دلایل سفیدشدن زود هنگام موها در جوانان
در گذشته سفید شدن مو یکی از ویژگی های ارثی محسوب میشد. گروهی نیز این رخداد را در نتیجه افزایش سلولهای مفید خون توجیه میکردند، اما امروزه این عقاید و دیدگاه های مشابه آن به کلی رد شده اند. با این حال هنوز هم بسیاری از متخصصان پوست و مو نقش وراثت را در این رخداد مقدم میدادند.
بطور متوسط موها از سن ۳۵سالگی شروع به سفید شدن میکند و موهای ریش و سبیل زودتر از موی سر سفید میشوند و معمولا از ناحیه شقیقه شروع شده به سمت فرق سر پیشرفت میکند و راهی برای پیشگیری از سفید شدن در میانسالان وجود ندارد اما همیشه سفید شدن مو به دلیل بالا رفتن سن نیست و بسیاری از شرایط دیگر نیز موها را سفید میکنند.
در پایینترین لایه پوست و در محل پایه و تکیه تار مو، سلولهایی به نام «ملانوسیت» قرار دارند که دائما ترکیبی با نام «ملانین» تولید میکنند و همین «ملانین» است که رنگ موها را ایجاد میکند. وقتی ملانوسیتها کاملا فاقد رنگدانه شوند مو سفید میشود و اگر تعداد ملانین یک تار مو کمتر از حالت عادی شود، آن مو خاکستری و نقره ای میشود. ملانوسیت هر ۱۰ سال حدود ۱۰درصد از میزان و توان تولید رنگ خود را از دست میدهد.
اگرچه چگونگی از دست دادن این رنگدانه ها دقیقا مشخص نیست، اما آنچه مشخص است، این است که در نخستین مراحل خاکستری شدن مو، ملانوسیت هنوز وجود دارد؛ اما غیرفعال است. میانگین سنی سفید شدن مو در سفیدپوستان ۳۴ سال و در سیاهپوستان ۴۲سال است. اگر موی یک فرد سفیدپوست زودتر از ۲۰سالگی و سیاهپوست زودتر از ۳۰ سالگی سفید شود، به آن سفید شدن زودرس مو میگویند.
معمولا سفید شدن مو در مردان در حدود ۳۰سالگی و در زنان در ۳۵سالگی رخ میدهد. البته نسبت به عوامل تغذیه ای و ژنتیکی، حدود سنی ذکر شده تغییر میکند.
از طرفی در برخی افراد موها بسیار زود شروع به سفید شدن میکند که باید گفت شروع این اتفاق بستگی به ژنی دارد که از والدین خود به ارث میبریم. برخی افراد تصور میکنند یک فشارعصبی شدید یا هول و هراس ناگهانی باعث میشود موها یک شبه سفید شود، اما دیدگاههای علمی با این ادعا سازگار نیستند.
موی بدن و صورت هم مثل موی سر خاکستری میشود؛ اما معمولا این اتفاق بعد از تغییر رنگ موی سر بوجود میآید. سفید شدن موی سر معمولا از شقیقه ها آغاز میشود و بعد از آن نوبت به تاج سر و بقیه نقاط پشتی سر میرسد.
سفید شدن مونشانه پیری نیست
بسیاری از جوانان وقتی اولین موهای سفید را در آینه میبینند، میترسند و برای اینکه مثلا نشانه های پیری را در خود از بین ببرند شروع به کندن موهای سفید میکنند. کندن موهای سفید و یا رنگ کردن آنها و یا چیدن مو برخلاف عقیده عوام باعث کم شدن موی سفید نمیگردد.
برای جلوگیری از سفید شدن زودرس موها باید از مواد غذایی استفاده کرد که حاوی املاح روی، آهن، پتاس و منگنز باشد. تحقیقات نشان داده کمبود فلزاتی مانند آهن، روی، منگنز، تیتانیوم، تنگستن و مس از عوامل اصلی در سفید شدن موها هستند، البته این مساله علاج هم دارد.
کارشناسان تغذیه معتقدند؛ افرادی که دچار سفیدی مو هستند، باید میوه هایی همچون؛ سیب، گلابی، هلو و همه میوه هایی که حاوی مقادیری از املاح گوناگون خصوصا فلز منگنز هستند و نیز مصرف سبزیجاتی همچون؛ سیر، پیاز، موسیر و تره که دارای منگنز هستند را در برنامه غذایی خود بگنجانند.
