سرفه یکی از بیماری های رایج در کودکان است بخصوص در زمستان. سرفه انواع مختلف دارد. برای شناخت و درمان انوع سرفه ها با ما همراه باشید.
هیچ چیز برای والدین ناراحت کننده تر از شنیدن صدای سرفه بچه ها هنگام شب نیست.این مشکل معمولا پدر و مادرها را نگران میکند؛ طوری که حاضرند هر کاری انجام دهند تا هر چه زودتر سلامت کوچولویشان را ببینند اما در واقع سرفه رفلاکس طبیعی بدن است که به دلیل تحریک مژههای برونش و دستگاه تنفس، تحریک و توسط اعصاب مرکزی و تحریک دیافراگم ایجاد میشود.
سرفه خروسکی
فرزندتان با گرفتگی بینی به خواب میرود اما فقط چند ساعت میتواند بخوابد چون ناگهان با صدای سرفهای شبیه خروس از خواب بیدار میشود.
علت چیست:
خروسک. این سرفه ها معمولا به دلیل التهاب و تورم در قسمت پایین راه تنفسی، حلق، نای و حنجره و معمولا بین کودکان ۶ ماه تا ۳ سال اتفاق میافتد زیرا این کودکان مسیر های تنفسی باریک تری دارند. این مشکل معمولا دلیل ویروسی دارد. این سرفهها معمولا طی روز بهتر میشود اما شبها دوباره برمیگردد.
به راهکارهای شماره ۱، ۲، ۴، ۵، ۷، ۸ و ۱۳ مراجعه کنید.
سرفه خشک شبانه
کوچولوی شما در طول زمستان مدام سرفه خشک میکند و این مشکل شب ها تشدید میشود.
علت چیست:
آسم و سرماخوردگی.
به راهکارهای شماره ۱، ۲، ۳، ۶، ۷، ۸، ۹ و ۱۲ مراجعه کنید.
سرفه همراه با خس خس
کودک شما چند روزی است سرما خورده و حالا سرفه اش صدا دار است. به نظر میرسد سریع نفس میکشد و تحریکپذیر شده است.
علت چیست:
برونشیت.
برونشیت اصطلاحی است که به التهاب لوله های نایژهای اطلاق میشود. زمانی که این معابر تحریک میشوند موکوس ترشح میکنند که باعث ایجاد سرفه میشود تا معابر هوایی پاک شود. در عفونت برونش، کودک وقتی آب دهانش را قورت میدهد با ترشحات همراه است و تنفس برایش سخت است.
گاهی اوقات علت بیماری میکروب ها هستند که معمولا با تب و سرفه شدید همراه است. در کودکان کمتر از ۴ سال میتوان انتظار گوش درد هم داشت و در افراد ۴ سال به بالا سینوزیت ایجاد میشود که تبدیل به سینوزیت برونشی میشود.
به راهکارهای شماره ۱، ۲، ۷، ۸ و ۹ مراجعه کنید.
سرفه قطاری
فرزند شما یک هفته است سرما خورده و گاهی اوقات بیش از ۲۰ ثانیه پیاپی سرفه میکند و همین باعث ایجاد مشکل در تنفس او میشود.
علت چیست:
سیاه سرفه.
علت این بیماری نوعی باکتری است که با حمله به راه های تنفسی در راه های هوایی ایجاد التهاب شدید میکند. معمولا به دنبال یک حمله شدید سرفه (که حتی میتواند یک دقیقه طول بکشد) کودک یک دم صدا دار انجام میدهد که به اصطلاح به آن Whoop میگویند که به دلیل ورود هوا به داخل حنجره متورم ایجاد میشود.
در این بیماری، علائم سرماخوردگی مانند تب، آبریزش بینی و درد مشاهده میشود.
سرفه های خلط دار
وقتی فرزندتان سرفه میکند، همراه با خلط است. علاوه بر این، آبریزش بینی، گلودرد، اشک ریزش و بی اشتهایی هم کودک را آزار میدهد.
