در داخل رحم شما، جنین کوچکی به سرعت در حال رشد است. در این مرحله، او تنها به اندازه یک دانه کنجد می باشد، و بیشتر به یک بچه قورباغه شباهت دارد تا بچه یک انسان؛ این جنین از سه لایه تشکیل شده است (لایه های اکتودرم، مزودرم و اندودرم) که بعدا اندامها و بافتهای بدن او را تشکیل می دهند.
بخشی از سلولهای این جنین در حال ایجاد اندامهای بزرگ بدن مانند کلیه ها و کبد هستند و مجرای عصبی او نیز در ابتدای مسیر رشد قرار دارد. این لوله عصبی (که بعدا مغز، نخاع، اعصاب و ستون فقرات کودک شما را به وجود خواهد آورد)، در لایه بالایی که اکتودرم نامیده می شود، رشد می کند. همچنین، این لایه، نهایتا پوست، مو، ناخنها، غده های سینه، غده های عرق و همچنین مینای دندان کودک را تشکیل خواهد داد. شکل گیری قلب و سیستم گردش خون او در لایه میانی یا مزودرم، آغاز می شود. در این هفته حفره های قلب کوچک او شکل می گیرند و قلب او شروع به تپش و پمپ کردن خون خواهد کرد. مزودرم ماهیچه ها، غضروفها، استخوان و بافتهای زیرپوستی او را نیز شکل خواهد داد. لایه سوم یا اندودرم در تشکیل ریه ها، روده ها، سیستم اولیه ادراری، و همچنین تیروئید، کبد و لوزالمعده نقش خواهد داشت. در همین حال جفت اولیه و بند ناف، که مواد غذایی و اکسیژن را به کودک شما می رسانند در حال فعالیت هستند.
این دومین هفته از پذیرش رسمی نقش شما و پنجمین هفته بارداری است. به گمانم حسابی در تلاشید تا نمایشنامهای را که خودتان نوشتهاید حفظ کنید. این روزها احتمالاً درگیر جا افتادن در نقشتان هستید. میخواهید خوب خودتان را با این شرایط وفق دهید. هنوز زمان زیادی تا ورود مشکلات جدیتر در اجرای نقش باقیمانده، بهتر است دست از نگرانی از آینده بردارید و کارهای هفته پنجم را بخوانید.
وضعیت جنین
هرچند که دوست دارید در این هفته کودکتان را ببینید اما پیشنهاد میکنم فعلاً از دیدن عکس بازیگر رو به رویتان خودداری کنید. او این روزها در حال گریم است. به شما پیشنهاد میکنم از دیدن او صرفنظر کنید و بگذارید تا کمی بیشتر رشد کند. او الان شبیه یک بچه قورباغه است. ناراحت شدید؟!
خوب ناراحتی ندارد، حرف C انگلیسی را در نظر بگیرید دقیقاً همین شکلی است با یک سر، دم و یک بدنه شبیه به این حرف. میخندید؟ اما اگر نگاهی به نان بیندازید بیشتر هم خندهیتان میگیرد؛ او همین حالا به اندازه یک دانه کنجد است و اندازهاش حدود ۲ میلیمتر است. ضربان قلب این دانه کنجد را میتوانید در این هفته یا هفته بعد بشنوید.
بگذارید ببینیم او تا چه اندازه رشد کرده است. رویان اکنون از سه لایه تشکیل شده که لایه خارجی؛ مغز، نخاع، پوست و مو را تشکیل میدهد، لایه میانی؛ قلب، سیستم گردش خون، استخوان، عضله، کلیه و سیستم تناسلی را تشکیل میدهد و لایه داخلی رودهها، کبد، پانکراس و مثانه را میسازد.
بنابراین در این هفته این موجود کوچک در حال تغییر قیافه است و سلولهای بدن او در حال ساخت اندامهای مهم او مثل کبد، کلیه و سیستم عصبی هستند. به تدریج با رشد این سیستم قسمتهای نخاع، مغز و ستون فقرات هم شکل میگیرد. خوب به نظر میرسد که رویان در این دو هفته اخیر گریم زیادی داشته حالا این توده سلولی دارای پوست، مو، ناخن و غدههای سینه است.
