پیشگیری از بارداری با قرص، کدام بی ضررتره؟

 پیشگیری از بارداری با قرص، کدام بی ضررتره؟ قرص‌های ضدبارداری گاه مانند شمشیرهای دو لبه عمل می‌کنند و مصرف نادرست آنها می‌تواند با افزایش خطر سرطان سینه، اضافه وزن، سقط جنین بعد از قطع قرص و … همراه باشد. از طرف دیگر بسته بودن فضای جامعه باعث شده بسیاری از خانم‌ها بدون مراجعه به متخصص زنان به انتخاب خود این داروها را از داروخانه تهیه و مصرف کنند که کاری عقلانی نیست، در این مقاله درباره انواع قرص های بارداری، تفاوت آنها، فوایید هر کدام، نحوه مصرف، عوارض و موارد منغع مصرف این قرص ها صحبت می کنیم.
 

استفاده از روش های هورمونی پیشگیری از بارداری از سال ۱۹۶۰ شروع شد. این روش ها به صورت خوراکی، تزریقی و کاشتنی وجود دارند. روش های خوراکی، ترکیبی از استروژن و پروژستین و یا به صورت پروژستین محض (minipill) هستند.

یکی از معمولترین گزینه های پیشگیری از بارداری مصرف قرص ضد بارداری است. نام این قرصها نزد دکتر خانوادگی شما موجود است، این قرص ها مرکب از ترکیب استروژن و پروژسترون ویا تنها پروژسترون هستند. شما به طور معمول روزی یک عدد تا ۲۱ روز مصرف می کنید و ۷ روز را با قرص قند همراه می کنید (در این مدت بدن شما خون ریزی ندارد).

فرمولهای مختلفی از قرصهای ضد بارداری گوناگون وجود دارد، و شما می توانید با دکتر خود در مورد اینکه کدام یک برای مصرف شما مناسب است صحبت کنید.

فایده مصرف این قرص ها این است که آنها ۹۱% برای جلوگیری از بارداری مؤثرند (و حتی در صورت مصرف هرروز به طور مداوم بیش از این مؤثرند).

 آیا قرص های ضدبارداری موجود در بازار انواع مختلفی دارند؟

قرص های ضدبارداری از ترکیب ۲ هورمون استروژن و پروژسترون ساخته می شوند و بیشترین مانور تولیدکنندگان این قرص ها روی میزان پروژیستن (پروژسترون) آنهاست. به عبارت دیگر، اکثر قرص های ضدبارداری خوراکی حاوی یک استروژن و یک پروژستین در مقادیر مختلف هستند که به این قرص ها، مختلط یا مرکب می گویند و در ۲ گروه منو فازیک یا یک مرحله ای و مولتی فازیک یا چند مرحله ای قرار می گیرند.

این قرص ها چه تفاوت هایی با هم دارند؟

در نوع اول، میزان هورمون در تمام دوره ثابت است و قرص های LD و HD موجود در ایران از جمله این قرص های ترکیبی هستند که البته میزان استروژن موجود در نوع HD بالاتر از میزان آن در LD است. در مقابل میزان هورمون در ترکیب قرص های مولتی فازیک در طول دوره متغیر است و به نام های بی فازیک و تری فازیک (قرص های سه مرحله ای) شناخته می شوند. هدف از تولید این ترکیب ها نیز کاهش مقدار پروژستین کل مصرفی در هر سیکل، بدون از بین رفتن اثر قرص های ضدبارداری است به طوری که کاهش دوز پروژستین با شروع یک دوز پایین پروژستین و سپس افزایش آن در بقیه سیکل ادامه می یابد. این قرص ها در جلوگیری از بارداری بسیار کارآمد هستند و به دلیل کاهش تغییرات متابولیک مربوط به پروژستین عوارض جانبی آنها کاهش می یابد. در عین حال در قرص های بی فازیک، میزان استروژن ثابت است و مقدار پروژستین در ۱۰ روز اول، کم است و در ۱۱ روز دوم افزایش می یابد اما در قرص های تری فازیک دوز استروژن ممکن است ثابت نگه داشته شود یا به طور موقت در بقیه دوره افزایش یابد.

قرص های متوالی و قرص های مینی پیل نیز ۲ گروه آخر را شامل می شوند. قرص های متوالی شامل ۲ نوع قرص در هر بسته بندی هستند که یک نوع آنها شامل استروژن خالی است که از روز پنجم قاعدگی به مدت ۱۵ یا ۱۶ روز مصرف می شود. از مزایای این قرص ها می توان به تشابه هورمونی آن با فیزیولوژی طبیعی بدن اشاره کرد. در عین حال، میزان موفقیت آنها نیز ۹۸ تا ۹۹ درصد بوده است. قرص های مینی پیل هم فقط پروژستین دارند که روزانه مصرف می شوند. در این نوع قرص، دلیلی برای قطع مصرف آن وجود ندارد و در دوران شیردهی و در مواردی که منع مصرف قرص های ترکیبی وجود دارد نیز قابل استفاده هستند.

