بیماری کرون چیست؟
بیماری کرون در اکثر مواقع در روده کوچک و روده بزرگ (کولون) ایجاد میشود. با این وجود این بیماری میتواند بر تمام نقاط سیستم گوارشی بدن (از دهان تا مقعد) تاثیر داشته باشد. همچنین این بیماری میتواند بعضی از اجزای سیستم گوارش را تحت تاثیر قرار داده و بر سایر بخشها تاثیر نداشته باشد.
بیماری کرون و کولیت زخمی
بیماری کرون و کولیت زخمی یا اولسراتیو (UC) دو نوع از بیماریهای التهابی روده (IBD) است. این بیماریها دارای بسیاری ویژگیهای مشترک هستند و به همین خاطر اغلب افراد این دو بیماری را با یکدیگر اشتباه میگیرند. در عمل ویژگیهای مشترک این بیماریها به شرح زیر هستند:
- اولین علائم و نشانههای هر دو بیماری بسیار شبیه به هم بوده و با اسهال، درد در ناحیه شکم، دل پیچه، خونریزی مقعد، تب، و خستگی همراه است.
- هر دوی این بیماریها معمولاً در افراد بین سنین ۱۵ تا ۳۵ سالگی مشاهده شده و میتواند ریشه خانوادگی داشته باشد.
- بیماری کرون و کولیت زخمی بر هر دوی زنان و مردان بهطور مشابه تاثیر میگذارد.
- برخلاف تحقیقات انجام شده، دانشمندان هنوز نتوانستهاند علت ابتلای افراد به این بیماریها را شناسایی کنند.
ویژگیهای متمایز این بیماریها به شرح زیر هستند: - کولون زخمی فقط بر روده بزرگ تاثیر میگذارد. این شرایط در حالی است که بیماری کرون میتواند بر تمام نقاط مسیر گوارش از ناحیه دهان تا مقعد را تحت تاثیر خود قرار دهد.
- کولیت زخمی فقط لایه داخلی بافت روده بزرگ را تحت تاثیر خود قرار میدهد. این شرایط در حالی است که بیماری کرون بر تمام لایههای بافتی روده کوچک میتواند تاثیر داشته باشد.
توجه داشته باشید کولیت زخمی فقط یک نوع از التهاب روده است. در حقیقت انواع دیگری از التهاب روده نیز وجود دارد که همه آنها باعث ایجاد التهاب در روده کوچک و ایجاد آسیبهای مشابه کولیت زخمی نمیشود.
انواع مختلف بیماری کرون چیست؟
بیماری کرون به پنج دسته مختلف طبقهبندی میشود که این دستهها به شرح زیر هستند:
- بیماری کرون معدوی بر عملکرد معده و اثنی عشر تاثیر میگذارد که اولین بخش روده کوچک است.
- ژژوئوایلیئیت (jejunoileitis) در دومین بخش روده کوچک به نام ژژونوم ایجاد میشود.
- ایلیتیس (ileitis) یک التهاب ایجاد شده در بخش پایانی روده کوچک یا ایلئوم است.
- ایلئوکولیتیس (ileocolitis) بر ناحیه ایلئوم و روده بزرگ تاثیر گذاشته و در اکثر موارد ابتلا به بیماری کرون مشاهده میشود. تقریباً ۵۰% افراد مبتلا به بیماری کرون به این نوع خاص از بیماری دچار میشوند.
- در حدود ۲۰% افراد مبتلا به بیماری کرون دچار کولیتیس میشوند. در این شرایط بیماری فقط بر روده بزرگ تاثیر میگذارد. به هر حال هر دوی کولیتیس زخمی و کرون کولیتیس فقط بر روده بزرگ تاثیر دارند، اما کرون کولیتیس علاوه بر علائم رایج باعث تشکیل بافت بیمار و آسیبدیده در داخل روده بزرگ میشود.
