از چه سنی کودک باید جدا بخوابد

یکی از مسائل مهمی که ذهن بیشتر والدین جوان را مشغول می‌کند این است که باید فرزندشان را در اتاق خودشان بخوابانند یا اینکه او را از همان ابتدا به خوابیدن در اتاقش عادت دهند. با مطالعه این مقاله به جواب سوال خود برسید.

یکی از مشکلاتی که ما در فرهنگ خود داریم این است که به دلیل وابستگی بیش از حد والدین به کودکان و گاهی به دلیل گرفتن احساس آرامش از آنها والدین کودکان را کنار خود می‌خوابانند و قادر به جدا کردن محل خواب آنها از اتاق خود نیستند، بنابراین بعد از سال اول والدین به راحتی می‌توانند این کار را انجام دهند.

بهترین زمان جدایی، ۱۲ تا ۱۸ ماهگی است؛ چرا که تا این سن، هنوز به والدین وابسته نشده و مهم تر از آن، ترس از تاریکی برایش مفهوم نیافته است.

هرچه سن جدا کردن محل خواب کودکان در سنین پایین‌ تر صورت بگیرد، این روند آسان‌ تر و با آرامش بیشتر ممکن خواهد بود اما هر چه سن جدا کردن محل خواب در سن بالاتر باشد، این امر سخت‌ تر و گاهی غیر ممکن می‌شود.

قسمت سخت موقعی است که کودک در سن بالاتری است و تا صبح چند بار بلند شده و می‌خواهد به رخت‌ خواب والدین برگشته و پیش آنها بخوابد.

در اینجا مقاومت والدین به‌ویژه مادر نقش اساسی و مهم را دارد. مادر باید به کودک اعلام کند که به هیچ‌ وجه این کار ممکن نیست اما به کودک این اجازه داده می‌شود که با مادر به اتاق‌ اش برگردد و تا موقع خوابیدن مادر کنار او باقی بماند.

اگر مادر این روند را برای مدتی مانند یک ماه ادامه دهد اما تنها یک مرتبه به کودک اجازه خوابیدن در کنار خود را بدهد، تمام زحمات مادر از بین خواهد رفت. وقتی سن کودک بالاتر برود و این اتفاق نیفتاده باشد.

جدا کردن مرحله به مرحله توصیه می‌شود:

یعنی کودک در مرحله اول در تخت خود در اتاق والدین می‌خوابد.

بعد تخت او به تدریج فاصله بیشتری از تخت والدین می‌گیرد تا آنکه به اتاق خودش منتقل شود.

با بزرگ شدن کودک و عادت کردن به این شیوه، خواباندن او به تنهایی در اتاق خودش مساله ای بغرنج می شود. برای راهنمایی والدین، با دکتر کتایون خوشابی، روان پزشک کودک، گفت وگو کرده ایم.
From what age the child should sleep apart
▪ خانم دکتر! آیا خواباندن کودک در اتاق والدین کار صحیحی است؟
به طور کلی در یک سال اول بهتر است شیرخواران در معرض دید والدین باشند. به همین دلیل توصیه می کنیم حتی اگر اتاق جدایی برای فرزند در نظر گرفته می شود، در معرض دید والدین باشد. از آنجا که این امکان معمولا وجود ندارد، بهتر است در یک سال اول شیرخوار در اتاق والدین اما در تخت جدا خوابانده شود.
چرا تا این حد به در معرض دید بودن شیرخوار در سال اول تاکید دارید؟
به دلیل اینکه احتمال نشانگان مرگ ناگهانی شیرخواران که علت دقیق آن کاملا مشخص نشده است، وجود دارد. حضور کودک در کنار والدین، به مادر و پدر امکان می دهد که تنفس و وضعیت خوابیدنش را هنگام خواب بررسی کنند.
آیا بعد از یک سالگی باید اتاق خواب کودک را جدا کرد؟
بعد از یک سال، به خصوص در مورد کودکانی که شیر مادر نمی خورند، بهتر است جای خواب آنها را جدا کرد اما در مورد شیرخواران شیر مادرخوار، ممکن است جداکردن فرزند از مادر هنگام خواب کار راحتی نباشد زیرا مادر مجبور می شود با هر بار گریه کودک، بلند شود و او را به تخت خود بیاورد یا در کنار تختش بنشیند و او را تغذیه کند و دوباره به تخت بازگرداند. اگر مادری بتواند این زحمت را بپذیرد، بهتر است از پایان سال اول محل خواب شیرخوار جدا شود.

استثنائا در مورد کودکان شیر مادرخوار، حداکثر زمانی که شیرخوار می تواند در اتاق خواب والدین بخوابد، تا دوسالگی است اما در این صورت هم باید محل خواب و تختخواب شیرخوار جدا باشد.

