سلامت روحی در بارداری چیست

سلامت روحی در بارداری چیست

بارداری یک حادثه فیزیولوژیک و برای زن و خانواده اش دوره ای منحصر به فرد و استثنایی و به عنوان یک دوران مهیج و لذت بخش در زندگی زنان در نظر گرفته شده است. بهتر است خانم های باردار در این دوران بیشتر مراقب عوامل محیطی تاثیرگذار بر جنین خود باشند شرایط گوناگون مادر تاثیر مستقیمی روی جنین میگذارد و باعث آسیب های روحی و روانی به وی پس از تولد می شود. در ادامه توضیح کاملی در این خصوص داده شده است. با ما همراه باشید.

 

برای پیشگیری از اختلال های روانی در بارداری چه باید کرد؟

بارداری از حساس ترین دوران های زندگی انسان است. صدمات وارده بر جنین در دوران بارداری می تواند زمینه ساز بسیاری از اختلالهای جسمی و روانی در سال های بعدی زندگی فرد باشد،به طوری که زمینه بسیاری از اختلال های روان پزشکی دوران بزرگسالی را باید در دوران جنینی جستجو کرد.

 بهداشت روانی دوران بارداری از مسایلی است که امروزه بسیار مورد توجه قرار دارد.ثابت شده که از ابتدای بارداری ، اضطراب و هیجان های زن باردار تاثیر مستقیمی بر روی جنین خواهد داشت.

Mental health during pregnancy

عدم اطلاع یا اطلاعات نادرست و ناقص در خصوص بارداری و تغییرات آن می تواند موجب بروز هیجان ها و آشفتگی های روانی شود. تغییر خلق(اخلاق)،تغییر اشتها،استفراغ های گاه و بیگاه ،تغییر علایق و سلیقه ها و بالاخره ده ها نوع دیگر از این قبیل ، هریک می تواند به تنهایی گرفتاری های فراوانی را ایجاد کند.

شایع ترین و مهمترین استرس های زنان باردار:

-اضطراب و نگرانی در مورد سلامت جنین

-مرگ یکی از نزدیکان

-مشاجره و مشکل ارتباطی با همسر و خانواده اش

-کاهش ناگهانی و قابل ملاحظه در درآمد خانواده

-مسایل و مشکلات مربوط به شغل همسر

-نگرانی در مورد دشواریهای بارداری

-احساس کم تجربگی مادران جوان

Mental health during pregnancy

عوارض استرس در بارداری

ماه های اول بارداری (سه ماهه اول ) آسیب پذیری نسبت به استرس بیشتر است.زنان بارداری که در اوایل بارداری زلزله را تجربه می کنند، نسبت به زنانی که در ماه های آخر بارداری هستندو در شرایط یکسانی قرار دارند، عوارض بیشتری را نشان می دهند. وجود همزمان سایر عوامل خطر نظیر عفونت،کمبود ریز مغذی هادر مادر و …موجب تشدید اثرات منفی استرس روی مادر و جنین می شود.

مطالعات و بررسی های متعدد روی زنان باردار نشان دهنده این فرضیه است که سطح بالای استرس های روانی-اجتماعی در طول دوران بارداری ،خطر زایمان زودرس و در نتیجه تولد نوزادبا وزن کمتر از میزان طبیعی را افزایش می دهد.

استرس های دوران بارداری علاوه بر ایجاد عوارض در دوران بارداری به ویژه در اوایل بارداری و حوالی زایمان ، روی فرآیند رشد و تکامل ذهنی ، روانی جنین اثر سوء دارد و موجب اختلال های رفتاری در دوران کودکی می شود.

استرس در بارداری می تواند با ایجاد نشانه های اختلال (کم توجهی- بیش فعالی)به ویژه در پسران همراه باشد. هم چنین سطح بالای اظطراب مادر در بارداری خطر بیماری (سرشت دشوار)را در شیرخوار افزایش می دهد. در واقع کودکانی که سرشت دشوار دارند، معمولا الگوی خواب و تغذیه آشفته ای دارند و نیازمند توجه و مراقبت بیشتر هستند. 

