گرفتگی بینی هنگامی رخ می دهد که در حفره بینی تورمی به وجود بیاید که به تجمع مخاط منجر شود. در نتیجه، نفس کشیدن به طور طبیعی سخت می شود. این مشکل غالبا با سرماخوردگی، آنفولانزا، و واکنشهای حساسیتی (آلرژی) در ارتباط است. اگر به دنبال درمان گرفتگی بینی هستید در این مقاله با ما همراه باشید تا موثرترین درمان خانگی گرفتگی بینی را بدانید.
اگر گرفتگی بینی بیش تر از یک هفته به طول بیانجامد، ممکن است دارای دلایل دیگری باشد، از جمله سینوزیت حاد، خشکی هوا، تغییرات هورمونی در بدن، التهاب مخاط بینی آلرژیک، آسم مرتبط با محیط کار، بارداری، استرس، اختلالات تیروئید، مصرف بیش از اندازهی دخانیات، و …
گرفتگی بینی همچنین می تواند به دلیل پولیپ یا تومور نیز ایجاد شود؛ اگرچه این دلایل کم تر شایع هستند. علائم رایج گرفتگی بینی عبارت هستند از درد سینوس، تجمع مخاط، تورم بافت های بینی، آبریزش چشم، گرفتگی صدا، و سردرد خفیف. گرفتگی بینی ممکن است با آبریزش بینی همراه یا ممکن است کاملا خشک باشد.
گرفتگی بینی صرفا یک وضعیت آزار دهنده نیست؛ بلکه مثلا می تواند باعث اختلال در خواب کودکان شود؛ و این مسئله ای نگران کننده است.
درمان فوری گرفتگی بینی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این وضعیت می تواند باعث ایجاد مشکلات دیگری نظیر عفونت های گوش، بی قراری در خواب و … شود.
راه های زیادی برای بر طرف کردن گرفتگی بینی وجود دارد. این مشکلِ بسیار رایج را می توان به آسانی با استفاده از مواد معمول داخل آشپزخانه تان درمان کرد. هر یک از درمان های خانگی مذکور در این مقاله را بر حسب نیاز استفاده کنید تا در زمانِ حاصل شدنِ بهبودی از شر ناراحتی های آزاردهنده ی گرفتگی بینی خلاص شوید.
درمان خانگی گرفتگی بینی
دوش آب داغ
شما می توانید از این گزینه در درمان آنفولانزا یا سرماخوردگی نیز استفاده کنید. استفاده از دوش آب گرم یا داغ (البته به حدی نباشد که باعث ایجاد سوختگی در بدن شود) یکی از بهترین روش ها برای تسکین گرفتگی بینی است. بخاری که از دوش آب گرم بلند میشود میتواند التهاب و بافت تحریک شده را بهتر کند. اگر گرفتگی بینی شما به خاطر مخاط اضافی است، بخار می تواند به نازک شدن ترشحات کمک کند و باعث تخلیه آن ها می شود. شما می توانید وانی از آب گرم درست کنید و چند قطره روغن گیاهی به آن اضافه کنید. سر خود را با حوله بپوشانید و به مدت ۱۵ دقیقه در آن بنشینید. سعی کنید آب را تا جایی که می توانید تحمل کنید گرم نمایید و همچنین مطمئن شوید که درهای حمام بسته است.
سرکه سیب
استفاده از سرکه سیب یکی از بهترین درمان های خانگی برای درمان گرفتگی بینی به شمار می رود.
سرکه سیب مانند یک داروی ضد احتقان طبیعی عمل می کند که به در هم شکستن مخاط انباشته شده در حفره ی بینی کمک می نماید و به طرز عالی گرفتگی بینی تان را درمان میکند. همچنین پتاسیم موجود در سرکه سیب به خشک شدن آبریزش بینی کمک می کند.
به علاوه، سرکه سیب که غنی از مواد مغذی فراوانی است، برای سلامت عمومی و تقویت دستگاه ایمنی بدنتان نیز مفید است.
