آموزش چند زبان مختلف به کودک

 نظر محققان و دانشمندان

؛ یورگن مایسل، محقق و استاد دانشگاه هامبورگ در رشته روانشناسی، می‌گوید: نگران نباشید. مغز کودکان برای یادگیری چند زبان طراحی شده است!

روند طبیعی در آموزش چند زبان به کودک به‌طور همزمان:

• وقتی کودکان زیر چهار سال با آموزش همزمان چند زبان مواجه می‌شوند، به‌طور خودکار در ابتدا لغات را فرا می‌گیرند؛
• از سن چهار سالگی که شروع به جمله‌سازی می‌کنند،
• بسیار طبیعی است که در گویش یک جمله، لغات زبان‌های مختلف را به کار ببرند
•  دقیقاً زمانی است که والدین باید صبور باشند و به این صبر، به چشم سرمایه‌گذاری برای آینده کودکان خود نگاه کنند.

حضور کودک در مدرسه

• با حضور کودک در مدرسه و شروع آموزش رسمی، خود به خود این مشکل مرتفع می‌گردد.
•  مثل قطعات پازلی که همگی حضور دارند و در زمان مناسب در جای درست قرار می‌گیرند.
•  آموزش چند زبان به کودک به‌طور همزمان، مزایای دیگری نیز برای این کودکان دارد.
•  قدرت تمییز این افراد در تشخیص مسایل مهم از غیر مهم و توانمندی
• تمرکز در محیط‌های شلوغ و پرهیاهو اشاره کرد.

مزایای آموزش چند زبان به کودک 

مزیت اول

• یادگیری زبان دوم باعث رشد ذهنی کودک می‌شود:
• کودکانی که در ۷ ماهگی در معرض دو زبان قرار داشتند در مقایسه با کودکانی که تنها در معرض یک زبان بودند پردازش ذهنی سریعتری داشتند
•  مغز آنها در قسمت‌های مربوط به عملکردهای اجرایی، فعالیت بیشتری داشت.
•  کودکان دوزبانه کمتر دچار حواس‌پرتی می‌شوند و توجه و تمرکز آنها بیشتر است.
• آموزش چند زبان به کودک، علت موفقیت تحصیلی بیشتر است:
•  دانش‌آموزانی که به یادگیری دو زبان می‌پردازند، در مدارس عملکرد بهتری دارند.

مزیت دوم

• یادگیری زبان دوم باعث افزایش خلاقیت می‌شود. کودکان دو یا چند زبانه راحت‌تر می‌توانند موضوعات را از دریچه‌های متفاوت بنگرند.
• اکودکان انعطاف ذهنی، خلاقیت و مهارت‌های ارتباطی بیشتری دارند.
• کودکان بهتر می‌توانند خود را جای فرد دیگری بگذارند و احساس همدلی بیشتری با دیگران می‌کنند
•  با دیگران ارتباط بهتری برقرار می‌نمایند.

مزیت سوم

• زبان دوم باعث پیشرفت در یادگیری زبان مادری می‌شود.
• برخلاف آنچه تصور می‌شد، زبان دوم اختلالی در یادگیری زبان مادری ایجاد نمی‌کند،
• تحقیقات نشان می‌دهند کودکانی که زبان دوم می‌دانند، در امتحانات مربوط به زبان مادری عملکرد بهتری دارند.

مزیت چهارم

• امروزه کاملاً رایج است که افراد به زبان‌های دیگری غیر از زبان مادریشان مسلط باشند.
• در کشور ما هم خانواده‌های زیادی هستند که حرف زدن به زبان انگلیسی و آموزش زبان به کودک را از سنین پایین شروع کرده و همزمان با فارسی، زبان دیگری، معمولاً انگلیسی، را به فرزند خود یاد می‌دهند.
• نوعی از تعامل والدین و کودک، که باعث می‌شود کودک زبان مادری خود را یاد بگیرد، می‌تواند به یادگیری زبان دوم او هم کمک کند.

حرف زدن به زبان انگلیسی و آموزش آن به کودک

• والدین معمولاً می‌پرسند که چه کارهایی می‌توانند انجام دهند تا به آموزش زبان انگلیسی به کودک، به عنوان زبان دوم، کمک کرده و فرایند یادگیری کودک را ساده‌تر و مؤثرتر کنند.
• پاسخ این است که همان تعاملاتی که باعث می‌شوند کودک زبان مادری خود را بیاموزد، به یادگیری زبان دوم او هم کمک می‌کنند.

روش یادگیری بهتر کودک

• بچه‌ها زبان را به صورت روزانه و در حین تعامل و بازی با افراد مهم زندگیشان یاد می‌گیرند.
• زمانی که مراقبین کودک در هنگام این تعاملات پاسخگو باشند، بچه‌ها احساس اتصال کرده و به حفظ این تعامل تشویق می‌شوند
• . پاسخگو بودن به معنی این است که برای آموزش زبان انگلیسی به کودک اجازه دهید کودک شروع کند،
• شما مکالمه را هدایت کنید و آنگاه با علاقه و اشتیاق به هر شکلی از ارتباط گرفتن کودک (با یا بدون کلمات) پاسخ دهید
• . تحقیقات نشان می‌دهند که بچه‌هایی که زمان بیشتری را در تعاملات واکنشی با والدین خود می‌گذرانند، معمولاً دایره‌ی لغات بزرگتری را دارا هستند.

