نشانه های فوری و اولیه افت قند خون

نشانه های فوری و اولیه افت قند خون 

اگر به بیماری دیابت مبتلا هستید برخی داروها می توانند قند خون را به واسطه انسولین افزایش یافته که گلوکز (قند) را پردازش می کنند، در سطوح بیش از اندازه پایین نگه دارند، به ویژه اگر یکی از وعده های غذایی را نخورده باشید. در این مقاله با برخی نشانه های فوری و اولیه افت قند خون (هیپوگلیسمی) بیشتر آشنا می شویم و همچنین از راههای درمان آن آگاه می شویم.

افت قند خون منجر به بیحالی یا حتی بیهوش شدن افراد خواهد شد که باید به محض دیدن علامت های آغاز کارهای لازم را انجام داد. افت قند خون ناگهانی زمانی رخداد میوفتد که بدن شما به اندازه کافی انرژی برای انجام فعالیت های گوناگون را ندارد. این عارضه اغلب بیماران مبتلا به دیابت را درگیر می‌کند و عمدتا زمانی رخ میدهد که فرد مبتلا به دیابت بیش از اندازه انسولین تزریق کند, یک وعده خوراکی را از دست بدهد و یا ورزش های خیلی سخت انجام دهد.

به طور طبیعی با خوردن غذا و ورود آن به معده، هضم در معده آغاز می‌شود. به دنبال آن غذا در روده باریک به قند تجزیه شده و قند حاصله وارد جریان خون می‌شود. همزمان انسولین نیز توسط لوزالمعده به داخل خون آزاد می‌گردد. نهایتاً گلوکز یا قند با کمک انسولین وارد سلول‌های بدن شده و جهت تولید انرژی و زنده ماندن آن‌ها به کار می‌رود. مصرف به اندازه قند یکی از موضوعاتی است که برای حفظ سلامت باید توجه ویژه ای به آن داشته باشید زیرا مصرف بیش از اندازه آن می تواند زمینه ساز شکل گیری برخی مشکلات جدی از جمله بیماری دیابت شود. اما حصول اطمینان از این که قند کافی در بدن شما وجود دارد نیز بسیار مهم است.

هیپوگلیسمی ‌به چه معناست؟

میزان طبیعی قند خون ناشتا برای یک فرد غیر دیابتی ۷۰ تا ۱۰۰ میلی گرم در دسی‌لیتر است.
 
مقادیر قند خون مطلوب برای افراد مبتلا به دیابت به شرح زیر می‌باشد:
 
قند خون ناشتا: ۷۰ تا ۱۳۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
 
قند خون پس از وعده غذایی: کمتر از ۱۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
 
قند خون ۲ ساعت پس از صرف غذا: کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
 
قند خون ۲ ساعت بعد از صرف غذا در فرد عادی باید کمتر از ۱۲۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، ولی هدف مطلوب در بیماران دیابتی این است که این قند خون به کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برسد.
 
زمانی که غلظت گلوکز خون به کمتر از ۷۰-۶۰ میلی‌گرم در دسی لیتر کاهش یابد، افت قند خون یا هیپوگلیسمی رخ خواهد داد.
 

نشانه های افت قند خون

علائم اولیه هیپوگلیسمی شامل حالت گیجی، رنگ پریدگی، عرق کردن، عصبی بودن، گرسنگی و ضعف می‌باشد. چنانچه سطح قند خون به زیر ۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر افت کند، اختلال در عملکرد سیستم عصبی مرکزی نظیر سردرگمی، بی‌حالی، صحبت کردن شل و غیرقابل کنترل و تغییرات خلق‌ و خو تظاهر می‌یابد.

در موارد کمیاب این امکان وجود دارد فردی که مبتلا به دیابت نیست, دچار افت ناگهانی قند خون شود. با این حال غیر منتظره ترین علائم مرتبط با افت ناگهانی قند خون از این قرارند:

از دست دادن تمرکز

مغز به طور ویژه نسبت به افت سطوح گلوکز دلنازک هست و ممکن هست در این شرایط در حفظ تمرکز روی یک موضوع یا درک گفتگو های فردی دیگر که موضوعی را برای شما توضیح میدهد, دچار دشوار شوید. این ناتوانی در تمرکز ممکن هست از خستگی بیش از اندازه ناشی شود,

اما اکثر مواقع می‌توان با دریافت قند آن را اصلاح کرد. مصرف خوراکی هایی که از محتوای متعادل پروتئین ها و چربی ها سود میبرند به جای مصرف کلوچه یا شکلات پیشنهاد میشود.

پرش های عضلانی

پرش عضلانی می‌تواند یکی از علامت های افت قند خون خفیف باشد – زمانی شکل میگیرد که قند خون به زیر ۴۰ میلی گرم در هر دسی لیتر برسد. پرش های عضلانی کاملا غیر ارادی میباشند و از این جهت امکان متوقف کردن آن ها وجود ندارد. جدا از قند خون پایین, پرش های عضلانی می‌توانند علامت ای از مصرف بیش از اندازه کافئین باشند و بر همین اساس احتمالاً به کاهش مصرف قهوه و تمرکز بر مصرف کربوهیدارت های پیچیده نیاز باشد.