الف. ۲ قاشق غذاخوری سرکه سیب خام و تصفیه نشده و ۱ قاشق غذاخوری عسل خام را در یک فنجان آب گرم مخلوط کنید. این ترکیب را به مدت چند روز، روزی ۲ الی ۳ مرتبه نوش جان کنید.
ب. همچنین، مقداری آب و سرکه سیب خام و تصفیه نشده را به میزان مسا وی در یک ظرف بریزید. این محلول را بجوشانید و بخارات آن را استنشاق نمایید. حین استنشاق بخار چشمانتان را ببندید، در غیر این صورت چشمهایتان دچار سوزش خواهند شد. این کار را روزی ۲ الی ۳ مرتبه، یا بر حسب نیاز انجام دهید.
استنشاق بخار (بخور دادن)
استنشاق بخار یا بخور دادن از دیگر درمان های خانگی محبوب برای تسکین سریع گرفتگی بینی به شمار می رود. بخور مانند یک داروی اکسپکتورانت طبیعی عمل می کند و گرفتگی بینی تان را باز می نماید؛ به علاوه، باعث روان شدن مجاری تنفسی می شود که در اثر گرفتگی بینی یا بیماری تحریک شده اند.
می توانید هر یک از این را ههای درمانی را روزانه ۲ الی ۴ مرتبه انجام دهید. سرتان را به اندازه ی طول بازویتان از آب جوش دور نگه دارید و حوله ای را روی سرتان بکشید تا بخار پخش نشود.
الف. چند قطره روغن معطر نعناع فلفلی یا اکالیپتوس را در آب جوش بریزید بخار آن را به مدت ۱۰ دقیقه استنشاق کنید.
ب. ۱ قاشق غذاخوری دانه های خرد شده ی زنیان رومی را در آب جوش بریزید. حدود ۱۰ دقیقه بخارات متصاعد از آن را استنشاق کنید.
پ. همچنین استنشاق بخار از رطوبت ساز یا حمام داغ نیز به کاهش گرفتگی بینی کمک می کند.
توجه: استنشاق بخار به طور کلی برای کودکان خردسال (زیر ۱۲ سال) توصیه نمی شود، زیرا باعث سوختن پوست لطیفشان می شود. همچنین، بخور ممکن است برای زنان باردار، آن هایی که از بیماری فشار خون بالا رنج می برند، و آن هایی که دچار مشکل قلبی یا اختلالات دستگاه عصبی مرکزی هستند نیز مناسب نباشد.
شستشوی بینی
همچنین برای درمان گرفتگی بینی می توان از شستشوی بینی با محلول آب و نمک استفاده کرد. این کار کمک می کند مخاط و دیگر مواد تحریک کننده از مجاری بینی شسته شوند و حس آرامش بسیار خوبی را برایتان به ارمغان می آورد.
برای تهیه ی محلول آب و نمک، کافی است ۱ قاشق چای خوری نمک بدون ید (نمک یددار می تواند باعث تحریک مجاری بینی شود) را در ۲ فنجان آب مقطر گرم حل کنید.
در ادامه به دو روش محبوب برای شستشوی بینی اشاره می کنیم.
الف. قوری بینی شوی (نتی پات) ظرفی است که برای خارج کردن مخاط و مایعات از مجاری بینی طراحی شده است. این ظرف وسیله ی محبوبی برای شستشوی بینی به شمار می رود. برای شستشوی سینوس ها با استفاده از قوری بینی شوی، کافی است سرتان را کمی کج نگه دارید و به آرامی محلول آب و نمک را مستقیما وارد یکی از سوراخ های بینی تان نمایید. با وارد کردن آب و نمک از یک سوراخ، اجازه دهید این محلول از سوراخ دیگر بینی تان خارج شود. اکنون سرتان را به سمت مخالف کج کنید و این کار را با سوراخ دیگر بینی تان تکرار کنید.