قلب او همراه با دستگاه گردش هم به تدریج شکل میگیرد. جنین شما سالم و سلامت است. غذا و اکسیژنش را دوست مهربانش، جفت به او میرساند و جای نگرانی نیست. البته به شما بگوییم این فرایندی است که طی ۲ یا ۳ هفته به تدریج شکل میگیرد و اینگونه نیست که شما تصور کنید رویان در آخر هفته لزوماً یک مرحله را به پایان رسانده و وارد مرحله بعد شده است. بلکه این مراحل به هم پیوسته است و برای هر کدام نمیتوان زمان دقیقی مطرح کرد.
قد:۰٫۳ سانتی متر
وزن: ۰ گرم
وضعیت مادر
اگر در هفته گذشته نشانی از علائم بارداری در شما نبوده این هفته حتماً منتظرش باشید. اگر پستان شما درد میکند، زود خسته میشوید یا مدام مجبورید به دستشویی بروید این علائم را جدی بگیرید. بدن شما در این هفته خون بیشتری تولید میکند تا بتواند اکسیژن و غذا را به کودک برساند. ضربان قلب برای حفظ تعادل خود افزایش مییابد و این افزایش خستگی، گیجی و سردرد را به همراه دارد.
در این هفته درد پستانها یا حسی شبیه به سوزنسوزنشدن شما را آزار میدهد. احتمال بزرگ شدن پستانها و تیره شدن هاله رنگی دور آن نیز وجود دارد.
ویار هم در این زمان بروز میکند و احتمالاً حسابی شما را حساس میکند. هر ماده غذایی که شما میبینید وسوسه میشوید که آن را بخورید. ویار به دلیل به هم خوردن تعادل بین انتقالدهندههای عصبی بدن مادر، حالت روحی و روانی خاص و همچنین نیازهای تغذیهای او به وجود میآید.
ممکن است وقتی دلتان پنیر میخواهد ناشی از کمبود سدیم باشد یا هنگامی که حساب هوس بستنی بزرگ کردهاید نشان از نیاز بدن شما به کلسیم و چربی باشد.
مراقبتهای بارداری
- اولین ملاقاتهای شما با پزشک آغاز شده است. در این زمان پزشک با استفاده از یک فرمول میتواند زمان زایمان شما را حدس بزند. برای این کار لازم است اولین روز از آخرین دوره قاعدگی خود را دقیق یادداشت کنید.
- مصرف داروها را کنار بگذارید. هر دارویی میتواند بر روی رویان تأثیر مستقیم بگذارد. اگر نمیدانستید باردار هستید و دارو مصرف کردهاید حتماً این مسئله را با پزشک متخصص در میان بگذارید. سرخود و بر اساس توصیههای بزرگترها داروهای گیاهی مصرف نکنید.
- به سلامت کلی بدنتان اهمیت دهید به عنوان مثال با دندان پزشک قرار ملاقاتی بگذارید.
تغذیه
بارداری فرصتی است تا به طور دقیق مواد غذایی مصرفی خود را مورد بررسی قرار دهید زیرا انتخاب شما هم بر بدن شما و هم بر کودکتان تاثیر خواهد گذاشت. در طول هفته پنجم بارداری:
- یک رژیم غذایی متعادل را در پیش گیرید.
- به خاطر بسپارید که رژیم غذایی متعادل به معنی خوردن یک نوع غذا نیست. شما باید غذاهای متفاوتی را برای دریافت مواد مورد نیاز بدنتان، مصرف کنید. برای یک برنامه غذایی مناسب، به خصوص در طول بارداری و شیردهی، با پزشک خود مشورت کنید.حال زمان آن است که بدن خود را هیدراته کنید و مقدار زیادی آب بنوشید. شما همچنین میتوانید شیر، آب میوهای ۱۰۰ % طبیعی یا اسموتی میوهای کم چرب مصرف کنید.
- به محض آگاهی از بارداری خود، باید مصرف روزانه ویتامین و مواد معدنی را آغاز کنید.
- به جای نان سفید، نان سبوس دار مصرف کنید. با این روش فیبر بیشتر و به همان نسبت منیزیم و کرومیوم بیشتری را به رژیم غذایی خود راه میدهید. به علاوه زینک، روی، ویتامین ای و ویتامین ب۶ خود را فراهم میکنید.
- غلات سبوس دار مانند برنج قهوهای، ماکارونی و نان سبوس دار مصرف کنید.
