایمان تان چقدر وقت باقی است.
در چنین مواردی درمان اول استراحت مطلق و تجویز داروهایی برای آرامش بخشیدن به رحم است تا جفت فرصت کند به جای اصلی خود در بالای رحم برگردد.
یادتان باشد اگر پلاسنتا پریویا درباره شما تشخیص داده شده و خونریزی ندارید به هیچ وجه در دوران بارداری مقاربت، معاینه واژینال یا هر گونه نزدیکی به واژن نداشته باشید و از انجام کارهای سنگین بپرهیزید.
اگر پلاسنتا پریویای شما خونریزی دارد شاید لازم باشد در بیمارستان بستری شوید.
در مواردی که جنین بزرگ یا خونریزی شدید است و خطر سلامت شما و فرزندتان را تهدید می کند، پزشک متخصص احتمالا دستور سزارین می دهد.
انواع پایین بودن جفت
۴ نوع پایین بودن جفت وجود دارد که از کم تا زیاد می باشد.
هر یک تاثیرات متفاوتی بر روی نوع زایمان دارد.
درمان پایین بودن جفت نیز به نوع آن بستگی دارد.
۱- پایین بودن جزئی جفت جنین
جفت به صورت جزئی دهانه رحم را پوشانده است. زایمان طبیعی در این حالت امکان پذیر است.
۲- پایین بودن کم جفت جنین
این نوع در ابتدای بارداری تا نیمه بارداری اتفاق می افتد. جفت در لبه دهانه رحم قرار دارد و احتمال بارداری از طریق واژن وجود دارد.
۳- پایین بودن مرزی جفت جنین
جفت در حال رشد در انتهای رحم است. جفت به دهانه رحم فشار می آورد ولی آن را نپوشانده است. هنگامی که جفت دهانه داخلی دهانه رحم را لمس کند، هر گونه اتفاقی در طول زایمان باعث خون ریزی می شود. اما باز هم زایمان طبیعی امکان پذیر است.
۴- پایین بودن قسمت زیاد یا تمام جفت جنین
این نوع خطرناک ترین و جدی ترین نوع است. در این حالت، جفت کل دهانه رحم را پوشانده است. سزارین در این حالت توصیه می شود. ممکن است جنین بالغ نشده باشد.
توجه
تا زمانی که جفت سر راهی دارید باید از بلند کردن اجسام سنگین، هر گونه فشار، استرس یا هر آن چه سبب تحریک انقباضات رحمی شود، پرهیز کنید. در غیر این صورت اگر رحم انقباض پیدا کند از زیر جفت جمع می شود و خون ریزی می کند که بسیار خطرناک است.
جفت چه قدر می تواند به دهانه رحم نزدیک باشد ؟
ممکن است جفت دو یا ۳ سانتی متر از دهانه رحم فاصله داشته باشد یا دهانه رحم را پوشانده باشد ، نتایج متفاوتی خواهد داشت. اگر جفت ۲ یا ۳ سانتی متر از دهانه رحم فاصله داشته باشد امکان زایمان طبیعی وجود دارد و ضرورتی بر سزارین نخواهد بود.