ب. گزینه ی دیگر این که، محلول آب و نمک را کف دستتان بریزید (پیش از این کار باید دستهایتان را کاملا شسته باشید) و مایع را با یکی از سوراخ های بینی تان استنشاق کنید. این کار را با سوراخ دیگر بینی تان نیز تکرار کنید.
به مدت چند روز، یکی از این دو روش را روزانه یک یا دو بار انجام دهید.
توجه: حتما از آب مقطر یا آب جوشیده شده برای شستشوی بینی تان استفاده کنید و قوری بینی شوی را پس از هر بار استفاده به خوبی بشویید.
فلفل هندی
فلفل هندی برای تسکین گرفتگی بینی و انسداد سینوس ها بسیار موثر است. ماده ی کپسایسین موجود در فلفل هندی مانند یک داروی ضد احتقان طبیعی عمل می کند و شما را از التهاب مجاری بینی خلاص می نماید.
به علاوه، طعم بسیار تند فلفل هندی باعث آبریزش بینی می شود و این کار به خلاصی تان از شر مخاط و مواد آلرژی زای موجود در سینوس هایتان کمک می کند. به این ترتیب، فلفل هندی باعث تسکین گرفتگی بینی می شود.
الف. نصف قاشق چای خوری پودر فلفل هندی را با ۱ قاشق غذاخوری عسل خام مخلوط کنید و روزانه چند بار از آن میل کنید.
ب. گزینه ی دیگر این که، نوک یک گوش پاک کن را به پودر فلفل هندی آغشته کنید و آن را با دقت داخل بینی تان قرار دهید؛ این کار شما را به عطسه می اندازد و به این ترتیب، سینوسهایتان تمیز می شوند. ممکن است در ابتدا کمی احساس سوزش کنید، ولی این سوزش به سرعت بر طرف می شود و در نهایت باعث تسکین درد و فشار سینوس می شود. این کار را روزی ۲ تا ۳ بار انجام دهید.
استفاده از ویکس
ویکس یکی از داروهای ضد احتقان محبوبی است که به راحتی می توان از داروخانه ها تهیه کرد؛ این پماد می تواند به سرعت شما را از شر گرفتگی بینی خلاص کند.
ترکیبات فعال موجود در ویکس، نظیر کافور، روغن اکالیپتوس، و منتول، به باز شدن گرفتگی بینی کمک می کنند و تنفس را راحت و آسان می نمایند.
الف. این کرم موضعیِ حاوی منتول را پیش از رفتن به تخت خواب به آرامی روی قفسه ی سینه، کمر، و گلویتان بمالید تا بتوانید نفس راحتی بکشید و خواب خوبی داشته باشید.
ب. همچنین، مقداری آب را در کتری بجوشانید. حرارت را خاموش کنید و مقدار اندکی ویکس را در آب بریزید. حوله ای را روی سرتان بکشید؛ سرتان را بالا کتری ببرید؛ چشمانتان را ببندید و فقط به مدت ۲ دقیقه بخارات کتری را استنشاق کنید. این کار را در طول روز بر حسب نیاز تکرار کنید.
توجه: برای کودکان زیر ۲ سال از ویکس استفاده نکنید. همچنین، بخور دادن برای کودکان زیر ۱۲ سال مناسب نیست.
سیر
استفاده از سیر یکی از بهترین درمان های خانگی برای کاهش گرفتگی بینی است. خواص ضد ویروسی، ضد باکتری، و ضد قارچی سیر به مبارزه علیه عفونت تنفسی عامل گرفتگی بینی کمک می کنند.
سیر همچنین به کنترل تولید بیش از اندازه ی مخاط و پیشگیری از عفونت کمک می نماید. سیر حتی باعث تسریع در فرایند بهبود بیماری می شود،، زیرا این حبه ی پرخاصیت یک داروی تقویت کننده ی طبیعی برای دستگاه ایمنی بدن است.
