در این مقاله با عمل پی آر کی چشم، مزایا و معایب آن آشنا خواهید شد.
عمل پی آر کی چشم چیست؟
پی آر کی (PRK) نوعی روش جراحی لیزری چشم است که برای اصلاح عیوب انکساری در افراد نزدیک بین، دوربین و آستیگمات استفاده می شود. در این عمل برای شکل دهی قرنیه و اصلاح عیب انکساری، مشابه لیزیک از لیزر اگزایمر استفاده می شود؛ اما بر خلاف لیزیک نیازی به استفاده از دستگاه میکروکراتوم و برداشتن لایه ای از قرنیه نیست؛ بلکه برای اصلاح بینایی سطح قرنیه (پس از تراشیدن سلول های سطحی یا اپیتلیوم) مستقیماً لیزر می‌شود. پی آر کی در افرادی که قرنیه نازک یا اختلال های قرنیه ای خاص دیگری دارند، مناسب تر است. همچنین پی آر کی در افراد ارتشی، ورزشکاران به خصوص رزمی کاران و برخی مشاغل دیگر مناسب تر است. پی آر کی در سال ۱۹۹۵ برای اصلاح نزدیک بینی و در سال ۱۹۹۸ برای اصلاح دوربینی مورد تأیید انجمن غذا و داروی آمریکا قرار گرفت و بسیار کم خطر است. از آنجایی که در این عمل لایه (فلپ) برداشته نمی شود، عوارض مربوط به برداشتن فلپ وجود ندارد. در پی آر کی با برداشتن بافت از مرکز قرنیه، شیب انحنای آن کمتر شده و نزدیک بینی اصلاح می شود. برای اصلاح دوربینی، با برداشتن بافت از قسمت های محیطی قرنیه، شیب انحنای مرکزی آن بیشتر شده و دوربینی اصلاح می شود. برای اصلاح آستیگماتیسم، قرنیه طوری تراش داده می شود که به شکل کروی درآید.
تکنیک عمل لیزر پی آر کی
قسمت اعظم مراحل عمل لیزر PRK شبیه عمل LASIK است؛ اما تفاوت عمده در این است که در لیزیک پس از برداشتن لایه ای از قرنیه، با لیزر مقداری بافت از قسمت میانی ضخامت قرنیه تراشیده می شود ولی در لیزر پی آر کی، انرژی لیزر بر سطح قرنیه اعمال می شود.
قبل از عمل، معاینه کامل پزشکی و چشمی انجام می شود. انکسارسنجی دقیقی برای تعیین نمره چشم انجام می شود. نقشه اپتیکی خاصی بنام «توپوگرافی» یا «ارب اسکن» نیز جهت ارزیابی وضعیت اپتیکی قرنیه باید تهیه شود. ضخامت قرنیه نیز با روشی به نام «پاکی متری» اندازه گیری می شود.
در هنگام عمل جراحی، با ماده ضد عفونی کننده (بتادین) پلک ها و دور چشم ها ضد عفونی می شوند. قطره های بی حسی و آنتی بیوتیک به داخل چشم ریخته و بیمار روی تخت در مقابل میکروسکوپ دراز می کشد.
وسیله مخصوصی به نام «اسپکولوم» به آرامی در چشمتان گذاشته می شود تا پلکهایتان را از هم باز نگه دارد؛ طوری که شما نمی توانید پلک بزنید ولی می توانید چشمتان را حرکت دهید. چشم با سرم شستشو داده می شود. لایه سلول های محافظ سطحی قرنیه برداشته می شود. جراح از شما می خواهد که به نور کوچک قرمز رنگ چشمک زن داخل میکروسکوپ خیره شوید. اگر در تمام طول عمل نتوانستید مرتباً به نور خیره شوید، نگران نباشید؛ زیرا اکثر دستگاه‌های لیزر امروزی مجهز به رادار می باشند و حرکت های چشم شما را تعقیب می کنند. جراح با استفاده از «لیزر اگزایمر» نزدیک بینی، دور بینی یا آستیگماتیسم شما را اصلاح می کند. دستگاه لیزر اگزایمر با برنامه محاسبه شده بر اساس اندازه گیری های قبل از عمل، دسته امواج نور لیزر را به نقاط مشخص قرنیه می تاباند تا عیب انکساری چشم شما با دقت تصحیح شود. بسته به شماره چشم، زمان لیزر در هر چشم معمولاً ۱–۲ دقیقه طول می کشد. سپس لنز تماسی نرم پانسمان کننده ای روی قرنیه گذاشته می شود تا ترمیم لایه سطح قرنیه تسریع شود. در پایان، اسپکولوم از چشم خارج می شود و تکنسین اتاق عمل یک قطره آنتی بیوتیک دیگر در هر چشم شما می ریزد.