نخودفرنگی، قارچ، آجیل، لوبیا، عدس، گوجه فرنگی، موز، آلو، سویا و سیب زمینی از جمله غذاهایی هستند که مقدار قابل توجهی مس دارند و میتواند بر پوست و مو تاثیر بگذارد و حتی از سفید شدن مو هم جلوگیری کند.
خوردن جوشانده سبوس گندم، سنبل الطیب، مخلوط پودر سبوس برنج و شکر با نبات ساییده شده و نان جو هم در حفظ رنگ مو و کاهش موهای سفید موثر است و موهای سفید شده از موهای رنگی شکننده ترند، ولی ریشه آنها سست نیست و بنابراین سفید شدن موها نشانه ریزش مو نمیباشد.
کمبود ویتامینها
بسیاری از بیماریها نیز میتواند روند سفید شدن موها را تسریع کند. کمبود ویتامینهای B ، بخصوص اسیدپانتوتنیک و ویتامین ۱۲ B یکی ازاین موارد است. بیماری تیروئید، بیماریهای سیستم ایمنی، کمخونی، رژیمهای سخت و طولانی مدت، بیماریها و افزایش گلبولهای سفید خون نیز باعث سفیدی زودهنگام و بیش از حد موها میشود.
در کنار این مساله باید به استعمال دخانیات نیز اشاره کرد. سیگار کشیدن نیز موها را سفید میکند. تحقیقات نشان داده، سرعت سفید شدن مو در سیگاریها، چهار برابر افراد غیرسیگاری است. شاید علت این امر، کاهش رسیدن اکسیژن به ریشه موها باشد.
سفید شدن موی سر اگرچه بسیاری از جوانان و بخصوص زنان را نگران میکند، اما ظاهرا تا حدود زیادی از طاس شدن سر آنان جلوگیری میکند.
کمبود ویتامینB۱۲، اختلال در عملکرد تیروئید، سیگار کشیدن و کمخونی از دیگر عواملی است که میتواند سفید شدن موها را به همراه داشته باشد. اگر مطمئن هستید که سفید شدن موهای‌تان قبل از۳۰ سالگی به دلیل وراثت و فاکتورهای ژنتیک نیست میتوانید به نسخه درمانگران طب سنتی عمل کنید و با ساده‌ترین شیوه‌ها با سفیدی تارهای موی خود مبارزه کنید.
«در برخی موارد سپیدی زود رس مو به صورت تجمعی و خال از دوران کودکی در موهای فرد ظاهر میشود. این خال‌ها در برخی موارد به تنهایی و در برخی موارد نیز به عنوان علائمی برای سایر بیماریها هستند. اما در کل سفیدی موی سر نشانه و علامت خاصی از بیماری نیست.»
سفیدشدن موها را متوقف کنید
عوامل مختلفی برای سفیدی مو در سنین پیش از میان‌سالی وجود دارد. گاهی تنش‌های عصبی، اختلال در عملکرد تیروئید، رژیم نادرست یا کمبود منگنز در مواد غذایی از جمله مهم‌ترین عواملی است که منجر به سفید شدن موها میشود. از دیدگاه درمانگران طب سنتی اصلاح هر یک از این اختلال‌ها میتواند به کاهش روند سفیدی مو و در نهایت پیشگیری از سفید شدن موها منجر شود. گنجاندن سیر در وعده‌های غذایی یکی از ساده‌ترین راه‌هایی است که کمک زیادی به جبران کمبود منگنز در بدن میکند. اگر بتوانید سیر را به عنوان چاشنی اصلی به وعده‌های غذای اصلی خود اضافه کنید تاثیر مستقیمی بر کاهش روند سفیدی موها خواهید گذاشت. چه بهتر که بتوانید از سیری که با پودر منگنز تغذیه شده باشد مصرف کنید. این سیر میتواند هم جبران کمبود منگنز بدن‌تان را بکند و هم در آن واحد عوامل سفیدی مو را در بدن‌تان کاهش دهد.