الف. ۲ تا ۳ حبه سیر را در ظرفی حاوی یک فنجان آب بجوشانید. همچنین می توانید نصف قاشق چای خوری پودر زردچوبه به آن اضافه کنید. این نوشیدنی را روزی دو بار بنوشید تا گرفتگی بینی تان بر طرف شود.
ب. خوردن سیر تازه نیز میتواند به رفع گرفتگی و ناراحتی بینی کمک کند.
پ. همچنین برای پیشگیری و کاهش دفعات گرفتگی بینی می توان به صورت مرتب از مکمل های سیر استفاده نمود. ولی همیشه پیش از مصرف هر گونه مکمل با پزشک مشورت کنید.
روغن اکالیپتوس
روغن اکالیپتوس به خاطر خواص ضد احتقانی و ضد التهابی اش برای افرادی که از گرفتگی بینی رنج می برند، بسیار مفید است.
این ماده به تمیز شدن مجاری هوا کمک می کند و همچنین به عنوان یک داروی طبیعی آرام کننده ی سرفه عمل می کند.
الف. ۳ تا ۵ قطره از روغن اکالیپتوس را در ظرف بزرگی حاوی آب جوش بریزید. حوله ای روی سرتان بکشید و به آرامی بخارات متصاعد از آب جوش را از راه بینی و فقط به مدت ۲ دقیقه (نه بیش تر) استنشاق کنید. در طول انجام این کار چشمهایتان را ببندید. این کار را روزی دو بار انجام دهید.
ب. همچنین می توانید ۱ تا ۲ قطره از روغن معطر اکالیپتوس را روی دستمال تمیزی بچکانید و در طول روز چند دفعه آن را استنشاق کنید. حتی می توانید چند قطره روغن اکالیپتوس را روی بالشتان بچکانید؛ به این ترتیب حتی وقتی در خواب عمیق هستید می توانید آن را استنشاق نمایید.
پ. رایحه درمانی در حمام: چند قطره از روغن معطر اکالیپتوس را در آب وان حمامتان بریزید و روزی ۱۵ دقیقه از این حمام معطر لذت ببرید.
زنجبیل
استفاده از زنجبیل نیز از دیگر درمان های خانگی موثر و آسان برای درمان گرفتگی بینی است.
زنجبیل دارای قابلیت آنتی اکسیدانی بالایی است که به مهار ترشح مخاط کمک می کند. زنجبیل همچنین به حفظ حرکت طبیعی مژک های بینی کمک می کند؛ حفظ این حرکت طبیعی نقش مهمی در حفظ سلامتی سینوس ها دارد.
الف. روزی ۲ الی ۳ فنجان دمنوش زنجبیل گرم بنوشید. برای تهیه ی این دمنوش، به اندازه ی دو فنجان آب را در ظرفی روی حرارت ملایم بجوشانید و ۱ قاشق غذاخوری زنجبیل تازه ی خرد شده را به آن اضافه کنید. اجازه دهید آب و زنجبیل ۵ تا ۱۰ دقیقه به آرامی بجوشند. سپس این دمنوش را صاف کنید و مقداری آب لیموی تازه و عسل خام به آن اضافه کنید و آن را نوش جان نمایید.
ب. بر روی تکه های کوچک زنجبیل تازه اندکی نمک بپاشید و در طول روز چندین بار مقداری از آن را بردارید و بجوید؛ این کار به درمان سرفه های آزاردهنده و گرفتگی بینی کمک می کند.
پ. همچنین می توانید آب نبات های زنجبیلی نوش جان کنید که به راحتی از فروشگاه های مواد غذایی قابل خریداری هستند.
دمنوش گوجه فرنگی تند
این روش یکی از بهترین درمان های خانگی برای تسکین گرفتگی بینی است، زیرا می تواند به بهبود جریان مخاط داخل مجاری بینی کمک کند.