علت چیست:
سرماخوردگی، سینوزیت و التهاب ریه. کودکان مبتلا به سرماخوردگی یا التهاب ریه معمولا سرفه میکنند که میتواند در بدترین شرایط یک تا ۲ هفته طول بکشد. از آنجایی که کودکان سیستم ایمنی ضعیفی دارند در اثر تماس با ویروس ها مدام بیمار میشوند و گاهی برخی خانواده ها میگویند فرزندشان در سال ۳ تا ۴ بار دچار سرماخوردگی میشود.
از آنجا که بیشتر سرفه های کودکان خلط دار است، نباید آن ها را سرکوب کرد زیرا باقی ماندن ترشحات ممکن است انسداد مجاری هوایی را در پی داشته باشد.
به راهکارهای شماره ۱، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۲ و ۱۳ مراجعه کنید.
سرفه مزمن
کوچولوی شما بیشتر از ۱۰ روز است که سرماخورده اما سرفه هایش بهبود پیدا نمیکند.
علت چیست:
سرفه های ناشی از سرما خوردگی میتواند یک هفته طول بکشد؛ به خصوص اگر کودک سرماخوردگی قبلی نداشته باشد. آسم، آلرژی یا عفونت های مزمن در سینوس ها یا مسیر تنفسی میتوانند باعث سرفه های مزمن شوند.
به راهکارهای شماره ۱، ۲، ۶، ۷، ۸، ۹، ۱۲، ۱۳ و ۱۵ مراجعه کنید.
سرفه همراه با استفراغ
فرزندتان آنقدر سرفه میکند که درنهایت به استفراغ منجر میشود.
علت چیست:
سرماخوردگی یا آسم. سرفه زیاد کودکان باعث تحریک حلق میشود و بازتاب آن استفراغ است. خلط بیش از حد در معده باعث تحریک و حالت تهوع میشود که بیشتر در شب اتفاق میافتد و معمولا این دلیل نگرانکننده نیست مگر اینکه استفراغ متوقف نشود.
به راهکارهای شماره ۱، ۲، ۴، ۶، ۷، ۸ و۱۳ مراجعه کنید.
سرفه به همراه تب
فرزندتان چند روزی است که علائم سرما خوردگی دارد اما همچنان تب دارد و سرفه میکند.
علت چیست:
سرماخوردگی معمولی، آنفلوآنزا. سرفه کودک به همراه تب و آبریزش بینی احتمالا سرماخوردگی معمولی است، اما سرفه به همراه تب ۳۹ درجه سانتیگراد یا بالاتر گاهی اوقات سینه پهلو است، به ویژه هنگامی که تنفس تند و ضعیف باشد.
به راهکارهای شماره ۱، ۳، ۴، ۷، ۸، ۱۳ و ۱۴ مراجعه کنید.
راهکار شماره ۱
مراجعه به پزشک
در تمام موارد سرفه باید علت آن مشخص شود، بنابراین مراجعه به پزشک اولین و مهمترین راهکار است. برخی والدین بدون هیچ اطلاع و آگاهیای اقدام به خوددرمانی برای کودکانشان میکنند که این بزرگترین اشتباه است زیرا حتی مصرف استامینوفن هم نباید بدون تجویز پزشک و بدون توجه به وزن و سن کودک باشد.
راهکار شماره ۲
استفاده از بخور گرم
در سرفه خشک باید از بخور آب گرم به مدت ۵/۱ تا ۲ ساعت در یک آپارتمان ۱۰۰ متری استفاده کرد زیرا هوای خشک ممکن است ایجاد سرفه کند. اگر بیشتر از این زمان از بخور استفاده شود باعث به وجود آمدن مایت ها میشود و خود ایجاد حساسیت میکند. شاید برای بخور از حوله استفاده کنید اما نباید آن را مستقیم روی پوست کودک قرار دهید.
استفاده از بخور فواید زیادی دارد و موجب رفع گرفتگی بینی، مرطوب شدن مجاری تنفسی و بهبود سرفههای خشک و همچنین تسهیل خروج خلط میشود. اگر دستگاه بخور ندارید، میتوانید یک ظرف آب را روی شعله بگذارید تا به جوش آید.
