
در این مقاله با بیماری بینابینی ریه، علائم و عوامل خطر و درمان آن آشنا خواهید شد.
بیماری بینابینی ریه ( ILD ) به مجموعه شرایطی گفته می شود که سبب التهاب و زخم ریه ها می شود. راه های هوایی، کیسه های هوا، ابعاد خارجی ریه ها و رگ های خونی نیز ممکن است تحت تاثیر بیماری بینابینی ریه قرار بگیرند. این بیماری باعث می شود تنفس برای بیمار دشوار شود و فرد نفس نفس بزند که اغلب با سرفه خشک همراه است. در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما چندین روش درمان برای اختلال بینابینی ریه وجود دارد که می تواند در مدیریت و کنترل بروز علائم کمک کند. علت دقیق بسیاری از بیماری های ریوی ناشناخته است، هر چند ممکن است در اثر تاثیرات محیطی و یا وراثت اتفاق بیفتد.
علائم بیماری ریه بینابینی
علایم و نشانه های اولیه بیماری ریه بینابینی شامل:
-
تنگی نفس هنگام استراحت و یا تشدید آن هنگام فعالیت
-
سرفه های خشک
-
در گذر زمان کاهش وزن، درد مفاصل و ماهیچه ها و خستگی نیز به بیماری اضافه می شود.
افراد مبتلا به نوع پیشرفته بیماری ممکن است:
-
بزرگی غیرطبیعی در پایین ناخن هایشان داشته باشند.
-
لب ها، پوست و یا ناخن هایشان بدلیل کمبود اکسیژن آبی رنگ شود.
زمانی که این نشانه ها رخ دهند، آسیب غیر قابل جبران به ریه ها وارد شده است، با این حال بسیار مهم و حیاتی است که هنگام مشاهده اولین علامت ها به پزشک مراجعه نمایید. خیلی از بیماری های ریوی دیگر نیز باعث این علائم شده و شناسایی و درمان به موقع ضروری می باشد.
انواع بیماری های ریه بینابینی
همه انواع بیماری های ریه بینابینی باعث ضخیم شدن اینترستیتوم می شوند. ضخیم شدن می تواند در اثر التهاب، زخم و یا ورم باشد. بعضی از انواع بیماری های ریه بینابینی کوتاه مدت بوده در حالی که بعضی دیگر بلند مدت و غیر قابل جبران می باشند. بعضی از انواع این بیماری ها شامل:
-
ذات الریه بینابینی (Interstitial pneumonia) – باکتری ها، ویروس ها و یا قارچ ها باعث آلوده شدن اینترستیتوم می شوند. باکتری ای به نام پنومونی مایکوپلاسمایی از شایع ترین دلایل می باشد.
-
فیبروز ریوی ایدیوپاتیک (Idiopathic pulmonary fibrosis) – نوعی بیماری مزمن و پیشرفت کننده بوده که باعث فیبروز (زخم شدن) اینترستیتوم می شود و علت آن ناشناخته است.
-
پنومونی بینابینی غیر اختصاصی (Nonspecific interstitial pneumonitis) – این نوع بیماری اغلب همراه با بیماری های خود ایمنی همچون آرتریت روماتوئید و یا تصلب پوست همراه می باشد.
-
پنومونی افزایش حساسیت (Hypersensitivity pneumonitis) – بیماری ریه بینابینی که در اثر تنفس مداوم خاک، گرد و غبار و سایر محرک ها رخ می دهد.
-
ذات الریه بینابینی حاد (Acute interstitial pneumonitis) – بیماری ریه بینابینی شدید و ناگهانی که اغلب نیاز به پیوند دارد.
-
ذات الریه بینابینی ریزان (Desquamative interstitial pneumonitis) – نوعی بیماری ریه بینابینی بوده که اغلب در اثر سیگار کشیدن رخ می دهد.
-
سارکوئیدوز (Sarcoidosis) – بیماری ای که باعث بیماری ریه بینابینی شده و بعضی اوقات همراه با ورم غدد لنفاوی، قلب، پوست، اعصاب و چشم ها می باشد.
-
آزبستوز (Asbestosis) – بیماری ریه بینابینی که در نتیجه قرار گرفتن در برابر پنبه نسوز (آزبست) رخ می دهد.