همان طور که گفتم تفاوت قرص های موجود در بازار به دلیل تفاوت میزان پروژسترون موجود در ترکیب آنها است که البته این تغییرات چندان هم فاحش نیست. مثلا شرکت های سازنده این قرص ها معتقدند محصول شان موجب بروز چاقی در دراز مدت نمی شود اما در واقع این قرص ها تنها میزان دفع ادرار را افزایش و احتباس آب در بدن را کاهش می دهند و تنها تفاوت شان با قرص های دیگر دقیقا همین مورد است اما عوارضی که ایجاد می کنند تفاوت چندانی با سایر قرص های موجود در بازار ندارد و این نظر پزشک معالج خانم هاست که بر اساس شرایط بدنی و فاکتورهای موثر نوع قرص را به فرد پیشنهاد دهد.

عوارض

مصرف قرص های پیشگیری از بارداری اگر از ۴ سال بیشتر شود، ریسک ابتلا به سرطان پستان در زنان را افزایش می دهد و با افزایش اشتها موجب بروز چاقی در خانم ها می شود. از طرفی رابطه میان قرص های ضدبارداری و خطر لخته شدن خون و سکته مغزی کاملا ثابت شده و این خطر در صورتی که خانمی سیگاری و بالای ۳۵ سال باشد به شدت افزایش می یابد. همچنین قرص ضد بارداری ممکن است با پروتئینی که با اتصال تستوسترون اندک موجود در بدن زنان آن را از دسترس بدن دور نگه می دارد، تداخل کند و در دراز مدت باعث اختلال میل و فعالیت جنسی در آنها شود.

 قرص های «ال .دی» و «اچ . دی »

pregnancy-with-pills-which-is-more-harmful

یکی از روشهای مطمئن در پیشگیری از بارداری، مصرف قرص‌های خوراکی ترکیبی است، که به دو شکل ال .دی، و اچ.دی در بسته های ۲۱  عددی در دسترس عموم می باشد. مقدار هورمونهای استروژن و پروژسترون قرص های اچ .دی بیشتر از قرص های ال .دی است.

مزایای مصرف  قرص های پیشگیری از بارداری «ال .دی» و «اچ . دی »

-کاهش میزان بیماریهای التهابی لگن
-کاهش میزان کیست خوش خیم و سرطان تخمدان
-کاهش میزان غدد خوش خیم پستان
-کاهش میزان خونریزی قاعدگی و در نتیجه جلوگیری از کم‌خونی و رفع قاعدگی دردناک
-پیشگیری از حاملگی خارج از رحم 

طریقه مصرف قرص های پیشگیری از بارداری  

هر بسته حاوی ۲۱ قرص می باشد. اولین قرص را از روز پنجم قاعدگی آغاز نمایید. در صورت اتمام خونریزی و یا ادامه خونریزی، در هر دو حال روزانه یک قرص مصرف کنید، تا بسته قرص تمام شود. بهتر است قرص را پس از شام و پیش از خواب میل نمایید تا عوارض گوارشی ایجاد نکند.پس از اتمام بسته قرص، هفت روز کامل قرص نخورید و در روز هشتم بسته بعدی را بدون توجه به روز شروع قاعدگی آغاز نمایید. چنانچه تا هفت روز قاعدگی رخ نداد،  به مرکز بهداشتی – درمانی یا پزشک مراجعه کنید.

در صورت فراموش کردن مصرف قرص ضد بارداری 

چنانچه یک شب مصرف قرص ضد بارداری را فراموش کردید، تا نوبت مصرف قرص بعدی به محض یاد آوردن، یک قرص میل کنید.چنانچه دو شب پشت سر هم مصرف قرص را فراموش کردید، در دو شب بعدی، هر شب به جای یک قرص دو قرص میل کنید و تا آخر بسته مجدداً هر شب یک قرص مصرف نمایید و علاوه بر آن، همزمان از روش پیشگیری دیگری مثل کاندوم استفاده کنید.
چنانچه سه شب یا بیشتر مصرف قرص پیشگیری از بارداری را فراموش کردید، از مصرف بقیه قرص ها خودداری نموده، تا شروع قاعدگی از روش دیگری استفاده کنید. سپس از روز پنجم قاعدگی بسته جدید را آغاز کنید.

نکات مهم :

-اثر قرص پیشگیری از بارداری یک هفته پس از شروع اولین بسته قرص ظاهر می شود.  در صورت انجام نزدیکی در این فاصله، باید علاوه بر مصرف قرص از روش دیگری، مثل کاندوم، استفاده کرد.
– قرص ها ی ضد بارداری را بصورت نا پیوسته، مثلاً یکماه در میان یا دو ماه در میان مصرف نکنید . 

در موارد زیر همزمان با مصرف قرص احتمال حاملگی وجود دارد :

-ابتلا به اسهال و استفراغ شدید.
-مصرف داروهای ضد سل و یا ضد تشنج.
-مصرف آنتی بیوتیکهایی،‌مثل آمپی سیلین و تتراساسکلین. 
در هر یک از موارد فوق همزمان با مصرف قرص باید از یک روش پیشگیری دیگر، مثل کاندوم، استفاده کرد.