دلایل ابتلا به بیماری کرون چیست؟
همانطور که قبلاً گفته شد، دلیل ابتلا به بیماری کرون تاکنون بهطور دقیق مشخص نشده است. به هر حال، عوامل زیر احتمالاً میتوانند بر ابتلا به این بیماری تاثیر داشته باشند:
- وضعیت سیستم ایمنی بدن
- مسائل ژنتیکی
- شرایط محیطی
- سیگار کشیدن
- سن فرد
- سطح استرس فرد
علائم ابتلا به بیماری کرون چیست؟
علائم بیماری کرون اغلب میتواند به تدریج گسترش پیدا کند. همچنین برخی از علائم خاص این بیماری ممکن است با گذشت زمان تشدید شوند. با وجود امکانپذیر بودن، در موارد نادر ممکن است علائم این بیماری به صورت ناگهانی و یکباره ایجاد شوند. علائم اولیه این بیماری شامل موارد زیر هستند:
- اسهال
- درد در ناحیه شکم
- وجود خون در مدفوع
- تب
- خستگی
- بیاشتهایی
- کاهش وزن
- احساس تخلیه نشدن روده پس از مدفوع کردن
- نیاز به تعداد دفعات زیاد مدفوع کردن در طول روز
گاهی اوقات افراد ممکن است این علائم را با مشکلات دیگر همچون مسمومیت غذایی، مشکلات معده، یا آلرژی اشتباه بگیرند. در صورتی که این علائم ادامه داشته باشند، لازم است در این رابطه با پزشک ملاقات شود. با پیشرفت بیماری همواره ممکن است علائم آن به تدریج تشدید شوند. علائم ایجاد شده در این شرایط به شرح زیر هستند:
- فیستول مقعدی
- ایجاد زخم در نقاط مختلف مسیر گوارش از دهان تا مقعد
- التهاب مفاصل و پوست
تشخیص بیماری کرون
هیچ آزمایش مشخصی وجود ندارد که از طریق آن پزشک بتواند ابتلا به بیماری کرون را تشخیص دهد. به این ترتیب پزشک در ابتدا سعی میکند تشخیص مشکل را با حذف سایر دلایل احتمالی ایجاد علائم بیماری شروع کند. همچنین پزشک ممکن است از آزمایشهای زیر برای تشخیص شرایط بیماری استفاده کند:
- آزمایش خون
- آزمایش مدفوع
- آندوسکوپی
- کولونوسکوپی
- سی تی اسکن و اسکن ام آر آی نیز میتواند تصویر دقیقتری را از وضعیت بافتها در مقایسه با عکس رادیولوژی در اختیار پزشک قرار دهد.
درمان بیماری کرون
تاکنون درمان مشخص و قطعی برای این بیماری شناسایی نشده است، اما امکان مدیریت شرایط این بیماری با روشهای خاص وجود دارد. در این حالت مجموعهای از روشهای درمان را میتوان برای کاهش شدت و مقدار علائم مشاهده شده مورد استفاده قرار داد.
داروهای قابل مصرف برای بیمار کرون
- داروهای ضد التهاب: داروهای ضد التهاب اغلب اولین داروهایی هستند که برای درمان بیماری کرون مورد استفاده قرار میگیرند.
- داروهای تعدیلکننده سیستم ایمنی: فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی باعث ایجاد التهاب در بدن شده و میتواند تشدید علائم بیماری کرون را به همراه داشته باشد. به این ترتیب مصرف این داروها میتواند باعث کاهش واکنش التهابی بدن به بیماری شده و عکسالعمل سیستم ایمنی به آن را ضعیف نماید.
- داروهای آنتیبیوتیک: مصرف داروهای آنتیبیوتیک میتواند میزان ترشح از زخمها و فیستولهای ایجاد شده توسط بیماری کرون را کاهش دهد. علاوه بر این مصرف این داروها میتواند باعث از بین رفتن باکتریهای بد و خارجی فعال در روده شود که در عمل با التهاب روده ارتباط دارند.
- داروهای بیولوژیک: در مواردی که بیماری کرون شدید باشد، پزشک ممکن است از داروهای بیولوژیک برای درمان التهاب و عوارض ناشی از بیماری استفاده کند. به این ترتیب مصرف داروهای بیولوژیک میتواند از رشد پروتئینهای خاص که عامل ایجاد التهاب هستند، جلوگیری نماید.