از دست دادن هوشیاری

کسانی که هوشیاری خود را از دست میدهند, متوجه این علامت نمی‌شوند, از این جهت علامت های اخطار دهنده دیگر به خصوص اگر به دیابت مبتلا هستید, نباید نادیده گرفته شوند. هیپوگلیسمی دیابتی می‌تواند به تشنج نیز منجر شود که نه تنها برای خود مریض بلکه برای کل افراد درگیر میتواند وضعیتی خوفناک باشد. در موارد کمیاب, هیپوگلسمی دیابتی می‌تواند مرگبار نیز باشد. مصرف قرص گلوکز بعنوان یک راهکار کوتاه مدت برای بیماران دیابتی میتواند به تنظیم قند خون کمک کند.

تحریک پذیری

نوسانات خلقی و هم‌چنین گریه های هیستریک یا خشم های غیر قابل بازرسی در برخی از افراد علامت افت قند خون هست. معمولاً این حالات احساسی با مصرف منابع تندرست خوراکی مثل موز و یا دیگر منابع تندرست قند برطرف میشود.

عرق کردن

اگر شما حتی در درجه حرارت متوسط دچار تعریق می‌شوید, این نشان دهنده افت قند خون هست. تعریق دائمی یکی از علامت های افت خون هست یعنی قند خون کمتر از ۷۰ میلی گرم در هر دسی لیتر. این نوع تعریق که اکثر در پشت گردن و یا خط مو رخداد میوفتد, شب هنگام نیز رخ میدهد که به آن هیپوگلیسمی شبانه میگویند.

حرکت و لرزش

عدم تعادل قند خون میتواند سیستم عصبی مرکزی را نیز تحت تاثیر قرار دهد. بدن شما کوشش میکند هنگام افت قند خون, با آزاد کردن کاتکول آمینها «هورمون هایی مثل دوپامین و آدرنالین», این اوضاع راکه به معنای تحریک ساخت گلوکز هست و میتواند به لرزش دست ها منجر شود.

به طور معمول, دوپامین اکثر در بدن چیز خوبی هست زیرا بعنوان یک ارتقا دهنده خلق و خو و مسکن عمل می‌کند. اما اگر فعالیت ورزشی یا تجربه ای لذت بخش مثل خوردن شکلات نداشته اید باید مراقب این لرزش ها و لزرش ها باشید.

سرگیجه

سرگیجه هنگام افت قند خون, به خصوص اگر مبتلا به دیابت باشید, عجیب نیست. بیماران مبتلا به دیابت ممکن هست سرگیجه ناگهانی را تجربه کنند که می‌تواند با افزایش ناگهانی دمای بدن همراه باشد و می‌تواند شرایطی اخطار دهنده باشد. در زمان وقوع چنین حالتی, فرد باید.

علل افت قند خون
 از علل افت قند خون می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
 
* مصرف بیش از حد الکل: وجود الکل در خون با ایجاد یک مکانیسم خاص تولید گلوکز در کبد را متوقف می‌کند.
 
* ورزش طولانی مدت
 
* گرسنگی طولانی
 
* مصرف ناکافی مواد غذایی: مثلاً در افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی
 
* دریافت یک رژیم فقیر از کربوهیدرات
 
* مصرف برخی از داروها: مانند مصرف داروی کینین در افراد مبتلا به مالاریا، مصرف سالیسیلات‌ها در افراد مبتلا به بیماری‌های روماتیسمی، مصرف داروی پروپرانولول در افراد مبتلا به فشارخون بالا.
 
* ابتلا به برخی از بیماری‌های کبدی یا کلیوی
 
* مشکل در غددی که ترشح کننده هورمون‌های تنظیم کننده قند خون هستند: مانند لوزالمعده، هیپوفیز و آدرنال
 
* وجود توموری در پانکراس (لوزالمعده) : اگر فردی با میزان انسولین طبیعی، قند خون پایینی بعد از صرف یک وعده غذایی غنی از کربوهیدرات داشته باشد، این می‌تواند نمایانگر وجود تومور در پانکراس وی باشد.
 
در افراد دیابتی که از انسولین و یا دیگر انواع داروهای خاص دیابت استفاده می‌کنند، فعالیت بدنی می‌تواند سبب افت ناگهانی قند خون گردد.
 
اصلی‌ترین علت هیپوگلیسمی در بیماران دیابتی

– عدم استفاده صحیح از انسولین
 
– نخوردن میان‌وعده
 
– افزایش فعالیت بدنی
 
در افراد دیابتی که از انسولین و یا دیگر انواع داروهای خاص دیابت استفاده می‌کنند، فعالیت بدنی می‌تواند سبب افت ناگهانی قند خون گردد. افت قند خون می‌تواند در هنگام ورزش، بلافاصله پس از تمرین و یا حتی یک روز پس از تمرین آشکار گردد. بنابراین لازم است بیماران دیابتی قبل و بعد از فعالیت بدنی قند خونشان را بررسی کنند. اگر قندخون زیر ۸۰ باشد احتمال افت قندخون بسیار زیاد است و عوارض جانبی خواهد داشت.
 
