لاپاراسکوپی می‌تواند برای اهداف تشخیصی، درمانی یا هر دو انجام شود. عمل تشخیصی گاهی تبدیل به نوع درمانی می‌شود.
بعضی از دلایل انجام لاپاراسکوپی تشخیصی عبارت است از
- درد غیرقابل توضیح لگن
- ناباروری غیرقابل توضیح
- سابقه عفونت لگن
بیماری‌هایی که متخصص زنان و زایمان می‌تواند با استفاده از لاپاراسکوپی تشخیص دهد، عبارتند از:
- اندومتریوز
- فیبروم رحم
- تومور یا کیست تخمدان
- بارداری خارج رحمی (اکتوپیک)
- چرک یا آبسه لگن
- چسبندگی لگن یا بافت همبند دردناک
- ناباروری
- بیماری التهابی لگن
- سرطان دستگاه تناسلی
لاپاراسکوپی رحم و تخمدان
- لاپاراسکوپی رحم و تخمدان یکی از جایگزین‌های جراحی باز است.
- متخصص لاپاراسکوپ، ابزاری شبیه به تلسکوپ کوچک مجهز به منبع نور و دوربین فیلمبرداری، را وارد رحم می‌کند
- جراحی‌های مختلفی را با استفاده از تجهیزات ظریف انجام می‌دهد.
مزایای لاپاراسکوپی
- دوران بهبود پس از عمل کوتاه است و بیمار غالباً پس از ۲۴ ساعت مرخص می‌شود تا در خانه استراحت کند.
- برش‌های کوچک معمولاً درد کمتری دارد
- و در نتیجه غالباً پس از عمل به مسکن کمتری نیاز است.
- احتمال عفونت زخم کمتر است.
- از آنجایی که جای زخم محدود به سه یا چهار برش پوستی کوتاه‌تر از نیم اینچ است، نتیجه زیبایی بیشتری دارد.
انواع درمان لاپاراسکوپی
- هیسترکتومی یا برداشتن رحم
- برداشتن تخمدان‌ها
- خارج کردن کیست تخمدان
- خارج کردن فیبروم
- مسدود کردن جریان خون ورودی به فیبروم
- خراش (ابلاسیون) بافت آندومتر
- رفع چسبندگی رحم
- معکوس کردن جراحی ضدبارداری موسوم به بستن لوله‌های رحم
- عمل برچ برای حل مشکل بی‌اختیاری
- رفع بیرون‌زدگی به منظور درمان افتادگی رحم
آمادگی برای لاپاراسکوپی
- آمادگی لازم به نوع جراحی بستگی دارد، ممکن است لازم باشد آزمایش‌های تصویربرداری انجام شود.
- همچنین گاهی لازم است بیمار ناشتا باشد یا تنقیه شود.
- داروهای مصرفی خود از جمله مکمل‌ها و داروهای غیرتجویزی را به متخصص اطلاع دهید.
- گاهی ضروری است مصرف داروها قبل از عمل قطع شود.
- از یکی از دوستان خود بخواهید تا پس از جراحی شما را به خانه برساند یا با یک شرکت خدماتی هماهنگ کنید، بعد از عمل اجازه رانندگی ندارید.
عمل لاپاراسکوپی
- عمل لاپاراسکوپی تقریباً همیشه تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، بنابراین بیمار هیچ چیز از عمل متوجه نمی‌شود.
- علی‌رغم بیهوشی عمومی ممکن است بیمار همان روز ترخیص شود.
- متخصص پس از بیهوش شدن بیمار لوله کوچکی به نام سوند را برای جمع کردن ادرار وارد می‌کند و شکم را با استفاده از یک سوزن کوچک پر از گاز دی اکسید کربن می‌کند.
- گاز دیواره شکم را از اندام‌ها دور می‌کند و احتمال آسیب‌دیدگی آنها را کاهش می‌دهد.
- جراح لاپاراسکوپ را از راه برش کوچک ایجاد شده در ناف وارد بدن می‌کند و تصاویر داخل بدن را روی صفحه نمایش مشاهده می‌کند.
- لاپاراسکوپی تصویری شفاف از اندام‌های بدن به دست می‌دهد.
مرحله دوم
- مرحله بعد به نوع عمل بستگی دارد.
- چنانچه هدف تشخیصی باشد، بررسی انجام و عمل تمام می‌شود.
- اگر جراحی لازم باشد، برش‌های بیشتری ایجاد می‌شود و وسایل عمل از آن راه وارد بدن می‌شود.