اختلال های روانی شایع دوران بارداری

ترس و نگرانی بعلت تغییرات جسمی و مشکلات مربوط به نقش مادری (بخصوص در حاملگی اول )وجود دارد مثل:

• ترس از درد زایمان

• ترس از مرگ

• ترس از پیامد های اقتصادی بارداری

• ترس از بی کفایتی در اجرای وظیفه مادری

• ترس از فقدان استقلال و جذابیت و ترس از نوزاد آینده بعنوان رقیب در عشق و عاطفه شوهر

Mental health during pregnancy

افسردگی دوران بارداری

افسردگی دوران بارداری یا پس از زایمان ،یکی از مشکلات رایج در میان زنان باردار است که متاسفانه دراغلب موارد تشخیص داده نمی شود.افسردگی دوران بارداری گاه از همان روزهای ابتدایی بارداری آغاز می شود،اما گاهی هم از ماه سوم به بعد بروز می کند.نشانه های افسردگی ممکن است همزمان با هم و یا به تدریج بروز کنند. شدت و ضعف آن ها بستگی به میزان افسردگی و برخورد اطرافیان به ویژه همسر دارد.

نشانه های افسردگی:

خستگی                     

خوابیدن یش از حد یا بی خوابی

گریه کردن و زودرنجی   

• تند مزاجی و تحریک پذیری

احساس غم                  

ناامیدی

کاهش شدید انرژی و انگیزه برای انجام امور

ولع خوردن یا بی اشتهایی شدید

کاهش تمرکز و فراموشکاری

احساس بی ارزش بودن و گناهکار بودن

گوشه گیری و قطع ارتباط با دوستان

سردرد

درد در قفسه سینه – تپش قلب

تنگی نفس و احساس خفگی و کلافگی

Mental health during pregnancy

عوامل موثر در بروز افسردگی دوران بارداری

دلایل متعددی برای بروز افسردگی در زنان باردار وجود دارد که از این عوامل می توان به تغییرات هورمونی، حوادث استرس زا و آزار دهنده در طول دوران بارداری مثل مشکلات زندگی،مرگ عزیزان و …اشاره کرد.

اما از علل مهم ابتلا به افسردگی و یا به عبارتی علل محرک بروز افسردگی دوران بارداری  می توان به این نکات اشاره نمود:

-سابقه افسردگی

-سابقه بیماری عصبی یا افسردگی در میان بستگان ،به ویژه بستگان درجه یک

-سابقه افسردگی پس از زایمان (در زایمان های قبلی)

-سابقه اندوه شدید در دوران بارداری

-سابقه تغییر خلق خفیف یا شدید پیش از قاعدگی

 –بی توجهی همسر و اطرافیان به زن باردار

 –وحشت از تولد نوزاد

-مشکلات ازدواج به ویژه مشکلات عاطفی و اقتصادی

-سن پایین مادر

-ازدواج به اجبار والدین و بی علاقگی به همسر

برای پیشگیری از اختلال های روانی در بارداری چه باید کرد؟
 آموزش مادر باردار و همسر وی در مورد:

• فیزیولوژی حاملگی،تغییرات فیزیولوژیکی(طبیعی)به هنگام بارداری و زایمان

چگونگی روابط جنسی در بارداری

چگونگی آماده کردن فرزند یا فرزندان خانواده برای پذیرش یک عضو جدید

کاهش اضطراب های زن باردار از طریق آگاه سازی و افزایش اطلاعات و در صورت لزوم تعدیل و تغییر نگرش ها و باورهای نادرست که می تواند باعث اضطراب آن ها شود.

Mental health during pregnancy

وظایف همسر در دوران بارداری:

• بارداری را بعنوان یک مرحله حساس زندگی مشترک شان پذیرفته و سعی کند اطلاعات علمی لازم در این خصوص را به دست آورد تا با آگاهی بتواند با تغییرات و بحران های این دوران مواجه شود.

• سعی در ایجاد محیط و فضایی امن و توام با آرامش و آسایش روانی و جسمانی برای زن داشته باشد.

با ناراحتی های دوران بارداری زن مانند تهوع،استفراغ و غیره  اظهار همدلی و همدردیکرده و در صورت بروز نشانه های ناراحت کننده و خطرناک با پزشک تماس بگیرد.

• در انجام کارها و فعالیت هایی که تا آن زمان به عهده زن بوده ،همکاری و مشارکت کند تا زن احساس خستگی،ناتوانی و درماندگی نداشته باشد.

سعی کند اضطراب،نگرانی ها،خیال پردازی های زن را درک کرده و با او همدلی و همفکری کند.

با ناراحتی های دوران بارداری زن مانند تهوع،استفراغ و غیره  اظهار همدلی و همدردیکرده و در صورت بروز نشانه های ناراحت کننده و خطرناک با پزشک تماس بگیرد.