راهکار شماره ۳
استامینوفن
به نوزاد زیر ۳ ماه بدون اجازه پزشک استامینوفن ندهید. مقدار مصرف مناسب کودک بر اساس وزن او تجویز میشود نه سنش. مصرف استامینوفن در کودکان بالای ۲ ماه ایمن است اما مقدار مصرف باید توسط پزشک تعیین شود، زیرا اثرات زیانبخشی را به همراه دارد. در سرفه خشک و سرفه همراه با تب، معمولا با تجویز پزشک استامینوفن یا ایبوپروفن تجویز میشود.
راهکار شماره ۴
خوردن عسل
یکی از مواد غذایی که ارزش غذایی بسیار بالایی دارد، عسل است. این ماده مفید در کودکان یک سال به بالا راهکاری خوب برای تسکین سرفه است. میتوان یک قاشق مرباخوری عسل را در نصف لیوان شیر حل کرد و روزی ۲ بار آن را مصرف کرد. یکی دیگر از راههای مصرف عسل، حل کردن آن در چای و لیمو ترش است.
تحقیقات متعدد نشان داده است این ماده غذایی با ارزش غذایی بالایی که دارد میتواند در تسکین سرفه و بازگرداندن انرژی از دست رفته کودک موثر باشد. این ماده غذایی پرارزش سبب ضد عفونی شدن راههای تنفسی میشود. پس از بهبود هم میتوان شیرعسل را در برنامه غذایی کودک قرار داد.
راهکار شماره ۵
حمام گرم
بهتر است کودکتان را برای ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در حمام مرطوب نگه دارید و آب گرم را باز کنید (دقت کنید ممکن است هوای گرم بهرغم رطوبت زیاد، حال او را بدتر کند) یا او را به فضای بیرون از خانه ببرید. کافی است لباس گرم و کلاه به او بپوشانید. آنچه کودک شما نیاز دارد تنفس هوای سرد و مرطوب است.
بهتر است او را به صورت قائم یا ایستاده نگه دارید، چون این حالت به آسان شدن تنفساش کمک میکند.
راهکار شماره ۶
آلرژنها را حذف کنید
مواد شیمیایی موجود در تمیز کنندهها و ضدعفونی کننده های خانگی و نیز در خوشبوکنندههای هوا میتوانند مخاط گلو را اذیت کرده، سرفه را بدتر کنند و باعث سوزش چشم ها، گلو و دهان شوند. اگر علت سرفهها ناشی از آسم یا حساسیت باشد برای بهبود فرزندتان نباید از مواد شیمیایی پاک کننده با بوی تند و زننده استفاده کنید بنابراین هر چیزی که باعث آلرژی کودک میشود باید حذف شود. این میتواند شامل برخی مواد غذایی نیز باشد.
راهکار شماره ۷
استراحت کردن
اصلی ترین درمان برای بسیاری از موارد سرفه که ناشی از بیماری های گوناگون از جمله سرماخوردگی، خروسک، سیاه سرفه و… است، فقط و فقط استراحت است. معمولا یک هفته استراحت، هم باعث بهبود سریع کودک میشود و هم اگر عامل بیماری ویروس باشد از انتقال آن به دیگر کودکان جلوگیری میشود.
راهکار شماره ۸
مصرف مایعات
همیشه برای درمان انواع سرفه بسیاری از مایعات تسکیندهنده هستند. از جمله این مایعات میتوان به چای و شیر گرم اشاره کرد. علاوه بر این نباید از سوپ مرغ غافل شد. مصرف غذاهاى آبکى و گرم مانند سوپ مرغ، انواع آش و سوپ هاى ساده همواره در طول بیمارى سرماخوردگى، سینهدرد و سرفه ازجمله تجویزهاى پزشکان بوده است، در حال حاضر افزودن ادویهجات تند مانند فلفل، پودر سیر یا خود سیر و پودر کارى به این غذاها نیز توصیه میشود.