قرص های پیشگیری از بارداری برای چه افرادی مناسب تر است ؟

-خانم هایی که خواهان یک روش مطمئن قابل برگشت پیشگیری از بارداری هستند .
-خانم هایی که قاعدگی منظم و دردناک دارند .
-خانم هایی که در سال های اول ازدواج به سر می برند . 

موارد منع مصرف قرص های پیشگیری از بارداری

* حاملگی یا احتمال آن
* سرطان پستان
* خونریزی های نا شناخته رحمی
* بیماریهای قلبی – عروقی
* اختلالات خونی
* افزایش چربیهای خون
* بیماری های کبدی و کیسه صفرا
* فشار خون
* سردرد های میگرنی
* بیماریهای قند
* صرع
* افسردگی شدید
* خانم های سیگاری چاق بالای۳۵ سال سن که بیش از پنج نخ سیگار در روز مصرف می کنند، بهتر است از روش دیگری استفاده کنند.

عوارض مصرف قرص ال دی بر دستگاه گوارش و سیستم انعقاد خون

 قرص ضدبارداری خوراکی LD دارای دو جزء اصلی استروژن و پروژسترون است که هر جزء از این هورمو‌ن‌ها عوارضی بر بدن بر جای می‌گذارند. همچنین هنگام عمل جراحی، امکان ترومبوآمبولیسم پس از جراحی وجود دارد و بهتر است مصرف دارو چند هفته پیش از جراحی قطع شود.

  1. عوارض گوارشی نظیر تهوع، استفراغ و افزایش وزن به علت احتباس آب در بافت‌های بدن از عوارض هورمون استروژن موجود در قرص LD است. 

نکته : اگر قرص‌ها پس از شام و یا قبل از خواب مصرف گردند تا حدودی می‌توان از بروز این گونه علائم پیشگیری نمود.

  1. مصرف قرص LD بر روی سیستم انعقاد خون تاثیر گذاشته و موجب افزایش فاکتورهای انعقادی می‌شود. بنابراین احتمال خطر ابتلا به سکته‌های مغزی در افرادی که از این نوع قرص استفاده می‌کنند، بالا می‌رود. بروز سکته‌های مغزی بر اثر مصرف قرص LD زمانی رخ می‌دهد که فرد پس از خوردن قرص، مایعات زیادی ننوشد.

نکات مهم در مصرف قرص ضد بارداری:

وجود لکه بینی همزمان با مصرف مرتب قرص، به مدت ۲ تا ۳ ماه اهمیتی ندارد. در صورت تداوم بیشتر باید به پزشک مراجعه کرد.
علائمی مانند تهوع، استفراغ و سردرد همراه با مصرف قرص به تدریج پس از ۲ تا ۳ ماه برطرف می شود. برای پیشگیری از این عارضه بهتر است قرصها را پس از شام و قبل ازخواب مصرف کرد.( در صورت تداوم علائم تهوع و استفراغ می توان همراه با قرصهای پیشگیری، از قرصهای  ویتامین ( ب – B6 ) به مدت محدود استفاده کرد.)

در مدتی که قرص مصرف می شود، حجم خون قاعدگی به نسبت قبل از مصرف، کاهش می یابد که در صورت کم شدن بیش از حد و لکه بینی یک در میان و یا قطع کامل، باید به پزشک مراجعه کرد.
برای مصرف قرص  LD محدودیت سنی وجود ندارد و می توان آن را تا سن ۴۵ سالگی و حتی بیشتر تحت نظارت و کنترل ادامه داد. لیکن در مواردی نظیر فشار خون کنترل نشده و مصرف سیگار و غیره توصیه می شود که مصرف قرص به سن کمتر از ۳۵ سال محدود گردد و در سنین بالاتر افراد باید پس از مشاوره از روشهای دیگری استفاده کنند.

تفاوت قرص ال دی و اچ دی

تفاوت قرص ال دی و اچ‌دی، در ترکیبات آن نیست، بلکه ازنظر مقدار (دوز) هورمون‌ها متفاوت هستند. همان‌طور که می‌بینید ، دوز قرص اچ‌دی، نزدیک به ۲ برابر دوز قرص ال دی می‌باشد. قرص LD که حاوی ۳۰ میکروگرم اتینل استرادیول و ۰٫۱۵ میلی‌گرم لونورژسترول می‌باشد. قرص HDکه حاوی ۵۰میکروگرم اتینل استرادیول و ۰٫۲۵ میلی‌گرم لونورژسترول می‌باشد.

قرص های ضد بارداری تری فازیک (سه مرحله ای )

یکی از روشهای موثر و قابل برگشت پیشگیری از بارداری، مصرف قرص های خوراکی تری‌فازیک می باشد. این قرص ها به دلیل داشتن مقادیر متفاوتی هورمون دارای سه رنگ متفاوت می باشند و بایستی از نقطه شروع به طور مرتب مصرف گردند.