با غذا سفیدی موها را سیاه کنید
اگر موهای‌تان خیلی زودتر از آنچه که باید سفید شده و به دنبال راهی برای پوشاندن آنها هستید، اگر انواع و اقسام رنگ‌های گیاهی و شیمیایی را تجربه کردید و باز هم شاهد رویش موهای سفید هستید، بهتر است به توصیه درمانگران طب سنتی عمل کنید و با کمک طبیعی‌ترین نسخه‌ها برای همیشه از شر موهای سفید خلاص شوید. درمانگران طب سنتی اصلاح رژیم غذایی را بهترین شیوه درمان و از بین بردن سفیدی موها می‌دانند. آنها به مراجعان خود توصیه میکنند برای از بین رفتن سپیدی موها و سیاه‌شدن آنها گیاهانی مانند پیاز، سیر، شاهی، هلیله سیاه و برنج سبوس‌دار را در وعده‌های غذایی‌شان بگنجانند. مصرف برنج سبوس‌دار و هلیله سیاه در وعده‌ها و میان‌وعده‌های غذایی و جایگزینی آن به جای برنج معمولی در کنار مصرف گیاهانی مانند پیاز و سیر و شاهی تاثیر زیادی در برطرف شدن سفیدی موها و سیاه‌شدن آنها دارد. تنها باید کمی صبر داشته باشید تا ببینید این خوراکی‌ها چطور جوان‌تان میکند.
از معجزه چای سیاه و تنباکو چه می‌دانید؟
یکی از شیوه‌های طبیعی و بی‌دردسر برای از بین بردن سفیدی موها ماساژ موها با لوسیون گیاهی چای سیاه است. برای تهیه این لوسیون گیاهی لازم نیست از این داروخانه گیاهی به آن عطاری بروید. میتوانید به راحتی این لوسیون را در آشپزخانه منزل‌تان تهیه کنید. برای تهیه این لوسیون کافی است یک قاشق غذاخوری چای سیاه را با یک قاشق غذاخوری گیاه مریم‌گلی خشک شده با ۲ لیوان آب روی حرارت بگذارید تا آرام آرام بجوشد و یک لیوان از این جوشانده باقی بماند. سپس این جوشانده را از روی حرارت بردارید و آن را صاف کنید. اجازه دهید لوسیون به خوبی سرد شود. این لوسیون را هر هفته تهیه کنید و از آن برای ماساژ موهای‌تان استفاده کنید. بهترین روش برای سیاه‌کردن تارهای سفید مو این است که آنها را با این لوسیون گیاهی ۵ دفعه در هفته ماساژ دهید. بهترین حالت آن است که برای شست‌و شوی موهای‌تان ازیک شامپوی گیاهی سبک استفاده کنید و پس از آن موهای‌تان را با این لوسیون ماساژ دهید. یکی دیگر از لوسیون‌های گیاهی و طبیعی که میتواند به تیره شدن موهای سفیدتان کمک کند جوشانده گیاه تنباکو است که به روش جوشانده چای سیاه آماده میشود. ماساژ این جوشانده نیز میتواند روند تیره شدن موها را تسریع کند.
با این عصاره موهای‌تان را بشویید
اگر در گروه افرادی هستید که عجله دارید و می‌خواهید خیلی سریع با تارهای سفید موی خود خداحافظی کنید، توصیه می‌کنیم از لوسیون بابونه برای شست‌وشوی موهای‌تان استفاده کنید. برای تهیه عصاره بابونه میتوانید ۳ قاشق از برگ‌های خشک شده بابونه را با ۳ لیوان آب مخلوط کنید و آن را روی حرارت بگذارید و اجازه دهید تا نصف آب آن باقی بماند. این جوشانده را صاف کنید و تمام برگ‌های خشک را با کمک صافی جدا کنید و اجازه دهید این عصاره سرد شود. سپس از این عصاره برای شست‌وشوی موهای‌تان استفاده کنید. هر روز بعد از شامپو کردن موها با شامپوی گیاهی از این عصاره برای شست‌وشوی موهای‌تان استفاده کنید و اجازه دهید روی موهای‌تان خشک شود.
این توصیه‌ها را جدی بگیرید
برای پیشگیری از سفید شدن و خاکستری شدن موها نه تنها استفاده از ماسک گیاهی توصیه میشود بلکه اصلاح رژیم غذایی و گنجاندن مواد طبیعی نیز به سبد غذایی افراد میتواند تاثیر مستقیمی بر پیشگیری از سفیدشدن موها داشته باشد.
به اعتقاد درمانگران طب هندی مصرف ترکیب یک حب زنجبیل رنده شده با یک قاشق غذاخوری عسل یکی از بهترین ترکیب‌های خوراکی است که میتواند به پیشگیری از سفیدشدن تارهای مو کمک کند.