چطور می‌توانید کمک کنید

•  دقت کنید که چه چیزی توجه کودک را در لحظه جلب کرده است، صبر کنید تا کودک یک پیام به شما بدهد و با دقت به آن چیزی که کودک سعی دارد به شما بگوید گوش کنید.
• سپس با علاقه پاسخ دهید و درباره‌ی آنچه که او با آن ارتباط گرفته است، صحبت کنید.
• این کار به کودک این فرصت را می‌دهد که کلماتی که علاقه‌مندی‌های او را بیان می‌کنند، بشنود و یاد بگیرد.

کودکان نام چیزهایی را یاد می‌گیرند که آنها را جذب می‌کند

• همه‌ی ما وقتی جذب چیزی می‌شویم، بهتر یاد می‌گیریم.
• همین قانون درباره‌ی یاد گرفتن زبان اول و دوم هم وجود دارد.
• مطالعات نشان داده اند که بچه‌ها بیشتر زمانی نام چیزها را یاد می‌گیرند که والدین از آنها پیروی کرده و به جای پرت کردن حواسشان به چیز دیگری، بر اساس علاقه‌مندی آنها، تعاملات واکنشی ایجاد می‌کنند.

راهکار

زمانی که می‌بینید کودکتان به چیزی علاقه‌مند است، آن را با صحبت درباره‌اش به موضوع یک مکالمه تبدیل کنید. زمانی که علاقه‌مندی کودک را به این روش پاسخ می‌دهید، او با احتمال بیشتری به آنچه می‌گویید توجه می‌کند و با احتمال بیشتری کلمات جدید یاد می‌گیرد.

ارتباط شنوایی و یادگیری

• برای یاد گرفتن یک زبان، کودک نیاز دارد که آن زبان را زیاد بشنود.
• برای کودکی که در حال یاد گرفتن بیش از یک زبان است، این مورد به این معناست که نیاز است کودک زمان زیادی را در معرض هر دوی این زبان‌ها باشد.

راهکار 

• با اضافه کردن زبان به فعالیت‌ها و تجربه‌های روزمره، به صورت طبیعی، میزان زبانی را که کودک می‌شنود افزایش دهید و به این روش، حرف زدن به زبان انگلیسی و آموزش آن به کودک را به امری روزانه تبدیل کنید.
• هر فعالیتی، یک فرصت برای یادگیری زبان است: می‌توانید در زمان آماده کردن میان وعده‌ها، درباره‌ی غذاهایی که دوست دارید با هم گفتگو کنید؛
• می‌توانید زمانی که با هم کتاب می‌خوانید، درباره‌ی شخصیت‌های کتاب و کارهای آنها گفتگو کنید و درباره‌ی کلمات جدیدی فکر کنید که کودک می‌تواند از ملاقات با یک پزشک یاد بگیرد (گوشی طبی، دماسنج، ترازو).

نکته

• در آموزش زبان انگلیسی به کودک شما باید از کودک پیروی کنید، بنابراین شما عهده‌دار مکالمه نیستید.
• هدف شما این است که یک دوست پاسخگو باشید نه رئیس مکالمه!
• والدین معمولاً این دغدغه را دارند که وقتی کودک انگلیسی را در مهدکودک یا مدرسه شروع کرد، باید حرف زدن به زبان مادری را متوقف کنند یا نه.

دلایل محکم 

• اول اینکه، والدین باید با زبانی با کودک حرف بزنند که ۱۰۰٪  با آن راحت باشند.
• اگر والدین کاملاً به زبانی مسلط نباشند، نمی‌توانند بهترین ورودی آن زبان را برای کودک ایجاد کنند.
• همچنین، تعامل با کودک به زبانی که والدین با آن راحت نیستند، ممکن است به آن اندازه که باید، تعاملی واکنشی نباشد.
• در نهایت، تحقیقات نشان داده اند که در صورتی که با بچه به زبان مادری صحبت نشود یا او زبان مادری را در اطراف خود نشنود، ریسک از یاد بردن آن زبان وجود دارد.
• یاد گرفتن زبان دوم، به معنی ترک زبان اول نیست، بلکه به معنی ارائه‌ی کافی هر دو زبان است.

عدم استفاده از فلش کارت

• فکر کنید که کودک شما به چه روشی زبان اول خود را یاد گرفته است-
• از طریق بازی و صحبت با شما در تمام روز. همین الگو برای یادگیری زبان دوم هم وجود دارد.
• بچه‌ها در هنگام فعالیت‌های معنادار در زندگی روزمره، به بهترین شکل کلمه‌ها را یاد می‌گیرند.
•  در حرف زدن به زبان انگلیسی و آموزش آن به کودک تلاش برای یاد دادن کلمات (مثلاً با نگاه کردن به فلش‌کارت‌ها) هرگز برای کودک خیلی جذاب یا مهیج نیست
• . احتمال اینکه کودک شما کلمات جدید را در حین شنیدن در فعالیت‌های معنادار یاد بگیرد، بسیار بیشتر است.