عمل جراحی
در صورتی که روشهای درمان دارای سطح تهاجم پایین و تغییر در سبک زندگی نتواند به صورت موفقیتآمیز باعث بهبود علائم بیماری شود، احتمالاً لازم است از عمل جراحی برای بیمار استفاده شود. در طول این جراحی پزشک بخشهای آسیبدیده از مسیر گوارش را برداشته و بخشهای سالم باقیمانده را به یکدیگر متصل میکند.
ایجاد تغییر در رژیم غذایی
مصرف مواد غذایی نمیتواند باعث ابتلا به بیماری کرون شود، اما در عمل میتواند با موارد عود بیماری ارتباط داشته باشد. به این ترتیب هنگامی که پزشک از ابتلای شما به این بیماری مطمئن شد، احتمالاً به شما پیشنهاد میکند از یک رژیم غذایی مناسب برای بهبود شرایط خود استفاده کنید. در صورت ابتلا به بیماری کرون، لازم است به نکات زیر توجه شود:
- اصلاح مقدار فیبر مصرفی در رژیم غذایی: در حقیقت برخی افراد نیاز به سطح بالاتر فیبر و پروتئین در رژیم غذایی خود دارند.
- محدود کردن مقدار چربی مصرفی
- محدود کردن مقدار لبنیات مصرفی
- نوشیدن مقدار بیشتر آب
- توجه به منابع جایگزین برای تامین ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز بدن
درمان خانگی بیماری کرون
در واقع، درمان و داروهای خانگی به کاهش التهاب، تسکین علائم و جلوگیری از نیاز به عمل جراحی هر زمان ممکن انجام شده است. قبل از شروع هر نوع درمان، تشخیص و مشاوره دکتر ضروری است.
پروبیوتیک ها
پروبیوتیک برای افراد مبتلا به بیماری کرون ضروری است. پروبیوتیک ها باکتری های زنده شبیه به باکتری “خوب” که به طور معمول در روده زندگی می کنند می باشد. به بازگرداندن باکتری های خوب در دستگاه گوارش کمک میکند ، به نوبه خود باعث افزایش هضم،جذب و پردازش غذاها از طریق دستگاه گوارش می شود.
توصیه می شود که مکمل های پروبیوتیک حاوی هر دو اسیدوفیلوس L. و L. هر دو باعث ارتقاء سلامت دستگاه گوارش می شود.
برای دوز مناسب از مکمل های پروبیوتیک با دکتر مشورت کنید.
چای سبز
چای سبز دارای منفعتهای زیادی است، با توجه به خواص ضد التهابی، ضد سرطان و آنتی اکسیدان آن است. به علاوه، چای سبز تاثیرمثبت بر سیستم ایمنی بدن، و حتی خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش می دهد.
یک قاشق چای خوری از برگ چای سبز به یک فنجان آب گرم اض افه کنید به مدت ۵ دقیقه بماند سپس با عسل مخلوط کرده حداقل سه بار در روز بنوشید
گل ختمی
با توجه به لعاب گل ختمی، اثر تسکین دهنده بر روی دستگاه گوارش در درمان بیماری کرون بسیار موثر است.
با توجه به نظام بهداشتی دانشگاه میشیگان، گل ختمی التهاب دستگاه گوارش را کاهش داده، مواد محرک را از بین می برد و التهاب را کاهش میدهد
پنج گرم ریشه گل ختمی خشک ، به یک فنجان آب گرم اضافه میکنیم به مدت ۵-۱۰ دقیقه بماند این چای را سه بار در روز می نوشیم
توجه: اگر به دیابت مبتلا هستید ننوشید
یک عامل ضد التهابی طبیعی، است که به ترمیم و حفاظت از بافتهای گوارشی تحریک شده و زخمی کمک میکند باعث اجابت مزاج طبیعی و تسهیل آن می شود. به علاوه، این گیاه از کمبودهای تغذیه ای و عدم تعادل الکترولیتی در افرادی که بیماری کرون مبتلا هستند کمک می کند
اضافه کردن یک قاشق چای خوری از پودر نارون لغزنده به یک لیوان آب گرم به مدت پنج دقیقه بماند . حداقل یک ساعت پس از مصرف داروهای دیگر بنوشید. دو تا سه بار در روز میتوانید بنوشید
همچنین می توانید یک قاشق چای خوری از مخلوط نارون لغزنده و شکر در دو فنجان آب گرم دو بار در روز بنوشید
یکی دیگر از درمان خانگی بسیار موثر برای بیماری کرون زردچوبه است. این ادویه دارای یک ترکیب به نام کورکومین curcumin، یک عامل ضد التهابی است که کاهش التهاب و تورم در دستگاه گوارش کمک میکند. همچنین، زردچوبه به کاهش آبسه در روده کوچک و بزرگ کمک میکند.