مزایای قرص های تری فازیک :

-جلوگیری از حاملگی خارج از رحم
-کاهش کیست خوش خیم تخمدان
-کاهش میزان سرطان تخم دان
-کاهش میزان غدد خوش خیم پستان
-کاهش خونریزی قاعدگی
-جلوگیری از کم خونی
– رفع قاعدگی درد ناک
-کاهش میزان بیماریهای التهابی لگن 

طریقه مصرف قرص های تری فازیک:

بسته های قرص تری فازیک دارای ۲۱ عدد قرص می باشد. باید مصرف این قرص ها را تحت نظر ماما یا پزشک شروع نمود و از مصرف خود سرانهء آنها پرهیز نمود. اولین قرص را از اولین روز قاعدگی آغاز کنید و روزانه یک قرص تا ۲۱ روز میل نمایید. پس از پایان بسته قرص، هفت روز کامل قرص نخورید. در روز هشتم، بسته بعدی قرص را بدون توجه به روز شروع قاعدگی آغاز نمایید و چنانچه تا هفت روز خونریزی قاعدگی رخ نداد، به مرکز بهداشتی یا پزشک مراجعه نمایید.

در صورت فراموش کردن مصرف قرص ضد بارداری:

چنانچه پیش از۱۲ ساعت از زمان همیشگی، خوردن قرص را به یاد آورید، بلافاصله یک قرص مصرف کنید.
چنانچه بعد از ‍۱۲ساعت به یاد آوردید که یک قرص ضد بارداری یا بیشتر را فراموش کرده اید، مصرف بقیه قرص ها را ادامه داده و قرص های فراموش شده رامصرف نکنید . در عوض به منظور پیشگری از بارداری نا خواسته حتماً به طور همزمان با مصرف بقیه قرص ها از روش دیگری، مثل کاندوم، استفاده کنید.

نکات مهم :

-اثر این قرص ها در پیشگیری از حاملگی یک هفته پس از شروع اولین بسته قرص ظاهر می شود و چنانچه در این فاصله نزدیکی صورت گیرد، علاوه بر مصرف قرص از یک روش پیش گیری دیگر، مثل کاندوم، استفاده کنید.

– قرص ها ی ضد بارداری را به صورت نا پیوسته – مثلاً، یک ماه در میان یا دو ماه در میان مصرف نکنید.

موارد احتمال حاملگی همزمان

-مصرف نا مرتب قرص ها
-ابتلا به اسهال و استفراغ شدید
-مصرف آنتی بیو تیک ها – مثل آمپی سلین، تتراسایکلین
-مصرف داروهای ضد سل و ضد تشنج 

قرص های تک هورمونی ( دوران شیر دهی )

یکی از روشهای مناسب جهت پیشگیری از بارداری در مادران شیرده قرص های لاینسترنول می باشد، که ترجیحاً بهتر است در شش ماه اول پس از زایمان مصرف شوند، به این شرط که شیر خوار به جز شیر مادر از هیچ نوع نوشیدنی یا غذای دیگری (حتی آب ) استفاده نکند. باید دانست که مصرف قرص شیردهی (لاینسترنول ) ترشح شیر را کاهش نمی دهد.

طریقه مصرف :

هر بسته قرص شیر دهی حاوی ۲۸ عدد قرص می باشد که شروع آن از ۴۵ روز پس از زایمان یا نخستین روز قاعدگی است. چنانچه بیش از ۴۲  روز از زایمان گذشته، ولی قاعدگی شروع نشده باشد، باید از حامله نبودن مادر اطمینان حاصل کرد.

روزانه در ساعت معین (مثلاً، ساعت ۱۰ صبح ) یک قرص میل نمایید. پس از پایان یک بسته، بلافاصله در روز بعد مصرف اولین قرص از بسته جدید را آغاز کنید. در طول مدت مصرف قرص ها ممکن است قاعدگی قطع شده یا لکه بینی وجود داشته باشد، که بایستی بدون توجه به این حالت، قرص ها را همچنان در ساعتی معین میل نمود. در صورت شروع خونریزی قاعدگی نیز باید مصرف قرص ها را ادامه داد.

در صورت فراموش کردن مصرف قرص:

 چنانچه کمتر از سه ساعت از زمان همیشگی مصرف قرص گذشته باشد، در همان لحظه به خاطر آوردن، قرص فراموش شده را مصرف کرده و سپس قرص های بعدی را در همان زمان همیشگی میل نمایید.
چنانچه بیش از سه ساعت از زمان همیشگی مصرف قرص گذشته باشد، در همان لحظه به خاطر آوردن، قرص فراموش شده را مصرف کرده و سپس قرص های بعدی را در همان زمان همیشگی میل نمایید. به علاوه، دو روز نزدیکی نداشته باشید و یا جهت اطمینان در این دو روز از کاندوم استفاده کنید.

نکات مهم:

در موارد زیر همزمان با مصرف قرص شیردهی احتمال حاملگی وجود دارد :
-ابتلا به اسهال و استفراغ
-مصرف آنتی بیوتیکها
-مصرف داروهای ضد تشنج
-مصرف مسکن ها 
در هر یک از موارد فوق،هممزمان با مصرف قرص های شیردهی باید از یک روش پیشگیری دیگر، مثل کاندوم، استفاده کرد .