برای درمان سفیدی تارهای مو و براق شدن موها یکی از بهترین لوسیون‌ها استفاده از ترکیبی از روغن نارگیل با آب لیموی تازه است. ماسکی که از ترکیب ۲ قاشق پودر حنا، یک قاشق ماست، یک قاشق برگ خشک شده ریحان و ۳ قاشق قهوه نیز به دست آمده باشد علاوه بر آنکه به تیره شدن تارهای موی سفید و خاکستری کمک میکند، میتواند به تقویت تارهای مو و ریشه موها نیز کمک کند.
تهیه لوسیون پیاز و ماساژ آن بر تارهای مو یکی دیگر از شیوه‌هایی است که میتواند علاوه بر تیره کردن تارهای مو به رشد مجدد تارهای از دست رفته مو نیز کمک کند. برای تهیه این لوسیون کافی است پیاز را رنده کنید و آب آن را بگیرید و از آن برای ماساژ موها استفاده کنید.
گاهی عامل سفیدشدن موها مسایل غیرطبیعی است
باورهای رایج درباره سفید شدن موها کدامشان درست است و کدام غلط؟
کندن موهای سفید باعث افزایش آنها می شود؟
درست نیست: زندگی مو از سه مرحله آناژن (رشد)، کاتاژن (استراحت) و در نهایت تلوژن (ریزش) تشکیل شده است. موها در مرحله آناژن به رشد ادامه می دهند و بعد وارد مراحل بعدی می شوند. حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد ریشه های مو در هر مقطع زمانی در مرحله رشد هستند. در انتهای مرحله تلوژن، در فولیکول و ریشه مو یک جوانه موی دیگری ظاهر شده سپس وارد مرحله آناژن می شود و موی پیر قبلی می ریزد.
به همین دلیل اگر روزی بین ۱۰۰ تار مو بریزد، طبیعی است. این باور وجودداردکه وقتی موی سفید را می کشیم، آن را از ریشه درمی آوریم اما پیاز مو سر جایش است و با کندن یک مو، موی دیگری به جای آن رشد می کند. پس با کنده شدن یا کندن موهای سفید، تعدادشان زیاد نمی شود.
یک شبه همه موهایش سفید شدند
درست نیست: ممکن است موهای سیاه فردی در اثر استرس خیلی شدید و سنگین بریزند اما موهای سفید باقی می مانند؛ بنابراین فرد فکر می کند که موهایش در اثر استرس شدیدی که به او وارد شده به صورت ناگهانی سفید شده اند.
موهای سفید دیگر نمی ریزند
درست نیست: بیشتر افراد دل خوشی از موهای سفید ندارند و با پیدا شدن اولین موهای سفید سعی می کنند با هر روشی آنها را از بین ببرند اما کسانی هم هستند که از سفید شدن آنها خوشحال می شوند زیرا فکر می کنند موهای سفید دیگر نمی ریزند. متخصصان پوست این باور را رد می کنند؛ «ریزش مو به عوامل مختلفی ارتباط دارد ولی سفید شدن موها مانع از ریزش آنها نمی شود. موهای سفید و به طور کلی موهای روشن ضخیم تر هستند و نسبت به ریزش مقاومت بیشتری دارند اما سفیدی مو به معنی عدم ریزش نیست.»
رنگ کردن موها باعث سفید شدن بیشتر آنها می شود
درست است: سلول های رنگساز مو در مجاورت سلول های زاینده مو قرار دارند؛ بنابراین هر آسیب شدید بدون توجه به عامل اصلی رخ دادنش می تواند باعث آسیب دیدن سلول های رنگساز مو شود، در نتیجه ممکن است این شرایط باعث رویش موهای سفید شود. آسیب های شدیدتر ممکن است سلولهای زاینده موها را از بین ببرند و حتی باعث ریزش شدید آنها شوند.
این اتفاق چندان شایع نیست و حتی گاهی در پی انجام اقدام های درمانی مانند برطرف کردن موهای زائد توسط لیزر نیز دیده می شود. مواد تشکیل دهنده رنگ موهای شیمیایی نیز می توانند به ساقه و ریشه موها آسیب بزنند و باعث ریزش و سفید درآمدن آنها شوند؛ بنابراین توصیه می شود از رنگ کردن یا استفاده بیش از حد از مواد آرایشی شیمیایی مو بپرهیزید