پس یک کودک دو ساله به هیچ وجه نباید اجازه داشته باشد که در تخت یا اتاق والدین بخوابد؟
بله. بعد از دو سالگی به طور منطقی و علمی، توجیهی برای خواباندن فرزند در کنار والدین وجود ندارد اما گاهی وابستگی مادر به فرزند شدید است و نمی تواند او را از خود جدا کند زیرا در آغوش گرفتن فرزند به او احساس آرامش و اطمینان می دهد و دوست دارد تا سال ها فرزندش در کنارش باشد.
در این حالت لازم است با مادر صحبت شود و هر چه سریع تر جدایی صورت بگیرد. در اغلب موارد جدایی به دلیل وابستگی شدید مادر به فرزند انجام نمی شود، ولی به هر حال مادری هم که از لحاظ عاطفی توجه و محبت کافی به فرزندش دارد، می تواند در پایان دو سالگی محل خواب فرزندش را جدا کند.
معمولا والدین کودک را کنار خودشان می خوابانند و بعد او را به تخت و اتاق خود منتقل می کنند. چه کنیم که کودک خودش خوابیدن را بیاموزد؟
بهترین راه این است که فرزندمان را عادت دهیم خودش در تختش تنها بخوابد. اینکه او را بخوابانیم و بعد در تخت بگذاریم، کار صحیحی نیست. باید از ابتدا فرزند را به طوری بار بیاوریم که بداند در مورد این مساله جدی و قاطع هستیم. البته مادر می تواند تا زمانی که کودک به خواب رود در اتاق او بماند. عادت های دیگر مانند خواباندن در بغل یا روی پا یا در اختیار گذاشتن قسمتی از مو یا بدن مادر در دست کودک تا زمانی که به خواب برود، صحیح نیست.
در مورد کودکی که چنین عادتی پیدا کرده، بهتر است مادر عروسک پشمالو در اختیارش قرار دهد تا کودک عادت کند عروسک یا بالشش را بغل بگیرد تا به خواب برود. وقتی این عادت از بین رفت، به راحتی با بردن کودک به اتاقش و ماندن مادر در کنار او، به خواب می رود.
آیا مادر می تواند کنار فرزندش در اتاق او بخوابد تا به خواب برود؟
خیر. مادر نباید به تخت کودک برود یا در اتاق او روی زمین بخوابد زیرا این کارها هم تفاوتی با خوابیدن کودک در اتاق والدین ندارد. باید کودک حس کند مادر حضور دارد ولی این حضور به معنی خوابیدن کنار او نیست. مادر می تواند برای فرزندش کتاب بخواند یا قصه بگوید تا کودک در حالی که عروسک به بغل دارد، به خواب برود.
اگر مادری کودکش را تا حداکثر دو سالگی از خود جدا نکرد و کودک به خوابیدن کنار مادر عادت داشت، چطور می توان این عادت را در او از بین برد؟
در مورد کودکان سه سال به بالا خیلی خوب است که از جدول ستاره استفاده کنیم. یعنی به کودکمان بگوییم هر روز صبح که بلند می شوی اگر در تختخوابت بودی، یک برچسب جایزه می گیری و مثلا هر سه برچسب یک جایزه بزرگ دارد. استفاده از روش های تشویقی در این مورد مؤثر هستند.

گاهی با وجود تمامی این تشویق ها، بچه ها باز هم نیمه های شب به اتاق والدین برمی گردند!

جداکردن کودک از والدین و خواباندن مستقل او در اتاقش کمی زحمت دارد و گاهی یکی، دو ماه طول می کشد. اگر شب تا صبح کودک چند بار بلند شد، باید والدین به نوبت، او را به اتاق خودش ببرند و اجازه ندهند بینشان بخوابد. مشکل برخی خانواده ها این است که یک هفته، ۱۰ روز و حتی یک ماه این روش را ادامه می دهند اما یک شب که کودک وارد اتاق والدین می شود، به دلیل بی حوصلگی او را به تخت خودش بازنمی گردانند. همین کار باعث می شود تمامی زحماتشان هدر برود و مادر مجبور شود این مسیر را دوباره طی کند.