موارد منع مصرف قرص های دوران شیردهی :

– حاملگی
-بیماری شدید کبدی یا سابقه بیماری کبدی ( در صورتی که نتایج آزمایشات کبدی به وضعیت طبیعی برنگشته باشد . )
-سرطان پستان و کلیه سرطانهای وابسته به هورمون
-خونریزی رحمی با علت ناشناخته
-سابقه حاملگی خارج از رحم

قرص روکین

pregnancy-with-pills-which-is-more-harmful

روکین دارویی نسبتا جدید از گروه داروهای پیشگیری از بارداری خوراکی است. این دارو ترکیبی از هورمون های استروژن و پروژسترون می باشد. اساسا با پیشگیری از آزاد سازی تخمک در طول دوره قاعدگی از حاملگی جلوگیری می کند.

قرص روکین به غلیظ شدن مایع واژن کمک کرده و از باروری تخمک ها و تغییرات رحم پیشگیری کرده و به همین ترتیب از بارور شدن تخمک جلوگیری می کند. اگر تخمک بارور شده به رحم نرسد از بدن خارج می شود.

امروزه قرص های ضد بارداری مختلف و زیادی در داروخانه ها موجود می باشند و در دسترس عموم قرار دارند یکی از این داروها قرص روکین می باشد. این دارو در گروه داروهای خوراکی ضد بارداری قرار دارد که دارای ۳ میلی گرم درسپیروتون( پروژستین) و ۰.۰۳ میلی گرم اتیلین استرادیول( استروژن) است.

موارد کاربرد روکین علاوه بر جلوگیری از بارداری، قرص های ضد بارداری دوره های قاعدگی شما را تنظیم می کند و از دست دادن خون و درد دوره های قاعدگی را کاهش می دهد و در نهایت خطر ابتلا به کیست تخمدان را کاهش می دهد.

استفاده از این قرص ها از شما در برابر بیماری های مقاربتی حفاظت نمی کند. این قرص ها همچنین ممکن است برای درمان سندروم پیش قاعدگی یا آکنه خفیف مورد استفاده قرار بگیرند اکر شما استفاده از این قرص ها را برای جلوگیری از بارداری انتخاب کرده باشید.

نحوه مصرف قرص روکین

بر اساس تجویز پزشک از قرص روکین استفاده کنید و بروشور داخل بسته دارو را برای کسب اطلاعات دقیق از میزان دوز مصرفی بخوانید. این قرص را از طریق دهان و همراه یا بدون غذا مصرف کنید.

در مورد نحوه آغاز مصرف اولین بسته قرص خود با پزشک مشورت کنید. اگر مصرف این قرص را در ۲۴ ساعت اول شروع عادت ماهیانه خود آغاز کردید نیازی به استفاده از دیگر قرص های ضد بارداری نمی باشد. این قرص را در ساعت مشخصی در روز مصرف کنید.

برای تاثیر بیشتر این قرص بهتر است از آن هر روز استفاده کنید. از مصرف هیچ یک از دوزهای مصرفی چشم پوشی نکنید. این قرص باید در رژیم ۲۱ روزه با شروع اولین روز قاعدگی مورد استفاده قرار گیرد. می توانید از این قرص قبل از خواب یا موقع شام استفاده کنید.

عوارض قرص های روکین

حالت تهوع

استفراغ

سردرد

نفخ

حساس شدن نوک پستان

ورم مچ پا

تغییر وزن

خونریزی واژن بین دوره ها یا بی نظمی در دوره های عادت ماهیانه

افزایش فشار خون

تغییرات غیر طبیعی در خونریزی واژن

بالابودن سطح پتاسیم خون( ضعف ماهیچه، کاهش ضربان قلب).

تنگی نفس ناگهانی

درد قفسه سینه/ دست چپ

عرق کردن غیر طبیعی

سرگیجه

سرفه خونی

بی حس شدن دست و پا

ضعف ناگهانی

ضعف در یک سمت بدن

تغییر دید ناگهانی

لکنت زبان

قبل از مصرف قرص روکین اگر به انواع استروژن و یا پروژسترون حساسیت دارید پزشک خود را در جریان قرار دهید. این محصول دارای مواد غیز فعالی می باشد که می تواند باعث ایجاد واکنش های حساسیتی شود. قبل از مصرف این دارو پرشک خود را در جریان سابقه پزشکی خود قرار دهید:

مشکلات غده آدرنال
سکته
لخته شدن خون
فشار خون بالا درمان نشده یا کنترل نشده
سرطان
اختلال انسداد خون
دیابت
سر درد یا میگرن شدید
بیماری های قلبی
مشکلات کلیوی و کبد
بالاب بودن سطح چربی خون
افسردگی
چاقی مشکلات کیسه صفرا
قرص بلارا Belara

این قرص نیز مشابه قرص ال دی است فقط نوع پروژسترون آن متفاوت است. شرکت سازنده این قرص مدعی است قرص بلارا وزن را کمتر از بقیه قرص های پیشگیری از بارداری افزایش می دهد. مصرف بلارا، باید از روز اول سیکل آغاز شود. موارد منع مصرف قرص و نیز تداخل دارویی مشابه قرص های ال دی است. برای افزایش کارایی، قرص های بلارا را باید به طور منظم هر ۲۴ ساعت مصرف شوند. پس از مصرف آخرین قرص، برای یک دوره هفت روزه، نباید قرص مصرف شود. پس از ۷ روز، مصرف قرص ها باید ادامه یابد.

