کبود شدن نوزاد

کبود شدن نوزاد

کبودی محیطی عبارت از وجود کبودی (سیانوز) در اندام ها مخصوصا در کف دست و پا ، انتهای انگشتان و اطراف لب ها می‌باشد. معمولا در محیط سرد و بعداز حمام کردن دیده میشود. در شیرخوران اغلب یک یافته نرمال میباشد.

کبودی (سیانوز) مرکزی عبارت از وجود کبودی در قسمت های مرکزی بدن از جمله لب ،دهان، سر می‌باشد که ممکن است همراه با سیانوز انتهای بدن باشد . سیانوز مرکزی هیچوقت یافته نرمال نیست و همیشه همراه با کاهش اکسیژن خون به علت بیماری های قلبی ، ریوی و یا خونی میباشد.

یکی از علل شایع کبودی بیماری‌ های مادرزادی قلبی می‌باشد. تمام بیماری های مادرزادی قلب باعث سیانوز نمی شوند و تعدادی از این بیماری ها

از جمله:

تترالوژی فالوت

جابجای عروق بزرگ

عدم تشکیل دریچه سه لتی و دریچه ریوی

قلب تک بطنی و تعدادی دیگر باعث کبودی میشوند.

بنابراین کبود نبودن یک بیمار نشان دهنده عدم ابتلا به بیماری مادرزادی قلبی نیست ، به عبارت دیگر تعداد زیادی از بیماری ها از جمله: سوراخ بین دهلیزی و بین بطنی و تنگی های دریچه ای و تعداد دیگر دچار سیانوز نمی شوند.

اغلب بیماری های مادرزادی سیانوز دهنده در دوران جنینی مشکلی ندارند و بلافاصله بعد از تولد یا چند ماه بعد کبودی را نشان میدهند.

یکی دیگر از علل سیانوز بیماری های ریوی میباشد.

از قبیل:

زجر تنفسی نوزاد

ورود مواد مختلف به داخل ریه

عفونت ریوی

عدم تشکیل ریه ها

و بیماری های مغزی که در کنترل مرکز تنفس نقش دارند.

برخلاف بیماری های مادرزادی قلب اغلب بیماری های ریوی همراه با تنگی نفس بوده و ماهیت گذرا دارند ، در صورتی که در بیماری های قلبی سیانوز معمولا دایمی بوده و از طریق جراحی قابل درمان می باشند.

یکی دیگر از علت های نادر سیانوز بیماری های خونی از جمله متهموگلوبینمیا می باشد که در ان هموگلوبین قادر به چسبیدن به اکسیژن نمی باشد.

آن چنان که عنوان شد کبودی ناخن، لب، پیشانی و گونه ها در کودکان تازه متولد شده، نشانه بیماری قلبی است. این علایم در روزهای ابتدایی تولد کودکان بروز می کند اما در برخی از کودکان، این علایم پس از یک ماه ظاهر می شوند.

در بیماری های کبودی دهنده قلبی، خون سیاهرگ وارد سرخرگ ها شده و در نتیجه اشباع اکسیژنی کودک کاهش می یابد.

البته برخی بیماری های کبودی دهنده قلبی کودکان نیز با صدا های اضافی قلب همراه است.

بیماری های کبودی دهنده قلبی کودکان با دیدن علایم و همچنین با استفاده از دستگاه های اکو و آنژیوگرافی قابل تشخیص است.

۹۰ درصد کودکان مبتلا به بیماری های کبودی دهنده قلبی با تشخیص و مراجعه بهنگام و عمل جراحی درمان می شوند.

از هر ۱۰۰ کودک تازه به دنیا آمده، یک کودک دارای مشکلات قلبی است.

کودکان مبتلا به بیماری های قلبی کبودی دهنده نیاز به هوای تازه دارند و نباید این کودکان را به حمام های پربخار برد.

همچنین محیط پیرامون این کودکان نباید شلوغ باشد و بدن این کودکان نباید کم آب شود.

 

برخی از نشانه‌ها در نوزادان جدی هستند و هیچ‌ گاه نباید از آن ها غافل شد.

