خواص و تاثیر شیر مادر بر روی نوزاد

نی نی تایم : امروزه اکثر مادران به دلایل مختلف مثل توجه ب تناسب اندام ویا نداشتن وقت کافی و بسیاری از دلایل دیگر از دادن شیر خود بنوزاد امتناع کرده و شیر خشک را جایگین میکنند در اینجا با هم ب برسی خواص و تاثیر شیر مادر بر روی نوزاد میپردازیم.

خواص شیر مادر برای نوزاد

• شیر مادر همواره پاکیزه، بدون آلودگی، عاری از خطر مسمومیت، دارای درجه حرارت مناسب و بدون نیاز به تجهیزات خاص، در دسترس کودک است.
   

•  آغوز که اولین و بهترین ماده برای محافظت از نوزاد در برابر بیماری‌های عفونی است، فقط در شیر مادر و در ساعات اولیه شیردهی وجود دارد. 

•  سلول‌های زنده و مواد مختلف شیر مادر دارای خاصیت ضدمیکروبی خاصی است که در نتیجه تغذیه شیرخوار با آن، احتمال ابتلای شیرخوار به بسیاری از عفوت‌های گوارشی و تنفسی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. 

•  میزان ابتلا به بیماری‌های آسم، اگزما و انواع آلرژی در نوزادان و کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند به مراتب کمتر از شیرخواران دیگر است. 

  خواص دوم

خواص هشتم

•  جذب کلسیم شیر مادر به سبب نسبت مناسب کلسیم به فسفر در آن، بهتر انجام می‌شود.
• کمبود کلسیم در کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند کمتر دیده می‌شود. 
• آهن شیر مادر کم است اما به دلیل وجود عواملی چون لاکتوفرین و میزان اسیدی بودن شیر مادر، جذب آهن شیر مادر به مراتب بهتر از سایر انواع شیر صورت می‌گیرد
•  کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند تا زمان شروع تغذیه کمکی به قطره کمکی آهن نیازی ندارند. 
•  کمتر پیش می‌آید که لازم شود کودکانی که شیر مادر می‌خورند بستری شوند؛
• در نتیجه جدایی عاطفی کمتری پیش می‌آید. 

   

خواص نهم

•  شیرخوارانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند کمتر دچار مشکلات دندانی ناشی از مصرف پستانک و شیشه می‌شوند. 
•  کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند به دلیل همزمانی ارضای حس گرسنگی و غریزه مکیدن، به مراتب آرام‌تر از کودکان و نوزادان دیگرند. 
• سرانجام اینکه مرگ ناگهانی نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند به مراتب کمتر اتفاق می‌افتد. 

 

تاثیر شیر مادر روی نوزاد ناقص

• محققان اسکاتلندی حالا متوجه شده‌اند که تغذیه نوزادان نارس با شیر مادر می‌تواند ارتباط کاهش یافته مغز این نوزادان را بهبود دهد.
• غیر از اینکه تغذیه طبیعی نوزاد با شیر مادر فواید زیادی دارد، این نوشیدنی مغذی می‌تواند بهترین راه شروع زندگی برای آسیب‌پذیرترین نوزادان نارس باشد.
• پژوهشگران دانشگاه ادینبورگ اسکن MRI حدودا ۵۰ نوزاد نارس ۷ هفته‌ای، که قبل از هفته ۳۳ بارداری متولد شده‌بودند و با این حساب ۴۰ هفته از زمان شکل‌گیری‌شان در رحم می‌گذشت، بررسی کردند
• .آنها همچنین اطلاعات مربوط به تغذیه این نوزادان را بررسی کردند که بعد از تولد شیر خشک خورده بودند یا از شیر مادر (یا شیر یک اهداکننده) تغذیه کرده بودند.

تفاوت تغذیه نوزادان

• این تیم پژوهشی در نهایت به این نتیجه رسیدند نوزادانی که سه‌چهارم از نیاز روزانه‌شان (در مدت بستری در بیمارستان) با شیر مادر تامین شده بود، در مقایسه با دیگر نوزادان نارس ارتباط مغزی‌شان بهبود یافته بود
• .به عقیده محققان، این بهبود ارتباط مغزی در نوزادان نارس با مقدار شیر مادری که مصرف می‌کنند، ارتباط مستقیم دارد؛
• البته این پژوهش ادامه خواهد داشت تا نقش تغذیه اوایل زندگی بر بهبود نتایج دراز مدت برای نوزادان نارس مشخص شود.