این ترکیب به واقع یک اکسپکتورانت طبیعى محسوب مىشود زیرا هنگام سرفههاى خلطدار اینگونه مواد اخلاط موجود در ششها را کنده و سبب خروج آنها توسط سرفه مىشود. استفاده از هویج و گشنیز در سوپ نیز توصیه میشود چون این مواد آنتیاکسیدان دارند، میتوانند به بهبود سریع کودک کمک کنند.
راهکار شماره ۹
مصرف آنتیبیوتیک
آنتیبیوتیکها، داروی کشنده باکتریها هستند که در ۹۰ درصد از عفونتهای مجاری تنفسی از جمله آنفلوآنزا موثر بوده و عفونت های سینوسی را بهبود میبخشند. از آنجا که آنتیبیوتیک ها بر ویروسها بیاثرند، افتراق عامل به وجود آورنده بیماری توسط پزشک نقش مهمی در استفاده مؤثر از داروها و التیام بیماریها دارد.
راهکار شماره ۱۰
استفاده از داروهای استروئیدی
برای جلوگیری از تورم و التهاب حنجره در سرفههایی که اغلب هستند، پزشک برای کودک داروهای استروئیدی یا کورتونی تجویز میکند تا کودک بتواند به راحتی نفس بکشد.
راهکار شماره ۱۱
مراجعه به بیمارستان
در سرفههای ناشی از سیاه سرفه یا سرفههای آلرژیک که کودک به صورت مداوم سرفه a ممکن است نیاز به اکسیژن درمانی باشد که به این ترتیب کودک باید به بیمارستان برده شود. در سرفههای ناشی از جسم خارجی نیز باید به سرعت به بیمارستان مراجعه شود.
اصلیترین درمان برای بسیاری از موارد سرفه که ناشی از بیماریهای گوناگون از جمله سرماخوردگی، خروسک، سیاه سرفه و… است، فقط و فقط استراحت است.
راهکار شماره ۱۲
استفاده از سرم شستوشو
در سرفههای ناشی از سیاه سرفه یا سرفه های آلرژیک که کودک به صورت مداوم سرفه a ممکن است نیاز به اکسیژن درمانی باشد که به این ترتیب کودک باید به بیمارستان برده شود. در سرفههای ناشی از جسم خارجی نیز باید به سرعت به بیمارستان مراجعه شود.
راهکار شماره ۱۳
شلغم بخورید
شلغم، گیاهی با ارزش غذایی بالاست و در درمان آسم و سرفههای خلطدار موثر بوده و میکروبکش و ضد باکتری قویای است. در واقع شلغم اثر مفید و مؤثری در درمان بیماریهای تنفسی دارد. از آنجا که ممکن است بچهها از مزه شلغم خوششان نیاید، والدین میتوانند این ماده غذایی را داخل سوپ رنده کنند و آن را به فرزندشان بدهند.
راهکار شماره ۱۴
واکسن آنفلوآنزا
از آنجا که کودکان ۶ ماه تا ۵ سال ایمنی ضعیفی دارند، میتوان برای پیشگیری از آنفلوآنزا هر سال کودک را واکسینه کرد. خوشبختانه آنفلوآنزا واکسنی دارد که توسط سازمان جهانی بهداشت تایید میشود و با تزریق هر ساله آن میتوان از این بیماری پیشگیری کرد.
راهکارشماره ۱۵
ویتامینهای گروه B
کمبود ویتامین B12 هم گاهی منجر به سرفههای مزمن میشود. این ویتامین در تشکیل سلولهای خونی و عملکرد بهینه سیستم مغز و اعصاب تاثیرگذار است. در افرادی که مبتلا به کمبود این ویتامین هستند، سرفههای مزمن به دلیل ایجاد حساسیت زیاد در نایژهها التهاب ایجاد میکند.
میوهها و سبزی های تازه از منابع غذایی سرشار از ویتامین های گروه B هستند.