- سپس جراحی با توجه به تصاویر لاپاراسکوپی انجام می‌شود.
- پس از اتمام عمل تمام وسایل خارج و برش‌ها با بخیه بسته می‌شود.
- زخم پانسمان می‌شود و بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌گردد.
دوران بهبود پس از لاپاراسکوپی
- پرستار پس از اتمام عمل علائم حیاتی را بررسی می‌کند و بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود تا اثر داروی بیهوشی از بین برود.
- بیمار زمانی مرخص می‌شود که بتواند خودش ادرار کند.
- مشکل بودن ادرار کردن یکی از اثرهای جانبی استفاده از سوند است.
- دوران بهبود متغیر است و به نوع عمل بستگی دارد.
- بیمار گاهی چند ساعت پس از جراحی ترخیص می‌شود و گاهی لازم است یک یا چند روز بستری شود.
- ناف پس از جراحی قدری حساس و دردناک است و ممکن است شکم کبود شود.
مرحله دوم
- وجود گاز داخل بدن ممکن است باعث درد شانه، قفسه سینه و شکم شود.
- همچنین احتمال دارد بیمار تا پایان روز حالت تهوع داشته باشد.
- متخصص دستورات لازم درباره مدیریت اثرهای جانبی را قبل از ترخیص به بیمار اطلاع می‌دهد و مسکن و آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری از عفونت تجویز می‌کند.
- بیمار با توجه به جراحی انجام شده باید چند روز تا چند هفته استراحت کند و فعالیت‌های معمول را پس از سپری شدن یک ماه یا بیشتر ازسربگیرد.
عوارض لاپاراسکوپی
تحریک پوست و عفونت مثانه از اثرهای جانبی شایع لاپاراسکوپی است.
عوارض جدی لاپاراسکوپی نادر است و موارد زیر را دربر می‌گیرد:
- آسیب دیدن عروق خونی شکم، مثانه، روده، رحم و دیگر ساختارهای لگن
- آسیب عصبی
- واکنش‌های آلرژیک
- لخته شدن خون
شرایط یا بیماری‌هایی که ابتلا به آنها احتمال بروز عوارض را افزایش می‌دهد عبارت است از:
- انجام شدن جراحی شکم در گذشته
- چاقی
- لاغر بودن بیش ازحد
- آندومتریوز شدید
- عفونت لگن
- بیماری مزمن روده
- در دوران بهبود به بدن توجه کنید، اثرهای جانبی بروز یافته را یادداشت کنید و درباره آنها با متخصص زنان و زایمان صحبت کنید.
ضرورت تماس با پزشک پس از لاپاراسکوپی
در صورت مواجهه با هر یک از علائم زیر به سرعت با متخصص زنان و زایمان تماس بگیرید:
- خونریزی شدید زخم‌ها
- تب و لرز
- مشکل در دفع یا ادرار
- خونریزی شدید واژن
- درد شکمی شدید یا تشدید شونده
- استفراغ
- قرمزی یا ترشح زخم‌های جراحی
- تنگی نفس یا درد قفسه سینه
جراحی‌های همزمان با لاپاراسکوپی
- جراحی لاپاراسکوپی معمولاً همزمان با یک عمل دیگر انجام می‌شود.
- هیستروسکوپی یا جراحی خارج کردن رحم عموماً همزمان با لاپاراسکوپی انجام می‌شود.
- برخی بانوان تمایل دارند تا جراحی انتخابی دیگری را در کنار عمل رحم و تخمدان انجام دهند.
- لیپوساکشن، برداشتن کیسه صفرا و پروتز سینه از عمل‌هایی است که همراه با لاپاراسکوپی انجام می‌شود.
خارج کردن رحم با انجام لاپاراسکوپی
- در اکثر موارد می‌توان رحم را به روشی ایمن با انجام لاپاراسکوپی خارج کرد.
- البته خارج کردن لاپاراسکوپی رحم در صورت بیش از حد بزرگ بودن آن، بزرگتر بودن از یک رحم باردار ۱۸ هفته، ممکن نیست.
- دوران بهبود پس از هیسترکتومی لاپاراسکوپی معمولاً کوتاه‌تر از هیسترکتومی شکمی است.
- متخصص هنگام تعیین مناسب‌ترین و ایمن‌ترین روش جراحی تمام عامل‌ها را در نظر می‌گیرد
- و در صورتی که اشکالی وجود نداشته باشد هیسترکتومی لاپاراسکوپیک را انجام می‌دهد