 فواید شیر مادر

• فواید شیر مادربه دهها مزیت می رسد،که در اینجا به چندین مورد از جمله مهم ترین مزایای شیر مادر اشاره می کنیم
•  شیر مادر از تولید از به مصرف است،یعنی از نظر دما، سرما وگرما کاملاًمناسب است .
• اثرات شیر مادر دقیقاً مطابق با نیازهای شیرخوار است فرضا اگر شیرخوار نارس باشد، شیرمادر خودش برایش مهم است .
• ارتباط تنگاتنگ عاطفی بین مادر و شیرخوار برقرار می شود.
• نوع اسیدهایی چربی که در شیر مادر وجود دارد برای کودک بسیار مفید است .
•   از مهمترین فواید شیر مادر این است که با عفونت مقابله می کند.

فواید دوم

•  شیر مادر همیشه در دسترس و حاضر است.
•   شیر مادر از نظر هضم آسان است زیرا آنزیم هایی دارد که به روند هضم در دستگاه گوارش کمک می کند .
• آهن وروی موجود در شیر مادر بهتر از املاح موجود در سایر شیرهاست و جذب بدن شیرخوار می شود.
• درواقع شیرهای خشک و مصنوعی هیچ کدام از این فواید های شیر مادر را ندارد.
• شیرمادر ویژه انسان است ،طبیعتاً شیر گاو یا حیوانات دیگر نمیتواند جایگزین اثرات شیر مادر باشند هم چنین شیر مادر دارای کیفیت استاندارد است.»
• شیر مادر دارای مزایایی برای خود مادر هم است از جمله اینکه در مادران شیرده خطر ابتلا به سرطان سینه کمتر است، این مادران کمتر مبتلا به خونریزی می شوند و زودتر به وزن طبیعی خود باز می گردند.»
• کودکانی که ازشیر مادر تغذیه می کنند بهره هوشی بالاتری دارند.»

فواید سوم

• کیمیاگردرباره کافی بودن شیر مادر برای کودک گفت:«بهترین راه برای بررسی کافی بودن شیر مادر این است که منحنی رشد کودک را بررسی کنیم،به عبارتی روند رشد کودک بهترین ملاک است ،
• شیرخواری که شیر کافی می خورد ،طبیعتاً بعد ازهربارشیرخوردن می خوابد و بیقراری نمی کند و نکته حائز اهمیت این است که کودک افزایش وزن منطقی دارد.»
• بهترین زمینه برای افزایش شیر مادر مکیدن نوزاد است.
• از جمله موارد دیگری که میتوان به آن اشاره کرد عبارتست از:تغذیه درست ،نوشیدن مایعات و مصرف بعضی قطره های شیر افزا مثل رازیانه میتواند در ازدیاد شیر مادر کمک کند.»

فواید چهارم

• وی تاکید کرد:«بعضی از مادرها مایعاتی نظیر ماءالشعیر،شیر و… استفاده می کنند
•  این نوع مایعات پر کالری هستند در اغلب موارد با مصرف بیش از حد این مایعات مادرها دچار افزایش وزن می شوند،
• وزنشان به آن حالت طبیعی که می خواهند بر نمی گردد، به عبارت کلی آب از همه مایعات موثرتر است
• در صورت مصرف مایعات دیگر باید به میزان کالری هم توجه کنند که مادران مشکل اضافه وزن پیدا نکنند .» از نظر این متخصص تغذیه مادر باید در مصرف غذای بو دار مثل پیاز و سیر و… احتیاط کند چون بو وارد شیر می شود.

آیا ممنوعیت دارویی در دوران شیر دهی وجود دارد؟

• مصرف داروهای سرما خوردگی ،آنتی بیوتیک ها، مسکن ها در دوران شیردهی ممنوعیتی ندارد،
• داروهای که محدود است و مصرف آنها ممنوعیت دارد
• نظیر ترکیباتی مانند بروموکریپتین که در قطع شیر تجویز می شوند مادر نباید مصرف کند .»
• «مکمل های ویتامینی در صورت نیاز اگر مصرف شود بسیار بجا و تاثیر گذار است،
• معمولا اگر تنوع غذایی زیاد باشد نیازی به مصرف مکمل هایی ویتامینی نیست،
• در موارد استثنایی ممکن است مصرف ویتامین های گروه ب مثل ب۶ ،ب۱۲ و ویتامین آ ،ویتامین د اگر مادری به مقدار کافی در معرض نور خورشید نباشد نیاز باشد.»