 

این نشانه‌ ها عبارتند از:

 

 کبودی لب‌ ها (طب یرقان ازرق)

 

اگر لب‌ های نوزاد شما به رنگ آبی متمایل است و یا حتی مواد مخاطی داخل دهان و یا روی زبان نیز رنگ آبی دارند، نشان دهنده نرسیدن اکسیژن کافی به اوست. به این وضعیت «یرقان ازرق» می‌گویند و باید هر چه زودتر به بیمارستان مراجعه کنید.

 

زرد شدن رنگ پوست

اگر نوزادتان هر روز بیشتر زرد می‌شود و با نگاه کردن به چهره‌اش به راحتی متوجه می‌شوید که نسبت به زمان تولدش بسیار زردتر شده، می‌توان نتیجه گرفت که زردی او خطرناک‌ تر شده است. البته تمام انواع زردی‌ها در نوزادان خطرناک نیستند. برخی از آن ها بسیار عادی هستند و خود به خود برطرف می‌شوند.

کبد ما انسان‌ها ماده‌ای به نام بیلی روبین (Bilirubin) تولید می‌کند. کبد نوزادان سرعت عمل بالایی ندارد و باعث می‌شود که بیلی‌ روبین در بدن بیشتر تولید شده و رنگ پوست به زردی بزند. اگر میزان بیلی‌روبین کاهش نیابد، روی مغز اثر گذاشته و باعث حملات ناگهانی می‌شود و عدم درمان به موقع آسیب‌ های جدی به مغز وارد می‌کند.

در چنین مواقعی باید به نوزاد بیشتر شیر بدهید تا از طریق مدفوع، بیلی‌ روبین اضافی را دفع کند. همچنین او را زیر نورهای ماوراء بنفش قرار دهید تا تجزیه و تحلیل بیلی‌ روبینش افزایش یابد. اگر باز هم میزان آن کاهش نیافت، نیاز به تزریق خون است.

پزشکان می‌گویند مراقبت‌ های پزشکی و فتوتراپی در اکثر موارد برای کاهش سطح بیلی‌ روبین کافی است.

 

 نفس‌ های سخت و فشرده

 

همه نوزادان گاهی اوقات خِرخِر و ناله می‌کنند؛ اما اگر تنفس آن ها به‌طور مداوم سخت و تند باشد و با هر بار نفس کشیدن عضلات قفسه سینه‌شان بیشتر به حرکت در آید و بینی باز و بسته شود، می‌توان آن را نشانه‌ای از وجود درد در ناحیه دستگاه تنفسی دانست. اگر این وضعیت تا یک ساعت بعد هم چنان ادامه داشت، بدون اتلاف وقت به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید.

 

 کم آب شدن بدن

وقتی نوزاد ما پوشکش را خیس نمی‌کند، نگران می‌شویم که مبادا دچار کم‌ آبی بدن شده است. مثلاً یک نوزاد شش روزه چیزی حدود شش بار در روز ادرار می‌کند؛ یعنی هر روز حدوداً شش بار پوشکش را باید تعویض کنید؛ اما وقتی نوزاد در طول روز فقط یک بار ادرار کند و شما وقتی هر بار پوشکش را نگاه می‌کنید، خشک است، به احتمال زیاد دچار کم‌ آبی بدن شده است.

سایر علائم کم‌ آبی بدن شامل خشکی دهان، چشمان گود افتاده و فرو رفته و بی‌حالی و رخوت می‌باشد.

در چنین مواقعی باید به پزشک مراجعه کرد و احتمالاً به نوزادتان پدیالیت داد. معمولاً مصرف آب توصیه نمی‌شود؛ چرا که باعث کاهش میزان سدیم بدن شده و کاهش سدیم نیز حمله مغزی ایجاد می‌کند.

 استفراغ زرد آب

نوزادان زیاد استفراغ می‌کنند (وقتی که زیاد سرفه می‌کنند، وقتی به سختی گریه می‌کنند، وقتی زیاد می‌خورند و …) اگر استفراغ آن ها همراه با خروج زرد آب باشد، نشانه خطرناکی است. استفراغ‌ هایی که رنگ کاکائویی تیره دارند نیز خطرناک هستند.