- یکی از مهمتری ویتامین های لازم هنگام بارداری، ویتامین D است زیرا وجود این ویتامین در بدن برای جذب کلسیم و فسفر و تبدیل آنها به استخوان لازم است. از آنجا که اسکلت استخوانی و دندان نوزاد در داخل رحم احتیاج به کلسیم دارد و بنابراین وجود این ویتامین برای جذب کلسیم لازم است. ویتامین D به مقدار زیاد در روغن ماهی وجود دارد و علاوه بر آن اشعه آفتاب نیز منبعی بسیار خوب برای تامین این ویتامین است.
نگران نباشید
- در اوائل هفته پنجم، رحم شما بزرگ خواهد شد که در این صورت تا حدودی به مثانه تان فشار وارد می کند و حتی ممکن است بلافاصله بعد از رفتن به توالت دوباره احساس ادرار کنید که این احساس به خاطر فشار بیش از حد به مثانه است. به این شرایط با دید مثبت نگاه کنید و این رفت و آمدها را مثل ورزش در نظر بگیرید. ممکن است این رفت و آمدها به دستشویی باعث شود به این فکر بیفتید که مایعات کمتری مصرف کنید، اما هرگز این کار را انجام ندهید.
- در صورتی که نشانه ها و بیماریهای ناشی از حاملگی تا کنون بروز نکرده باشند، در این هفته بالاخره خود را نشان خواهند داد. شاید شما هم مانند بسیاری دیگر از زنان، دچار تهوع و استفراغ (که ممکن است در زمانهایی غیر از صبح نیز رخ بدهد)، درد سینه، خستگی، و تکرر ادرار شوید. همه این موارد طبیعی هستند، همه آنها ممکن است شما را اذیت کرده و به ستوه آورند، اما از سوی دیگر این اتفاقات نیز بخشی از حاملگی هستند و هیچ کدام دائمی نبوده و برای همیشه باقی نخواهند ماند. افرادی که اطراف شما هستند هیچ نشانه ای از رشد حیرت انگیزی که درون بدن شما در حال رخ دادن است نمی بییند.
بایدها و نباید ها
از آنجا که مصرف برخی داروهای پوستی با برخی نواقص مادرزادی مرتبط هستند در دوران بارداری از داروهای پوستی زیر استفاده نکنید :
- منوکونازول، داروی ضد قارچ
- تتراسایکلین، آنتی بیوتیکی که معمولا برای درمان جوش و آکنه استفاده می شود.
- مینوکسیدین، تقویت کننده مو
- ایزوترتیتوین، معمولا برای آکنه های دملی تجویز می شود.
بهتر است در این دوران از لوازم آرایش و ضدآفتاب های چرب نیز استفاده نکنید.
در دوران بارداری، با تغییر سطح هورمون های بدن ممکن است یک ماه دچار آکنه و جوش صورت و ماه بعد دچار خشکی بیش از حد پوست شوید. از آنجایی که جوش های دوران بارداری غالبا با بسته شدن منافذ پوست به وسیله چربی ایجاد می شود برای پاک کردن پوست از محلول های تمیز کننده روزانه و غیرخشک کننده پوست استفاده کنید و هفته ای چند بار ماسک جوانه و را به آرامی روی پوست بمالید. برای درمان خانگی چربی پوست، دو عدد سفیده تخم مرغ را به هم بزنید و روی صورتتان بمالید و آن را بعد از ۱۵ دقیقه بشویید. برای تهیه ماسک مرطوب کننده خانگی هم می توانید بلغور جو را بپزید تا آب آن غلیظ شود و بعد از آنکه خنک شد، روی پوست صورتتان بمالید و بعد از ۲۰ دقیقه با آب ولرم بشویید.
بهتر است برنامه منظم ورزشی خود را ادامه دهید، یا در صورتی که چنین برنامه ای نداشتید آن را آغاز کنید. ورزش به شما کمک می کند تا میزان کشیدگی طبیعی عضلات خود، قدرت آنها و میزان استقامت و تحمل آنها را به حد مناسبی برسانید. بعلاوه، ورزش به شما کمک خواهد کرد تا با اضافه وزنی که تحمل می کنید، کنار بیایید و برای مواجهه با مراحل سختتر حاملگی آماده شوید. همچنین در صورتی که یک برنامه منظم ورزشی برای خود تنظیم کنید، پس از زایمان درخواهید یافت که بازگشت به حالت طبیعی برایتان راحت تر خواهد بود. یک فعالیت ورزشی متعادل و بی خطر را که دوست دارید، انتخاب کنید پیاده روی و شنا، انتخابهای مناسبی برای خانمهای باردار هستند.