ممنوعیت دوم

• مصرف اسید فولیک قبل و طی دوران بارداری نیاز است
• اما در دوران شیردهی به طور اخص نیازی به مصرف اسید فولیک نیست
• مگر در مواردی که ضرورت به مصرف وجود داشته باشد.
• هم چنین مصرف الکل و نیکوتین نیز در دوران شیر دهی ممنوع است.
• شیر مادر علاوه بر این که تمام ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز کودک شما را در شش ماه اول زندگی تأمین می‌کند،
• سرشار از موادی است که برای مبارزه با بیماری‌ها از کودک محافظت می‌کند.
• کتغذیۀ نوزاد به خصوص در شش ماه اول منحصراً و فقط با شیر مادر انجام شود،
• هیچ چیز جایگزین شیر مادر در طول این شش ماه نیست.

تاثیرات شیر مادر

• مطالعات متعددی در سراسر جهان نشان داده است که
• ویروس‌های معده،
• اسهال
• ، بیماری‌های دستگاه تنفسی تحتانی،
• عفونت‌های گوش و مننژیت
• در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند کمتر رخ می‌دهد

تاثیرات دوم

• و زمانی هم که به وجود می‌آید خفیف است
• و تغذیۀ نوزاد فقط با شیر مادر یعنی بدون غذای جامد، شیر خشک یا آب، به مدت حداقل شش ماه بیشترین محافظت را از کودک به عمل می‌آورد.
• خطر مرگ در بین کودکانی که تا یک سالگی با شیر مادر تغذیه می‌شوند
• ، کمتر از کودکانی است که با شیر مادر تغذیه نمی‌شوند
•  تغذیه با شیر مادر بعد از یک سالگی نیز باز هم به کمتر شدن خطر مرگ برای کودکان ارتباط داده شده است.

عوامل اصلی ایمنی شیر مادر

• عامل اصلی ایمنی شیر مادر، ماده‌ای به نام ایمونوگلوبولین ترشحی A است
• که در مقادیر زیاد در آغوز یا همان اولین شیر مادردر ۴۸ ساعت اول بعد از زایمان وجود دارد
•  در غلظت‌های پایین‌تر نیز در شیر اصلی مادر به طور مرتب موجود است.
• این ماده با تشکیل یک لایۀ محافظ روی غشاهای مخاطی در روده، بینی و گلوی کودک، از او در مقابل میکروب‌های مهاجم محافظت می‌کند
•  شیر شما به طور خاص برای کودکتان تولید می‌شود
•  بدن شما در پاسخ به عوامل بیماری‌زای موجود در بدن شما مثل ویروس‌ها و باکتری‌ها، یک ایمونوگلوبولین ترشحی A می‌سازد
• که ویژۀ مقابله با آن عوامل بیماری‌زاست و همان را به نوزاد انتقال می‌دهد.
•  بر این اساس که شما در معرض چه عوامل بیماری‌زایی هستید،
• شیر مادر محافظت لازم را برای کودکتان فراهم می‌کند.

محافظت در برابر بیماری با شیر مادر

• همچنین محافظتی که تغذیه با شیر مادر از کودک در برابر بیماری‌ها به عمل می‌آورد،
• تا مدت‌ها بعد از پایان شیردهی دوام می‌آورد.
• پژوهش‌ها نشان داده است که تغذیه با شیر مادر می‌تواند خطر ابتلای نوزاد به برخی سرطان‌های دوران کودکی یا بیماری‌های قلبی عروقی در بزرگسالی را کاهش دهد.
• دقیقاً نمی‌دانند که تغذیه با شیر مادر چگونه خطر ابتلا به این بیماری‌ها را کاهش می‌دهد،
• که آنتی‌بادی‌های موجود در شیر مادر ممکن است سیستم ایمنی بدن نوزاد را تقویت کند.