در انجام کارها و فعالیت هایی که تا آن زمان به عهده زن بوده ،همکاری و مشارکت کند تا زن احساس خستگی،ناتوانی و درماندگی نداشته باشد.

سعی کند اضطراب،نگرانی ها،خیال پردازی های زن را درک کرده و با او همدلی و همفکری کند.

وضعیت روانی خانم را با توجه به علائم خطر فوری یا علائم در معرض خطر روانی ارزیابی کنید

– دوران بارداری و پس از زایمان با تغییرات روان شناختی و فیزیولوژیک بسیار مهمی همراه می شود، بنابراین لازم است تیم سلامت ، مراجعه کنندگان و خانواده آن هایی را که مستعد ابتلا به اختلال های روانی در طی دوره بارداری و پس از زایمان هستند، شناسایی و در مورد مراقبت ها و حمایت های این دوره آن ها را راهنمایی کنند.(شناسایی در مراقبت های پیش از بارداری اهمیت زیادی دارد)

با توجه به اهمیت مراقبت های روانی به موازات مراقبت های جسمی باید در هر مرحله از مراقبت های پیش از بارداری، بارداری و پس از زایمان ، مادران مستعد راشناسایی و با اقدامات مناسب از بروز این اختلال ها و یا عواقب بعدی آن پیشگیری کنیم.

توجه به این نکته ضروریست که آموزش خانواده ها به خصوص همسر در زمینه تغییرات طبیعی  حاملگی و چگونگی ایجاد محیطی امن و آرام برای زن باردار نقش مهمی در بارداری سالم و ایمن خواهد داشت.

Mental health during pregnancy

۸ نکته مهم برای سلامت روحی و روانی مادران باردار

 با رعایت نکات زیر در دوران بارداری بیشتر مراقب سلامت روح و روان خود باشید:

-از خودتان بیش از آن چه می توانید انتظار نداشته باشید. طبیعی است که در دوران بارداری با در نظر تغییرات فیزیکی شما مانند وزن بیشتر و همچنان اهمیت سلامت کودک تان، در انجام برخی کارها باید احتیاط داشته باشید. برای خود بیشتر وقت بگذارید، استراحت کنید و زیاد به خود سخت نگیرید.

-اگر همسرتان در کنار شما است، در مورد تغییراتی که فرزندتان در زندگی شما می آورد صحبت کنید. سعی کنید که شما و همسرتان بعد از تولد فرزندتان اوقات بیشتری را در خانه در کنار فرزندتان بگذرانید.

-در مورد احساسات خود با کسی که مورد اطمینان شما است صحبت کنید. این کار در سبک تر شدن روحیه شما و کنار آمدن با مشکلات به شما کمک زیادی می کند.

-قرار گرفتن در برخی اجتماع ها و آشنایی با افراد شاداب و پرانرژی می تواند به خوبی روحیه شما را تقویت کند و به شما آرامش روحی بدهد. به عنوان مثال استفاده از توصیه ها و تجربه های مادران و دیگر زنان باردار می تواند بسیار مفید واقع شود.

-هر گونه عارضه یا وضعیت ناراحت کننده ای که برای تان پیش می آید را با پزشک، متخصص زنان یا ماما در میان بگذارید. اگر در مورد مسئله ای که مرتبط با سلامت شما یا کودک شما است مطمئن نیستید یا سوالی دارید، حتما آن را مطرح کرده و از عدم وجود خطری برای خودتان یا فرزندتان اطمینان حاصل کنید.

-از خواندن و مطالعه مطالبی که برای روحیه شما مناسب نیست بپرهیزید. ممکن است مقاله ای را در یک وبسایت، وبلاگ یا مجله ای بخوانید که شما را نگران کند و باعث شود دچار استرس و اضطراب شوید. ببینید نویسنده مطلب چه کسی است. بسیارند منابع و مطالبی که هیچ اساس علمی و تایید شده ای ندارند.

-وضعیت سلامت جسمی و روحی خود را کامل بشناسید تا متوجه هرگونه تغییر در آن ها بشوید. اگر احساس کردید که در زندگی روزانه شما تغییراتی وارد شده است با پزشک، متخصص یا مامای خود صحبت کنید.

-اگر در گذشته به هر گونه اختلالات روحی روانی دچار بوده اید، با پزشک خود صحبت کنید تا در صورت بروز برخی علائم و نشانه هایی از آن ها، تشخیص و درمان به موقع صورت گیرد.

پاسخ ترک

Please enter your comment!
Please enter your name here