دمنوش گوجه فرنگی تند به خاطر دارا بودن مواد اولیه ی سالمی نظیر آب گوجه فرنگی، سیر، و لیمو برای تقویت دستگاه ایمنی نیز بسیار مفید است.
الف. یک فنجان آب گوجه فرنگی را به همراه ۲ حبه سیر (خرد شده)، ۲ الی ۳ قاشق چای خوری آب لیموی تازه، نصف قاشق چای خوری سس تند (اگر سس تند در اختیار نداشتید، می توانید از یک چهارم قاشق چای خوری فلفل هندی استفاده کنید)، و مقداری نمک دریایی را داخل یک ظرف بریزید و بجوشانید.
ب. این دمنوش را به مدت چند روز، روزی دو بار به صورت گرم و به آرامی بنوشید.
همچنین غذاها و خوراکی های بسیار تند بخورید و هنگام تهیه و پخت غذاها، ادویه هایی نظیر زنجبیل، سیر، پیاز، و فلفل قرمز را به مقدار بیش تری به کار ببرید. همچنین می توانید سوپ مرغ نیز نوش جان کنید.
زردچوبه
زردچوبه عامل آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، و ضد باکتری قدرتمندی است؛ و به همین دلیل، استفاده از آن به عنوان یکی دیگر از درمانهای خانگی موثر برای رفع گرفتگی بینی شناخته میشود.
کورکومین موجود در زردچوبه به کاهش تورم و التهاب مجاری بینی کمک می کند، و به این ترتیب به سرعت علائم گرفتگی بینی تان را بر طرف می نماید. زردچوبه همچنین دستگاه ایمنی بدنتان را به خوبی و با قدرت تقویت می کند.
الف. یک لیوان شیر را گرم کنید و ۱ قاشق چای خوری زردچوبه را به آن بیفزایید و اجازه دهید ترکیب شیر و زردچوبه به جوش بیایند و به مدت ۵ دقیقه به آرامی بجوشند. سپس آن را در یک فنجان بریزید و مقداری عسل خام به آن اضافه کنید؛ نوشیدنی شیر و زردچوبه را روزی دو بار بنوشید تا فرایند بهبودی تان سرعت بگیرد.
ب. گزینه ی دیگر این که، ۲ قاشق غذاخوری آب زردچوبه، ۱ قاشق غذاخوری آب لیمو، ۱ قاشق غذاخوری عسل، و مقداری فلفل هندی را با هم ترکیب کنید. این ترکیب را روزی ۱ تا ۲ بار میل کنید.
نکات اضافی
برای حفظ آب بدن و همچنین نرم کردن مخاط بینی، در طول روز آب بیش تری بنوشید.
برای درمان گرفتگی بینی در خانه سوپ مرغ درست کنید و نوش جان نمایید.
برای مبارزه با التهاب غذاهای سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ بخورید.
برای تقویت دستگاه ایمنی تان ویتامین C. بیش تری مصرف کنید.
فشار درمانی و ماساژ (با دستهای خودتان) میتوانند به کاهش ناراحتی های ناشی از گرفتگی بینی کمک کنند.
کمپرس گرم را روی سوراخ های بینی تان قرار دهید تا با باز کردن مجاری بینی از بیرون، به خارج کردن مخاط از داخل بینی کمک کند.
چند روز بیش تر استراحت کنید تا بدنتان برای بازیابی خود قدرت بیش تری داشته باشد.
برای درمان گرفتگی بینی هوای داخل خانه تان را به اندازه ی کافی مرطوب نگه دارید.
برای پیشگیری از وخیم تر شدن وضعیتتان از مواد آلرژی زا دوری کنید.
برای کاهش مخاط از مصرف برخی غذاهای خاص نظیر محصولات لبنی، غلات، قند، سیب زمینی، و دیگر سبزیجات نشاسته دار خودداری کنید.
برای پاک کردن مجاری بینی تان از مخاط و درمان گرفتگی آن، ورزش را در برنامه ی کارهای روزانه تان قرار دهید.
