
مزیت ها و خواص خاکشیر برای کبد
بیماری کبد چرب که امروزه بسیار همه گیر شده است ناشی از عدم تحرک، برنامه غذایی نامناسب، پر خوری و … می باشد. بهترین راه پاکسازی کبد استفاده از درمان های خانگی به همراه یک رژیم غذایی مناسب و فعالیت های ورزشی روزانه می باشد. این مقاله قصد دارد برای درمان کبد چرب مزیت ها و خواص خاکشیر برای کبد را به شما معرفی نماید و دستور مصرف آن را ارائه دهد.
خاکشیر چیست؟
گیاه خاکشیر گیاهی است علفی و بوته ای که یک ساله یا دو ساله می باشد. ارتفاع آن گاهی به یک متر می رسد و اصولاً از قسمت های بالای ساقه منشعب می شود. برگ ها دارای بریدگی های زیاد بوده و گاهی نخ مانند شده است. میوه ها به صورت خورجین باریک به طول تا ۳/۵ سانتیمتر به صورت تقریباً عمودی بر روی انتهای ساقه قرار می گیرند. گل ها کوچک و به رنگ زرد روشن است. دانه ها بسیار ریز و به رنگ تقریباً نارنجی و یا مایل به قهوه ای و بیضی شکل هستند که در یک ردیف داخل خورجین قرار گرفته اند. دانه های خاکشیر که قسمت مورد استفاده دارویی گیاه می باشند را پس از رسیدن کامل میوه و در مرداد و شهریور ماه جمع آوری می کنند. گیاه خاکشیر در اکثر نقاط ایران رویش دارد. خاکشیر بومی اروپا و نواحی معتدل و قاره آسیا، از جمله ایران، عراق، پاکستان، افغانستان، چین، هند و شمال آفریقا مانند مصر، مراکش و الجزیره می باشد.
تاریخچه
خاکشیر از قدیم به عنوان اشتهاآور، مقوی معده، ضد تب، ملین و در مشکلات سوء هاضمه مورد استفاده بوده است. همچنین در زمان باستان جهت درمان اسهال خونی مورد استفاده بوده و توسط متخصصان گیاهان دارویی به نام Sophia .chirugorum به معنی « عقل جراحان» نامیده می شده است.
ترکیبات مهم
مهم ترین ترکیبات دانه خاکشیر شامل گلوکز اینولات ها بوده که شامل آلیل ایزوتیوسیانات، بوتنیل ایزوتیوسیانات، سیانو ۳ و ۴- اپی تیو بوتان، ۵- متیل تیوپنتانیتریل، ۳- فنیل پروپیونیتریل، ۴- متیل تیوبوتیل ایزوتیوسیانات و ۲- فنیل اتیل ایزوتیوسیانات می باشند. ترکیبات دیگر شامل اسیدهای چرب پالمیتیک، لینولنیک، اولئیک و استئاریک می باشند. املاح موجود در دانه شامل گوگرد، کلر، فسفر، آهن، پتاسیم، کلسیم، سدیم و منیزیم می باشند. دانه همچنین حاوی پروتئین، صمغ، موسیلاژ، چربی و ترکیبات ازت دار است.
مزیت ها و خواص خاکشیر:
از جمله خواص خاکشیر که می توان آنها را نام برد، برطرف کننده یبوست و اسهال شدید، رفع آکنه و جوش صورت، کنترل سطح فشار خون، از بین بردن تشنگی و عطش، ضد عفونی کننده، دفع کننده سنگ کلیه و مجرای ادراری، تقویت کننده معده، درمان گر لاغری، برطرف کننده خارش پوست، کاهش حساسیت و آلرژی، جلوگیری از پیشرفت سلول های سرطانی، رفع واریس و بواسیر و درمان کبد چرب می باشد.
نکات قابل توجه:
۱ – دانه های خاکشیر باید در ظروف سربسته، دور از نور، حرارت و رطوبت نگهداری شوند.
۲ – گاهی دانه های گیاهان خانواده خاکشیر که مشابه با آن می باشند به اشتباه توسط مردم مورد استفاده قرار می گیرند، لذا باید به رنگ، اندازه و شکل دانه ها دقت کافی نمود.
۳ – باید توجه داشت که شکل مصرف خاکشیر در اثرات دارویی آن دخالت دارد، مثلاً خاکشیر مخلوط با آب سرد دارای خاصیت ملین(ضد یبوست) و خاکشیر به صورت جوشانده دارای خاصیت ضد اسهال می باشد.
در حالت اول صمغ و موسیلاژهای خاکشیر در آب متورم شده و باعث رفع یبوست می شوند، در حالی که در جوشانده ترکیبات داخل خاکشیر استخراج شده و خاصیت ضد اسهال را ایجاد می نمایند.
بیماری کبد چرب چیست؟
بیماری کبد چرب وقتی اتفاق می افتد که چربی بدن شخص به پنج تا ده درصد برسد و این عارضه به علت مصرف بیش از حد چری های اشباع، قند، استعمال دخانیات، بی تحرکی و مصرف برخی داروها مانند تتراسایکلین می باشد. ذکر این نکته لازم است که بیماری کبد چرب به دو نوع کبد چرب الکلی و کبد چرب غیر الکلی تقسیم میشود و بیماری کبد چرب غیر الکلی ارتباط مستقیم با چربی خون بدن دارد.