زردچوبه و یا مکمل کورکومین ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلی گرم می تواند سه بار در روز توصیه می شود. مکمل کورکومین ممکن است با داروهای انعقاد خون و داروهای دیابت تداخل ایجاد کند، با دکتر خود قبل از مصرف آن مشورت کنید.
همچنین به غذاهایی که می پزید زردچوبه بزنید
یاه کندر اغلب برای درمان بیماری کرون را توصیه کند. این گیاه دارای خواص ضد التهابی است که التهاب دستگاه گوارش را کاهش می دهد . مطالعات نیز نشان داده اند که در برخورد با بیماری کرون موثر است. با این حال، تحقیقات بیشتری است که هنوز هم مورد نیاز است.
شما می توانید از ۱،۲۰۰ میلی گرم کندر سه بار در روز به مدت هشت هفته استفاده کنید
کندر ممکن است با سایر داروها و مکمل ها تداخل ایجاد کند، قبل از استفاده با پزشک مشورت کنید
اضافه کردن نصف قاشق چای خوری زنجبیل تازه رنده شده را به یک فنجان آب گرم، به مدت ۱۰ دقیقه. کمی عسل بریزید و روزی دو یا سه بار تکرار تا زمانیکه خوب شوید بنوشید
متناوبا، شما می توانید مکمل های زنجبیل را پس از مشورت با دکتر استفاده کنید
روغن ماهی
روزانه ۱ عدد کپسول روغن ماهی توصیه می شود
توجه: قبل از مصرف روغن ماهی، با دکتر مشورت کنید.
چند هویج را تا زمانی که نرم و لطیف شود بپزید. کمی نمک زده و نیم فنجان پوره هویج چند بار در روز بخورید.
همچنین می توانید آب هویج تازه مخلوط با چند قطره آب لیمو و کمی عسل چند بار در روز بنوشید تا زمانی که بهبود یابید
کارشناسان بر این باورند که ویتامین D نقش مهمی در تنظیم پاسخ ایمنی بدن دارد و حتی می تواند به تسکین التهاب کمک کند
بهترین منبع ویتامین D نور خورشید، صبحگاهی است.
همچنین خوردن غذاهای غنی از ویتامین-D مثل جگر گوشت گاو، زرده تخم مرغ، ماهی ساردین، ماهی آزاد، میگو، ماهی و شیر غنی شده.
شما همچنین می توانید روزانه یک قرص ویتامین د بخورید البته قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید
نکات اضافی
محدودیت محصولات لبنی و غذاهای با فیبر بالا، و همچنین پرهیز ازغذاهای تند و سرخ شده در روغن.
به جای خوردن دو یا سه وعده های غذایی بزرگ، خوردن پنج یا شش وعده غذایی کوچک در طول روز.
نوشیدن مقدار زیادی آب و همچنین آب سبزیجات و میوه سالم است.
اجتناب از مصرف الکل و نوشیدنی هایی که حاوی کافئین است.
ترک سیگار
کاهش استرس
ورزشهای روزانه برای کار کردن بهتر روده
طب سوزنی در درمان بیماری های التهابی روده کمک می کند.
آهن، ویتامین B و مکمل های روی توصیه می شود. قبل از مصرف یک مکمل ، همیشه با دکتر مشورت کنید