قرص یاسمین Yasmin

قرص یاسمین نوعی قرص جلوگیری از بارداری مشابه قرص ال دی است که نوع پروژسترون آن با ال دی تفاوت می کند. شرکت سازنده این قرص مدعی است با مصرف این قرص، عوارض پوستی و تهوع و استفراغ از قرص های دیگر کمتر است. سایر عوارض، نحوه مصرف و تداخلات این دارو مشابه قرص های بارداری ال دی می باشد. نکته مهم این است که عوارض این قرص و تمام قرص های هورمونی در بدن افراد متفاوت است.

قرص های پیشگیری از بارداری یاسمین ممکن است پتاسیم را افزایش دهد. بنابراین در کسانی که بیماری های کلیوی، کبدی و فوق کلیوی دارند نباید مصرف شود. همچنین با داروهای دیگری که پتاسیم را افزایش می دهند نباید مصرف شود مثل اسپرنولاکتون و غیره چون می تواند موجب عوارض قلبی و متابولیک شود.

نحوه مصرف قرص های پیشگیری از بارداری یاسمین

بسته بندی قرص یاسمین ۲۸ عددی است که ۷ عدد آن قرص های خنثی (این ۷ قرص در موارد فراموشی استفاده می شود) است، ۲۱ قرص باقی مانده، روزی یک عدد از روز اول پریود شروع می شود.

نکته مهم درباره قرص های پیشگیری از بارداری یاسمین

عوارض قرص های پیشگیری از بارداری یاسمین مشابه قرص های ضد بارداری ال دی است. علاوه بر آن یاسمین می تواند در جنین منجر به نقایض تکاملی شود و مصرف آن در زمانی که احتمال بارداری می دهید، ممنوع است. خطرات مصرف یاسمین به روی جنین در دوران بارداری به اثبات رسیده است.

قرص مارولون Marvelon

قرص های پیشگیری از بارداری مارولون یک روش ترکیبی استروژن و پروژسترون برای جلوگیری از حاملگی است. این قرص مشابه ال دی است. فقط نوع پروژسترون آن با ال دی متفاوت است. سازندگان این قرص معتقدند قرص مارولون عوارض قرص های ال دی از جمله چاقی و حالت تهوع و… را ندارد. عوارض نحوه مصرف و تداخلات این دارو مشابه قرص های پیشگیری از بارداری ال دی می باشد.

بسته های قرص ۲۱ روزه یا ۲۸ روزه است. در بسته قرص ۲۱ روزه، روزانه یک قرص تا ۲۱ روز خورده می شود و سپس تا هفت روز نباید قرص خورده شود. در بسته قرص ۲۸ روزه، یک قرص تا ۲۱ روز خورده می شود. سپس خوردن روزی یک قرص یادآوری تا ۷ روز ادامه می یابد و سپس بسته بعدی آغاز می شود.

نکته مهم در مورد قرص های پیشگیری از بارداری مارولون

عوارض مارولون مشابه قرص های ضد بارداری ال دی است علاوه بر آن بعضی محققین معتقدند مارولون خطر لخته شدن خون را بیشتر از قرص های ضد بارداری دیگر افزایش می دهد.

قرص یاز Yaz

بسته قرص های پیشگیری از بارداری یاز ۲۸ تایی است که ۲۴ تای آن صورتی کمرنگ و ۴ تای آن سفید رنگ است. برای شروع، در روز اول سیکل، قرص صورتی کمرنگ خورده می شود. (به کلمه Start یا شروع در پشت بسته قرص دقت شود). مصرف قرص ها به صورت شبی یکی ادامه می یابد. پس از تمام شدن قرص های صورتی، قرص های سفید خورده می شود تا بسته قرص تمام شود. سپس بسته بعدی قرص شروع می شود. حتی اگر پریود آغاز نشود. موارد منع مصرف قرص و تداخلات دارویی، مشابه قرص های ال دی است. قرص های پیشگیری از بارداری یاز ممکن است دوره های پریود را کوتاه تر کنند.