عوامل ایجاد کننده کبد چرب
کبد بهطور طبیعی مزاج گرم و تر دارد، بنابراین سرد شدن آن بر اثر عوامل مختلف میتواند توانایی کبد را برای تحلیل و متابولیزه کردن چربیها کم کند و موجب انباشته شدن چربی در بافت کبد و ایجاد کبد چرب شود. بنابراین مصرف ترشیها به ویژه سرکه و آبغوره، خوراکیهای سرد مثل ماست، دوغ ترش، خیار و کدو هم باعث سرد شدن کبد میَشود که باید محدود گردند.
همچنین کاهش وزن ناگهانی، تغذیه نادرست و مصرف بیش از حد چربی و کربوهیدرات به همراه گرسنگی طولانی مدت به ایجاد کبد چرب میانجامد.
علایم بیماری کبد چرب را بشناسید
بیماری کبد چرب، معمولا علامت خاصی ندارد و به دنبال انجام آزمایشات دوره ای، اختلال در آنزیم های آن مشخص می شود و یا این که در زمان انجام سونوگرافی به علل دیگر، ابتلا به کبد چرب نیز تشخیص داده می شود.
در برخی موارد این بیماری کاهش ذخیره گلبول های قرمز در خون فرد مبتلا به ناراحتی کبدی موجب خستگی و احساس ناراحتی در قسمت فوقانی شکم می شود. رسوب چربی در کبد می تواند سبب ضعف، بی اشتهایی، تهوع، احساس ناخوشی در شکم و بزرگی کبد شود.علائمی چون زرد شدن رنگ پوست، ناخن ها و چشم ها می تواند نشانه یک مشکل کبدی باشد. کاهش وزن ناگهانی ،خونریزی بینی و لثه ها وحالت تهوع، استفراغ می تواند علامت دیگر عملکرد نامناسب کبد باشد. از دیگر نشانه های این بیماری می توان، سردرگمی های ذهنی و بی اشتهایی، زرد شدن پوست و چشم ها، خارش و تورم پاها را نام برد.
نسخه درمانی پاکسازی کبد با خاکشیر
خاکشیر یکی از بهترین گیاهان دارویی برای درمان و پاکسازی کبد چرب است، برای این منظور بایستی خاکشیر را با ترنجبین مخلوط کنید. ترکیب خاکشیر با ترنجبین به خصوص در درمان سودا و بلغم تأثیر به سزایی دارد. هم چنین این ترکیب، بهترین نرم کننده مزاج های خشک (صفرا و سودا) میباشد. یعنی رطوبت دهنده به بدن هستند.
همچنین خاکشیر با آب پنیر (ماء الجبن)، دارویی ضد سودا و ضد صفرا است و مفتح قوی کبد به خصوص بازکننده مسیرهای کبدی به خصوص سودا می باشد.
استفاده از انواع بذرهای ملین مانند خاکشیر، اسفرزه، بارهنگ، تخم ریحان، تخم شربتی، بالنگو، شیر خشت و ترنجبین نیز برای پاکسازی سموم کبدی مفید است.
روزانه قبل از صرف صبحانه، دو قاشق سوپ خوری خاکشیر را در دو لیوان آب بجوشانید و میل کنید و بعد از گذشت سی دقیقه به صبحانه خوردن بپردازید.
طرز تهیه جوشانده خاکشیر:
برای تهیه جوشانده خاکشیر باید ابتدا دانههای خاکشیر را ۱۵ دقیقه درون آب خیس کنید سپس آب اضافی آن را خالی کنید، و چندین مرتبه شستشو را ادمه دهید. سپس خاکشیر را به مدت ۱۰ دقیقه با آب بجوشانید و پس از سرد شدن میل نمایید.
نحوه مصرف خاکشیر با آب داغ و عسل
ذکر این نکته ضروری است که به طورکلی استفاده از داروهای گیاهی بایستی با تجویز پزشک باشد و در مورد پاکسازی کبد با خاکشیر و ترنجبین به خصوص برای صفراوی مزاجها بایستی با احتیاط مصرف شود، این ترکیب از دو ماده با طبیعت گرم و تر تشکیل شده و چون کبد را سریع پاکسازی میکند، در غلبه با گرمی یک بیرون ریزی ایجاد میکند که یک بیمار صفراوی نمی تواند این حالت را تحمل کند.
چه کسانی نباید خاکشیر بخورند؟
* به افرادی که ورم و زخم معده دارند، توصیه میشود مصرف خاکشیر را محدود کنند.
* خاکشیر را میتوان از دو تا سه سال به بالا به کودکان داد و برای کودکان زیر این سن نیز شربت خاکشیر را صاف کرد و تنها آب آن را به کودک داد.
* افرادی که طبع سرد دارند و از بیماریهای ناشی از طبع سرد از جمله روماتیسم و آرتروز رنج میبرند، باید شربت خاکشیر را محدود مصرف کنند یا مصرف آن همراه با عسل و عرق نعناع باشد.