راهکار

• زمانی که با کودک خود بازی می‌کنید یا تعامل دارید، کلمات جدید را به او ارائه دهید.
• از هر فعالیت روزمره به عنوان فرصتی برای مواجهه‌ی کودک با کلمات جدید استفاده کنید.
• مثال‌هایی از فعالیت‌های روزمره شامل بازی کردن، نگاه کردن به کتاب‌ها و روتین‌هایی مانند وعده‌های غذایی، حمام کردن و لباس پوشیدن هستند.

داشتن تنوع

کودکان به تنوع، در هنگام یادگیری زبان دوم نیاز دارند. تنوع در موارد زیر می‌تواند کمک کند:

تنوع در کلمات

• برای تأثیر بیشتر حرف زدن به زبان انگلیسی و آموزش آن به کودک نه فقط کلمات رایج را که کودک ممکن است هر روز بشنود، تکرار کنید بلکه کلمات پیچیده و نادر را هم بگویید

• زمانی که والدین از گستره‌ی وسیعی از کلمات استفاده می‌کنند، کودک بعدتر مهارت‌های ارتباطی بهتری را ایجاد خواهد کرد.

تنوع در الگوهای ارتباطی

• شنیدن یک زبان از گویندگان مختلف، می‌تواند به رشد در آن زبان کمک کند.
• تنوع در مثال‌ها- شنیدن یک باره‌ی یک کلمه، برای یاد گرفتن آن لغت توسط کودک کافی نیست.
• بچه‌ها نیاز دارند که یک کلمه را چندین بار و در چندین موقعیت مختلف بشنوند تا بتوانند معنای آن را درک کنند.

راهکار

• هنگام حرف زدن به زبان انگلیسی و آموزش آن به کودک بر تنوع کلمات ارائه شده، تأکید داشته باشید، حتی بر کلماتی که ممکن است در طول مکالمات روزمره نشنود.
• برای مثال در هنگام حمام کردن می‌توانید کلماتی مانند «دما» و «کف صابون» را شامل کنید.
• در هنگام درست کردن میان وعده می‌توانید کلمات «برش» و «آماده کردن» را بگویید.
• مطمئن باشید که از کلمات تازه در موقعیت‌های مختلف استفاده می‌کنید تا کودک بتواند درک خود را از معنی این کلمه، گسترش دهد.
• برای مثال، می‌توانید درباره‌ی دمای آب در حمام و همچنین درباره‌ی دمای فر صحبت کنید.
• هرچه فرصت‌های شنیدن یک کلمه توسط کودک بیشتر باشد، احتمال اضافه شدن این کلمه به دایره‌ی لغات کودک بیشتر خواهد شد.

لغت و گرامر 

• ممکن است فکر کنید که ساده‌ترین راه برای آموختن یک کلمه به کودک، گفتن آن کلمه به تنهایی است.
• اما شنیدن یک کلمه در جمله، واقعاً مفیدتر است چرا که جمله، سرنخ‌هایی از معنی کلمه به کودک می‌دهد.
• برای مثال، اگر کودک در حالی که شما به فریزر اشاره می‌کنید، فقط بشنود «فریزر»، متوجه نخواهد شد که کلمه به در فریزر، به خود فریزر یا به غذاهای داخل آن اشاره دارد.
• اما اگر بشنود «بیا گوشت رو داخل فریزر بذاریم. فریزر باعث یخ زدن گوشت می‎شه و این‌جوری گوشت تازه می‎مونه.
• اون وقت می‌تونیم هفته‌ی بعد که دوباره خواستیم همبرگر بخوریم، اونو استفاده کنیم»، به او خواهد فهماند که فریزر وسیله‌ای خیلی سرد است.
• این جمله همچنین به او خواهد فهماند که «فریزر» نام یک چیز است به این دلیل که یک فعل در جمله‌ی شما بوده است: «گذاشتن».

راهکار

•  استفاده از جمله‌های کوتاه و نحوی در هنگام صحبت با کودک، به ساخته شدن مهارت‌های زبانی او کمک کرده و حرف زدن به زبان انگلیسی و آموزش آن به کودک را سرعت خواهد بخشید.
• از استفاده‌ی کلمات به تنهایی یا استفاده از جملاتی که فاقد صداها و هجاهای گرامری هستند، پرهیز کنید (برای مثال بگویید «دارم بیسکوییتمو می‌خورم» به جای «مامان بیسکوییتشو خورد»).
• شما تمام ابزارهای مورد نیاز برای حرف زدن به زبان انگلیسی و آموزش آن به کودک خود را در اختیار دارید.
• بنابراین از کودک خود پیروی کنید و خوش بگذرانید!
• در صورتی که گفتگوهای لذت‌بخش، شامل کلمات غنی و جملات گرامری را در طول فعالیت‌های روزمره ایجاد کنید، زبان دوم را در کودک خود تقویت خواهید کرد.