عوامل خطر
هر کسی می تواند بیماری بین التهابی ریه را تجربه کند، اما در افرادی که دارای شرایط خاص پزشکی، مصرف مواد خاص یا خطرات زیست محیطی هستند، رایج تر است. این عوامل خطر عبارتند از:
۱- اختلالات خود ایمنی
برخی اختلالات خود ایمنی، منجر به حمله و صدمه به ریه ها و ارگان های دیگر می شود. بیماری های خود ایمنی که ممکن است بر ریه ها تاثیر بگذارد عبارتند از:
-
اسکلرودرمی
-
آرتریت روماتوئید
-
لوپوس
-
درماتوموتیسیت
-
واسکولیت
-
بیماری بافت همبند ترکیبی
۲- خطرات زیست محیطی
برخی از مشاغل ممکن است فرد را در معرض خطر آسیب های بینابینی ریه قرار دهد. قرار گرفتن در معرض سموم یا آلاینده های مختلف می تواند در طول زمان به ریه ها آسیب برساند. این مواد می تواند شامل موارد زیر باشد:
-
گرد و غبار، مانند گرد و غبار دانه
-
گرد و غبار سیلیس
-
آزبست
-
زغال سنگ
-
جوشکاری آهن
-
درمان های تابشی مانند پرتودرمانی
۳- داروها
برخی داروها ممکن است به ریه ها آسیب برسانند از جمله:
-
داروهای قلبی که برای درمان ضربان نامنظم قلب استفاده می شود.
-
برخی از آنتی بیوتیک ها
-
داروهای ضد التهابی
-
داروهای شیمی درمانی
-
مواد مخدر، از جمله هروئین و متادون
تشخیص بینابینی ریه
اگر پزشکان احتمال دهند که فرد مبتلا به بیماری بینابینی ریه است، در مرحله اول، با یک آزمایش ساده تصویربرداری، مانند اشعه ایکس یا CT اسکن، سعی می کنند میزان آسیب را ارزیابی کنند. همچنین یک آزمایش استرس نیز می تواند به پزشکان کمک کند به پاسخ این پرسش دست یابند که آیا علائم تنفس فرد به دلیل مشکلات قلب و ریه ها می باشد یا خیر. تست های استرس باعث افزایش ضربان قلب می شود. برونکوسکوپی یکی دیگر از آزمایش هایی است که به پزشکان کمک می کند تا بافت ریه را بررسی کنند. طی این آزمایش، پزشک به آرامی یک لوله را درون گلو و ریه بیمار قرار می دهد، سپس از آن برای انجام آزمایش های مورد نظر استفاده می کند.
درمان بینابینی ریه
در حال حاضر هیچ درمانی وجود ندارد که بتواند به طور کامل آسیب ریه را بر طرف کند. اما برخی از درمان های موجود ممکن است پیشرفت زخم را تسکین دهد و به فرد اجازه می دهد که آزادانه نفس بکشد. پزشکان ممکن است درمان های مختلفی برای علائم شخصی تجویز کنند. بسیاری از پزشکان توانبخشی ریوی را توصیه می کنند، زیرا ممکن است باعث تقویت ریه ها شود. توانبخشی ریوی از تمرینات مختلفی برای تشویق فرد در جهت افزایش ظرفیت ریه خود و نفوذ بهتر اکسیژن در ریه استفاده می کند. توانبخشی ریه برای تحمل ورزش، کاهش علائم بیماری های بینابینی ریه و کیفیت زندگی مفید است.
√ داروهای ضد التهابی
در حالی که برخی از داروهای ضد التهاب می تواند به ریه ها آسیب برساند، ممکن است برخی دیگر به کاهش علائم کمک کنند. به عنوان مثال می توان کورتیکواستروئید پردنیزون را نام برد. استفاده از کورتیکواستروئید می تواند برای انواع بیماری های بینابینی ریه مفید باشد اما بدون عوارض جانبی نیست.
√ داروهای سرکوب کننده ایمنی
اگر یک اختلال باعث ایجاد علائم بینابینی ریه ها شود، پزشکان ممکن است داروهای مهار کننده ایمنی را توصیه کنند تا آسیب در ریه ها کاهش یابد.
√ پیوند
در شرایطی که بیماری به سرعت در حال پیشرفت باشد، ممکن است بیمار نیاز به پیوند ریه داشته باشند.