– تزریق بیش از حد انسولین
 
– مصرف بیش از حد داروهای کاهنده قند خون
 
از بین داروهای بیماران دیابتی، همه باعث افت قند خون نمی‌شوند، مثلاً قرص متفورمین، قرص آکاربوز و قرص گلی تازون از علت‌های افت قند نیستند و به عکس گلی بن کلامید یا گلی بورید، گلی کلازید و ریپاگلیناید در صورتی که بیش از حد مصرف شوند یا فرد بعد از مصرف آن‌ها غذا نخورد، باعث افت قند خون خواهند شد.

immediate-signs-of-a-blood-glucose-decline

درمان افت قند خون

 
درمان مناسب، مصرف کربوهیدرات‌های ساده و با جذب سریع است که به سرعت تبدیل به قند شده و جذب خون می‌گردند.
 
به عبارت دیگر، می‌توان برای درمان اولیه در فرد هوشیار مراحل زیر را به کار برد:
 
۱- مصرف ۱۰ تا ۲۰ گرم کربوهیدرات ساده نظیر چند حبه قند، آب پرتقال یا آب سیب
 
۲- صبر کردن به مدت ۱۵ دقیقه و اندازه گیری مجدد قند خون
 
۳- اگر قند خون هنوز زیر ۷۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر باشد و علائم هیپوگلیسمی مرتفع نشده باشد، باید ۱۵ گرم دیگر کربوهیدرات مصرف نمود و این کار را ادامه داد تا قند خونتان طبیعی گردد. هرگز نباید اجازه داد تا قند خون برای مدتی طولانی پایین بماند.
 
منابع غذایی تأمین کننده ۱۵ گرم کربوهیدرات عبارتند از: نصف لیوان آب سیب و یا آب پرتقال، سه چهارم لیوان شربت زنجبیل، نصف لیوان نوشابه، یک قاشق غذاخوری شکر یا عسل، نصف لیوان ژلاتین معمولی، ۲ قاشق غذا خوری کشمش، ۵ عدد آب نبات سفت.
 
۴- هنگامی‌که سطح قندخون به ۷۰ میلی‌گرم رسید، می‌توان یک لیوان شیر کم‌چربی و نصف یک ساندویچ را مصرف نمود.

چند نکته

* مصرف شکلات یا بیسکویت مناسب نیست، چون این غذاها حاوی چربی فراوان هستند که باعث دیر جذب شدن قند موجود در آن‌ها می‌شود.

* هنگام هیپوگلیسمی در مصرف غذاهای شیرین باید اعتدال رعایت شود، زیرا مصرف بیش از حد و پشت سرهم این غذاها باعث بالا رفتن قند خون می‌شود.

* در هیپوگلیسمی شدید هنگامی‌که بیمار قادر به بلعیدن نمی‌باشد تجویز گلوکاگن یا گلوکز وریدی ضروری است.

* گاهی بیماران هوشیار نیستند. در این مواقع تزریق آمپول‌های گلوکاگون به خصوص در مورد بیمارانی که انسولین تزریق می‌کنند ضروری است. تزریق گلوکاگون زیرپوستی است و معمولاً یک‌بار تزریق برای برگرداندن بیمار به وضعیت عادی کافی است، اما اگر به هر دلیلی گلوکاگون موجود نباشد لازم است سرم‌های تغلیظ شده قندی (۵۰ درصد) در اورژانس یا مراکز درمانی تزریق شود.

* بیماری که می‌خواهد ورزش کند، حتماً باید صبحانه یا ناهار خورده باشد و قبل از ورزش یک میان‌وعده مختصر مانند یک عدد سیب یا یک لیوان شیر میل کند و در طول ورزش هر یک ساعت از این مواد غذایی استفاده کند.

* به بیمارانی که تصمیم دارند ورزش کنند توصیه می‌شود که روز قبل میان‌وعده عصر یا آخر شبشان را بیشتر کنند و هنگام ورزش دوز انسولین یا قرص را با نظر پزشک کاهش دهند، زیرا در فعالیت بدنی زیاد افت قندخون در بیمارانی که دارو یا انسولین مصرف می‌کنند، بیشتر است.

* بیماران دیابتی باید در هر شرایطی حتی اگر در سفر باشند دارویشان را به موقع استفاده کنند و نکته مهم دیگر اینکه همیشه باید با خود میان‌وعده همراه داشته باشند. میان‌وعده شامل ساندویچ‌های کوچک، سیب یا هر ماده غذایی است که اگر سر ساعت به غذا دسترسی نداشتند از آن‌ها استفاده کنند.

به دیگران آگاهی دهد که به مریضی دیابت مبتلا هست تا کمک دریافت کرده و در برترین حالت یک خوراکی به شما داده شود تا سطوح گلوکز خون افزایش یابد. در شرایطی که قند خون پایین میتواند موجب احساس سرگیجه شود, دلایل دیگری نیز می‌توانند در این اساس کارساز باشند که دمای بیش از اندازه بالا, کم آبی بدن, یا واکنش به دارو از آن جمله میباشند.

پاسخ ترک

Please enter your comment!
Please enter your name here