 قرص‌های جدید اثر مردانه‌زایی ندارند 

قرص‌های ضدبارداری از ۲ بخش هورمونی کاملا متفاوت تشکیل شده‌اند. ماده موثر آنها اتینیل استرادیول است و قسمت دوم آنها از پروژسترون تشکیل شده است. از آنجایی که بخش اتینیل استرادیول معمولا در همه قرص‌ها ثابت است، قرص‌ها برحسب اینکه حاوی چه مقدار از این ماده باشند به قرص‌هایی با دوز بالا یا پایین تقسیم‌بندی می‌شوند. قسمت پروژسترونی قرص‌ها هم قابل تغییر است و انواع مختلفی دارد. برخی از آنها اثر ضد هورمون مردانه و برخی دیگر اثر مردانه‌زایی دارند. اکثر قرص‌های ضدبارداری که در گذشته استفاده می‌شد دارای اثر مردانه‌زایی بودند به جز چند قرصی که اخیرا وارد بازار شده‌اند ازجمله یاسمین، یاز، دیان و مارولون. مکانیسم اثر بیشتر قرص‌های ضدبارداری از طریق توقف تخمک گذاری است اما بخش پروژسترونی قرص نیز باعث کاهش ضخامت لایه داخلی آندومتر می‌شود. این حالت باعث می‌شود اگر هم تخمک‌گذاری انجام شد جنین به راحتی داخل رحم ننشیند. علاوه براین، کاهش ضخامت لایه داخلی رحم باعث مرتب شدن عادت ماهانه و کاهش خونریزی ماهانه می‌شود.

آنهایی که نباید قرص بخورند

مصرف قرص‌های ضد بارداری به مدت کوتاه برای مثال ۳ تا ۶ ماه معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند. بهتر است همیشه از قرص‌هایی با دوز پایین از جمله یاسمین، یاز، مارولون، دیان ۳۵ یا نوع ایرانی آنها مانند سیپروترون کامپاند یا LD استفاده شود. اگر این داروها  در فرد جواب داد دیگر نیازی به استفاده از قرص‌های قوی مثل HD وجود ندارد. قبل از تجویز قرص باید سابقه خانوادگی فرد پرسیده شود که نباید دیابت و فشار خون داشته باشد، وزنش خیلی بالا نباشد، بهتر است سیگار نکشد و سابقه بیماری فلبیت یا لخته شدن خون هم نداشته باشد زیرا این قرص‌ها می‌توانند باعث افزایش لخته یا ترمبوز در بدن شود به خصوص در افراد مبتلا به فلبیت می‌توانند منجر به سکته مغزی، سکته قلبی یا ترومبوز در پاها شوند. همچنین فردی که قرص ضدبارداری می‌خورد و برای مثال دست یا پایش می‌شکند و مجبور می‌شود مدتی بی‌حرکت  باشد بیشتر در خطر ترومبوز قرار دارد تا فردی که قرص مصرف نمی‌کند. علاوه براین کسانی که می‌خواهند عمل جراحی شوند حتما باید از یک ماه قبل مصرف قرص را قطع کنند چون ممکن است احتمال ترومبوز بعد از جراحی در عروق شان زیاد شود.

از روز دوم قاعدگی بخورید نه روز پنجم! 

هورمون‌های کنترل‌کننده تخمک‌گذاری (FSH و LH) توسط هیپوفیز ترشح می‌شوند. قرص‌های ضدبارداری با بالا بردن سطح هورمون‌های زنانه باعث می‌شوند بدن تشخیص دهد چون به اندازه کافی هورمون زنانه وجود دارد پس نیازی به ترشح ۲ هورمون اصلی FSH و LH نیست بنابراین سطح آنها بسیار کاهش پیدا می‌کند و تخمک گذاری متوقف می‌شود. برای توقف تخمک گذاری تاکید می‌شود قرص‌هایی که جدیدا در بازار هستند از جمله یاسمین، یاز و مارولون حتما از روز دوم عادت ماهانه میل شوند چون این داروها یک مقدار ضعیف‌تر هستند و شروع مصرف از روز پنجم شاید یک مقدار دیر باشد. متاسفانه دیده شده که حتی داروخانه‌ها به عادت قدیم می‌گویند از روز پنجم قرص میل شود درنتیجه بعضی بارداری‌ها با وجود مصرف قرص اتفاق می‌افتد که می‌تواند خطرناک هم باشد. قرص‌ها اگر از روز پنجم خورده شوند باید درماه اول از یک وسیله پیشگیری دیگر هم استفاده کرد اما اگر از روز دوم خورده شوند از فردای آن روز قرص تاثیرگذار خواهد بود. اگر هم شک و تردید دارید می‌توانید در ماه اول از یک روش جلوگیری دیگر هم استفاده کنید. لازم به ذکر است که مصرف هیچ قرصی بعد از روز هفتم عادت ماهانه دیگر تاثیرگذار نخواهد بود. 

بعد از ۳ ماه آزمایش چربی و قند خون بدهید

این داروها گاهی اوقات سردردهای میگرنی را تشدید می‌کنند یا حتی به وجود می‌آورند زیرا پروژسترون باعث احتباس آب در بدن می‌شود. استروژن موجود در قرص نیز گاهی اوقات باعث بزرگ‌تر و دردناک شدن سینه‌ها می‌شود. اگر بیمار می‌خواهد قرص را طولانی مدت مصرف کند حتما باید ۳ ماه بعد از شروع مصرف، سطح چربی‌های بدنش از جمله کلسترول و تری‌گلیسیرید و همچنین قند خونش را اندازه‌گیری کند زیرا این قرص‌ها در تعداد کمی از افراد می‌تواند باعث افزایش چربی‌ها و قند خون شوند که اگر این مشکلات با رژیم غذایی همزمان، اصلاح نشوند باید مصرف قرص قطع شود. 