زرد آب نشان می‌دهد که روده مسدود است و باید سریعاً نوزاد درمان شود. استفراغ‌ هایی که به رنگ کاکائویی تیره هستند نیز نشانه خونریزی داخلی می‌باشند.

استفراغ کردن بعد از آسیب‌ دیدگی سر نیز نیاز به بررسی دارد؛ زیرا ممکن است مغز آسیب دیده باشد. در هر صورت آسیب‌دیدگی‌ های ناحیه سر (چه با استفراغ و چه بدون استفراغ) باید مورد توجه قرار بگیرند. سلامت نوزاد تازه رسیده بیش از هر چیز دیگری ذهن پدر و مادر کم تجربه را به خود مشغول می‌کند.

رفتار اطرافیان نیز اضطراب آن ها را افزایش می‌دهد. تنها با کمی آگاهی و داشتن اعتماد به نفس بیشتر این نگرانی‌ها بسیار کاهش می‌یابد.

گاهی اوقات دمای اتاق پایین می‌آید که اگر طفل شما در خواب باشد، این کاهش دما خطرناک می‌شود؛ بنابراین همیشه به دمای متعادل اتاق توجه کنید. اغلب نوزادان در حالت خواب وقتی که احساس گرسنگی کنند، از خواب بیدار می‌شوند. نیازی نیست شما او را از خواب بیدار کنید، می‌توانید به این علائم توجه کنید و به او شیر بدهید.

خواب نوزادان روزهای اول پس از تولد، بسیار زیاد است؛ اما به تدریج کاهش می‌یابد. به خصوص اگر حمام کرده باشند، بیشتر به خواب احتیاج دارند. نوزادان در صورت گرسنگی از خود علائمی نشان می‌دهند که از نوع و نحوه گریه آن ها می‌توان پی به گرسنگی‌شان بُرد.

برخی نوزادان سر خود را به این طرف و آن طرف می‌چرخانند، برخی دست‌ ها و حتی مچ دست‌ هایشان را به سمت دهان می‌برند، برخی به سمت سینه مادر خیز برمی‌دارند و … شما نیز با مشاهده این علائم می‌توانید پی به علت آن برده و هر چه زودتر به او شیر بدهید. گاهی اوقات کمبود آهن می‌تواند به بد‌خ وابی او منجر شود.

نوزادان در حال رشد هستند و نیاز به ویتامین‌ها و املاح و مواد معدنی بیشتری دارند؛ بنابراین بعد از آن که نوزاد شما شش ماهه شد، سعی کنید کم‌کم به او غذاهایی که حاوی آهن بیشتر هستند، بدهید؛ مثل گوشت، ماهی، انواع حبوبات، سبزی و میوه‌ها. برای نوزاد خود حتماً از صابون، شامپو و مواد شوینده‌ای که خاصیت قلیایی ضعیف دارند، استفاده کنید تا از ایجاد هر گونه حساسیت و خارش پوستی جلوگیری شود.

 

 تب بالای ۳۸ درجه سانتیگراد

اگر نوزاد شما کمتر از ۲ ماه دارد و درجه حرارت ناحیه مقعدی او بالای ۳۸ درجه سانتیگراد است، سریع به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا تب آن ها باید به سرعت پایین بیاید؛ هر چند که می‌تواند در اثر سرماخوردگی یا مننژیت نیز به وجود آمده باشد.

همیشه تب نوزاد خود را از ناحیه مقعد اندازه‌گیری کنید؛ چرا که سایر روش‌ها به اندازه این روش نمی‌توانند تب دقیق او را نشان دهند.

پس از مشخص شدن علت تب، ممکن است به نوزاد شما آنتی‌ بیوتیک داده شود. در کودکان بزرگ‌تر، تب کردن خطر کمتری دارد؛ چرا که سیستم دفاعی او رشد بیشتری داشته است.