یکی از سوالات بیشتر مادران این است که فرزند ما شب مدام بیدار می شود و طلب چیزی مانند آب یا شیر می کند. آیا درست است که به صدا و درخواست او توجه کنیم؟
کودکان راحت وقتی در طول شب بلند می شوند، دوباره خودشان به خواب می روند اما وقتی کودکان بدقلق و دشوار در طول شب زیاد بلند می شوند، مادر مجبور می شود با هر بار نق زدن و گریه کردن به آنها شیر دهد یا رسیدگی کند. برای آنکه به مادر فشار زیادی نیاید، به خصوص در مورد کودکان شیر مادرخوار، توصیه می شود مادر کودک را در اتاق خودش بخواباند و به درخواست فرزندش پاسخ دهد اما در مورد کودک بزرگ تر از دو سال، بهتر است مادر او را جدا بخواباند و در صورت بیدارشدن کودک و درخواست چیزی، به او رسیدگی کند.
 From what age the child should sleep apart
شرط اول؛ همراهی مادر
 
اولین چیزی که برای جدا کردن اتاق کودک از والدین نیاز است، همراهی والدین به ویژه مادر خانواده است. آرامش مادرانه بدون شک به حل هرچه سریع تر این مشکل کمک خواهد کرد. نباید از یاد برد که در جدا نشدن کودک و والدین یک میل دوطرفه وجود دارد؛ یعنی همان طور که کودک نمی خواهد از والدینش جدا شود، والدین هم چندان تمایلی به جدا کردن او ندارند، بنابراین باید این میل بررسی شود و مادران بدانند که برای سلامت کودک لازم است این اتفاق بیفتد.
اول اعتماد، بعد خود مختاری
 
دو مرحله مهم در دو برهه زمانی تولد تا ۲ سالگی و بعد از آن ۲ تا ۴ سالگی وجود دارد.
در مرحله اول اعتماد کودک شکل می گیرد. به این صورت که والدین همیشه در دسترس هستند و امنیت مناسبی را برای او برقرار می کنند.
مرحله دوم خودمختاری است. به این ترتیب که کودک احساس می کند فضای شخصی خود را دارد.
این دو مرحله با جدا خوابیدن پیوند مستقیم دارد و این شیوه های تربیتی است که به کودک این احساس را می دهد زیرا کودک از ابتدا با یک ذخیره ژنتیک مشخصی به دنیا آمده و باقی رفتارهای او باتوجه به اصول تربیتی که به او تفهیم می شود ساخته می شود.
 
 
 
تا ۲ سالگی جدایی همراه توجه
 
وقتی کودک به ۶ ماه رسید، بهتر است جدایی آرام آرام اتفاق بیفتد. اگر کودک اتاقی برای خودش دارد، بهتر است به آنجا منتقل شود و اگر نه با یک دیوار کاذب یا پارابن فضای خواب والدین از کودک جدا شود تا او احساس جدا بودن کند.
به این نکته باید توجه داشت که تا ۲ سال اول کودک هنگام گرسنگی و ترس به آغوش مادر نیاز دارد و نباید به گریه او در این زمینه بی توجه بود. حتی بچه هایی که از ۶ ماهگی تا ۲ سالگی جدا می خوابند، باید از توجه والدین در طول شب مطمئن باشند.
 
مراقب تغییر رفتارها باشید
 
اگر درخواست های کودک برای خوابیدن در کنار والدین به صورت مکرر و پشت سر هم تکرار شود بدون شک عاملی موجب نا آرامی کودک شده است. انواع ترس، کابوس و… می تواند میل کودک به برگشتن به اتاق والدین را بیشتر کند.
همچنین تماشای بعضی برنامه ها و فیلم هایی که برای سن کودکان مناسب نیست، باعث می شود هنگام خواب شبانه دچار نگرانی و پریشانی شوند، به همین دلیل والدین باید نسبت به بروز هر نشانه ای هوشیار باشند و بعد از برطرف شدن عوامل تهدید کننده، از فرزندشان انتظار اطاعت از قانون را داشته باشند.
 
 
بالای ۳ سال
 
صبور باشید و با صحبت کردن او را قانع کنید در اتاقش بخوابد.
اگر نیمه های شب به اتاق شما آمد او را به اتاقش ببرید و کنار او بنشینید تا بخوابد. اگر این کار را هر شب چند بار انجام داد، هر بار با تاخیر به اتاقش بروید.
در کنار این قانون که اتاق کودک باید جدا باشد، می توانید در هفته یک بار به او اجازه دهید به اتاق شما بیاید.
 
بالای ۵ سال
 
ابتدا فاصله او را از تخت تان بیشتر کنید و بعد او را به اتاقش منتقل کنید.
او را تشویق کنید و با هر بار خوابیدن در اتاقش به او جایزه بدهید.
در مقابل اصرار کودک به خوابیدن در اتاق شما باید مقاومت کرده و سعی کنید با سرگرمی‌ های مختلف او را به اتاقش ببرید.
اگر قانونی وضع می شود باید در خانه اجرا شود اما پیش از هر چیز دقت کنید که این قانون چه تاثیر روانی روی کودک دارد.
در بعضی خانواده ها سابقه مشکلات روانی وجود دارد و بنابراین احتمال بروز این مشکل در کودک هم هست و با جدا کردن او این حالت در او تشدید می شود.

پاسخ ترک

لطفا نظر خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را اینجا وارد کنید