فقط برای موارد اورژانسی!

قرص‌های اورژانسی یا «Morning-After Pills»در گذشته بیشتر از نوع HD بودند، درحال حاضر قرص‌های پروژسترونی به نام لونژیل موجود هستند که فقط پروژسترون دارند. طریقه مصرف‌شان هم به این صورت است که یک عدد بعد از رابطه جنسی و یک عدد ۱۲ ساعت بعد خورده می‌شود. این داروها فقط در ۷۲ ساعت اول بعد از مقاربت قابل استفاده هستند و هرچه زودتر مصرف شوند تاثیرگذاری‌شان هم بیشتر است. مصرف این قرص‌ها باید محدود باشد چون درصد موفقیت‌شان در حد ۸۵ درصد است و اصلا جلوی تخمک گذاری را نمی‌گیرند بلکه سطح هورمون را بالا می‌برند و بعد سطح هورمون دوباره پایین آمده و یک قاعدگی اتفاق می‌افتد، درنتیجه بارداری رخ نمی‌دهد. بهتر است خانم‌هایی که رابطه دارند این قرص را در منزل داشته باشند تا اگر کاندوم پاره شد یا خوردن قرص ضدبارداری فراموش شد بتوانند از آن استفاده کنند.

خطر سقط جنین

برخی افرادی که برای مدت طولانی از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنند بعد از قطع قرص دچار عادت ماهانه نشدن یا آمنوره بعد از قطع قرص می‌شوند زیرا یکی از مکانیسم‌های اثر قرص‌ها بالا بردن هورمون شیر یا پرولاکتین است. قاعدگی‌ها معمولا باید چند ماه بعد از قطع قرص برگردند و اگر برنگردند یعنی تخمک‌گذاری انجام نمی‌شود و شانس بارداری کم می‌شود. در این صورت فرد باید حتما از لحاظ هورمونی بررسی شود. اما اگر قرص برای مدت کوتاه استفاده شود معمولا این حالت رخ نمی‌دهد. مصرف طولانی‌مدت باعث می‌شود ضخامت آندومتر آنقدر نازک شود که گاهی اگر بارداری هم اتفاق بیفتد منجر به سقط می‌شود.

بالای ۴۰ سال با احتیاط 

معمولا بدن همه افراد به قرص‌ها یکسان جواب نمی‌دهد. ممکن است یک نفر بیشتر با یاز سازگاری داشته باشد و فردی دیگر با یاسمین یا دیان و … بنابراین باید قرص‌ها را امتحان کرد. در هر صورت بهتر است در مرحله اول از داروهای جدید مثل یاز، یاسمین، دیان، مارولون و … استفاده کرد و بعد اگر مشکلی بود نوع قرص را عوض کرد. لازم به ذکر است که سیگاری‌های بالای ۳۵سال بهتر است اصلا از قرص‌های ضد بارداری استفاده نکنند. همچنین در افراد بالای ۴۰سال باید خیلی با احتیاط تجویز شوند. 

بیشتر از ۴ سال مصرف نکنید!

استفاده از این قرص‌ها به مدت طولانی و بدون توقف اصلا توصیه نمی‌شود. همانطور که ذکر شد این قرص‌ها حاوی هورمون اتینیل استرادیول هستند. در واقع گروه اتینیلی که به این استردیول اضافه شده است باعث می‌شود هورمون به مدت طولانی در بدن باقی بماند، یعنی اگر قرصی امروز قطع شود چند ماه طول می‌کشد تا کل دارو از بدن خارج شود و از آنجایی که این هورمون می‌تواند تحریک‌کننده سرطان سینه باشد توصیه می‌شود قرص با فواصل ۳ ماهه استفاده و یک ماه توقف یا ۶ ماهه استفاده و ۲ ماه توقف مصرف شود. درکل استفاده از قرص بیشتر از ۴ سال به خصوص به طور ممتد خیلی توصیه نمی‌شود.

پیشنهاد

خانم ها در چند سال اول بعد از ازدواج می توانند از قرص های ضدبارداری استفاده کنند اما بهترین روش این است که بعد از هر ۳ ماه استفاده یک ماه از کاندوم استفاده کنند تا بین مصرف قرص ها فاصله بیفتد و احتمال ایجاد عوارض آنها کاهش یابد. در عین حال حتما قبل از ۳۰ سالگی برای بارداری اقدام کنند چرا که بارداری در سنین بالا خطرات خاص خود را دارد. اگر هم جزو زوج هایی هستند که صاحب فرزند هستند و دیگر بچه نمی خواهند باید به جای مصرف قرص های ضدبارداری یا از کاندوم استفاده کنند یا روش های کاشتنی، تزریقی و حتی بستن لوله ها (چه خانم ها و چه آقایان) را انتخاب کنند.

پاسخ ترک

Please enter your comment!
Please enter your name here