چند ساعتی پس از عمل چشمتان درد و سوزش خواهد داشت. روز بعد جهت معاینه و کنترل به پزشک مراجعه کنید. چند روز اول پس از عمل ممکن است احساس جسم خارجی در چشم داشته باشید که طبیعی است. پس از گذشت یک روز از عمل بینایی شما بهبود قابل توجهی خواهد داست اما برای رسیدن به دید نهایی چند هفته زمان لازم است؛ بنابراین تا ترمیم محل عمل و کامل شدن بیناییتان باید مدتی صبر کنید. اوایل پس از عمل ممکن است چشمتان به نور حساس باشد یا نور چراغ ها در شب پخش باشد که این وضع به تدریج بهتر می شود؛ لذا در طی چند هفته اول پس از عمل در محیط بیرون از منزل از عینک آفتابی استفاده کنید.
-
برای نزدیک بینی، دور بینی و آستیگماتیسم کم تا متوسط مناسب تر است.
-
طول زمان عمل نسبت به لیزیک کوتاه تر است.
-
عوارض مربوط به ایجاد فلاپ، نظیر: بروز التهاب های عمقی قرنیه (DLK)، چین و چروک فلپ، جدا شدن کامل فلپ، برش ناقص فلپ و… وجود ندارد.
-
به میکروکراتوم و تکنولوژی مربوطه نیاز ندارد.
-
در قرنیه های نازک قابل انجام است.
-
در افراد ارتشی و ورزشکاران مناسب تر است.
معایب عمل پی آر کی
-
درد و ناراحتی بعد از عمل بیشتر و طولانی تر است.
-
زمان بهبودی و مدت زمان نیاز به مصرف دارو طولانی تر است.
-
در شماره‌های بالا ممکن است باعث کدورت قرنیه شود.
توصیه های قبل از عمل
• در روز عمل از عطر و ادکلن استفاده نکنید.
• از یک روز قبل از عمل از آرایش چشم ها خودداری کنید.
• شب قبل از عمل، مژه ها و پلک ها را با شامپوی بچه و آب ولرم شستشو دهید.
• در صبح روز عمل از شستشوی چشم ها با شامپو خودداری نمایید.
• در روز عمل با یک همراه به بیمارستان مراجعه کنید.
• ترجیحاً از ۳ – ۴ روز قبل از عمل از لنز تماسی استفاده نکنید.
نکاتی که بعد از عمل باید رعایت کنید:
• روز بعد از عمل حتماً باید ویزیت شوید.
• در ۶ ماه اول پس از عمل باید در فواصل منظم برای ویزیت مراجعه کنید. ترتیب ویزیت ها بر اساس نوع عمل، شرایط چشم و صلاحدید پزشک متفاوت است.
• حداقل تا ۳ ماه بعد از عمل از لنزهاى تماسى زیبایى استفاده نکنید.
• حداقل به مدت سه روز و یا تا زمانى که پزشکتان صلاح بداند، از مصرف لوسیون، کرم و لوازم آرایش در اطراف چشمتان خوددارى نمایید.
• باید حداقل به مدت ۱۰ هفته ورزش هاى خشن از قبیل بوکس، فوتبال، کاراته و… را انجام ندهید.
• یادتان باشد در هفته های اول پس از عمل، جداً از مالیدن چشم‌هایتان خوددارى کنید.
• افرادى که با تکنیک پی آر کی عمل شده اند، ممکن است در یکی ـ دو روز اول پس از عمل دچار درد شدید شوند. در صورت بروز این حالت نگران نشوید؛ براى بر طرف کردن درد از قرص مسکن استفاده کرده، سعى کنید در اتاق تاریک استراحت کنید.
• براى ریختن قطره به داخل چشم، فقط پلک تحتانى را پایین بکشید و از دست زدن به پلک فوقانى خودداری کنید.
• پس از عمل پی آر کی تا ۴-۵ روز از استحمام و شستن سر و صورت خوددارى نمایید. این مدت، زمان لازم براى ترمیم کامل لایه سطحی قرنیه و برداشتن لنز پانسمانى در عمل است.
• در روزهاى اول پس از عمل دقت کنید آب وارد چشمتان نشود.
• در ۲ هفته اول پس از عمل از یک شامپوى ملایم (مانند شامپو بچه) استفاده کنید.
• در روزهاى اول پس از عمل از وضو گرفتن خوددارى کنید. انجام تیمم اشکالى ندارد.
• در نخستین روزهاى بعد از عمل از تماشاى تلویزیون، کار با رایانه و سایر اعمالى که باعث خشکى چشم مى شوند نیز خوددارى کنید. لازم به توضیح است این اعمال باعث صدمه به چشم و ضعیف شدن مجدد چشم ها نمى شود.
• سردرد، سوزش خفیف چشم و نوسانات بینایى در هفته هاى اول بعد از عمل طبیعى است/ در صورتی بروز چنین مواردی نگران نشوید.
• قطره های چشمی را دقیقاً طبق توصیه پزشک معالج مصرف کنید.
• در چند روز اول پس از جراحى از عینک آفتابى استفاده کنید.