رفع بیماری در مراحل بعدی زندگی

• تغذیه با شیر مادر همچنین ممکن است به کودکان کمک کند
• از گروهی بیماری‌ها که در مراحل بعدی زندگی بروز می‌کند
• مثل دیابت نوع یک و نوع دو، کلسترول بالا و بیماری‌های التهابی روده در امان بمانند
• و محققان در مورد کودکانی که با شیر مادر تغذیه نشده‌اند،
• ابتلا به بیماری کرون و کولیت اولسراتیو یا همان التهاب منجر به زخم رودۀ بزرگ را به تغذیه نشدن با شیر مادر ارتباط داده‌اند.

شیر مادر همراه شیر خشک

• که تغذیه به طور انحصاری با شیر مادر یا همراه با شیر خشک به عنوان مکمل شیردهی، با کاهش خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد در ارتباط است
• که تغذیۀ انحصاری با شیر مادر در یک ماهگی، خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را کاهش می‌دهد.
•  تغذیه طولانی‌مدت با شیر مادر را برای کاهش خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد توصیه می‌کنند.

مزایای شیر مادر

• محافظت نوزاد از ابتلا به آلرژی و حساسیت
• نوزادانی که با شیر خشک‌های مبتنی بر شیر گاو یا سویا تغذیه می‌شوند،
• بیشتر از نوزادان تغذیه‌شده با شیر مادر، واکنش‌های آلرژیک نشان می‌دهند.
• تقویت و افزایش هوش نوزاد
• محققان همچنین تغذیه با شیر مادر را با رشد شناختی کودک ارتباط دا‌ده‌اند.
• در پژوهشی که هزاران نوزاد را از بدو تولد تا شش و نیم سالگی دنبال کرد،
• با گرفتن تست هوش و دیگر آزمون‌های هوش به این نتیجه رسیدند که تغذیۀ طولانی‌مدت و فقط با شیر مادر، رشد شناختی کودک را به میزان قابل ‌توجهی بهبود می‌دهد.

مزیت دوم

• نوزادان نارس با وزن تولد بسیار پایین که از مدت کوتاهی پس از تولد با شیر مادر تغذیه شدند،
• در مقایسه با نوزادان زودرسی که شیر مادر دریافت نکردند، در ۱۸ ماهگی میزان رشد ذهنی بالاتری داشتند.
• در یک پژوهش دیگر نیز محققان دریافتند که این نوزادان زودرس تغذیه‌شده با شیر مادر در ۳۰ ماهگی نیز نمرات بالاتری در رشد ذهنی داشتند
•  نوزادانی که شیر مادر دریافت کردند احتمال کمتری برای بستری شدن دوباره به دلیل عفونت‌های تنفسی داشتند.
•   پیوند عاطفی‌ای که در طول شیردهی ایجاد می‌شود،
• در برخی از مزایای تغذیه با شیر مادر برای قوای مغزی مؤثر است،
• اما احتمالاً اسیدهای چرب موجود در شیر مادر بزرگ‌ترین نقش را در این میان ایفا می‌کنند.

مزیت سوم

• پیشگیری از چاقی کودک
•  شیر مادر را به عنوان راهی برای کمک به کاهش خطر ابتلای فرزندتان به اضافه ‌وزن یا چاقی توصیه می‌کنند.
•  که تغذیه با شیر مادر، خطر ابتلا به چاقی یک کودک در نوجوانی یا بزرگسالی را کاهش می‌دهد
•  بیشترین تأثیر در کودکانی مشاهده شد که به طور انحصاری فقط با شیر مادر تغذیه شده‌اند.
• هرچه تغذیه با شیر مادر طولانی‌تر بود،
• ارتباط بین کاهش خطر چاقی و شیر مادر قوی‌تر بود.
• به‌طورکلی کارشناسان فکر می‌کنند که تغذیه با شیر مادر ممکن است به چند دلیل در افزایش وزن کودک در آینده تأثیر بگذارد 
  

دلایل محکمبرای تغذیه از شیر مادر

الگوی غذایی مناسب: 

نوزادانی که از سینه مادر تغذیه می‌شوند، بهتر یاد می‌گیرند که به اندازۀ برطرف شدن گرسنگی‌شان غذا بخورند که این بعدها منجر به الگوهای غذا خوردن سالم‌تری می‌شود.

انسولین کم: 

میزان انسولینی که بدن کودک پس از ورود شیر مادر تولید می‌کند کمتر از شیر خشک است. انسولین ایجاد چربی را تحریک می‌کند و باعث افزایش وزن می‌شود.

لپتین بیشتر:

 لپتین، هورمونی است که به باور محققان نقش مهمی در تنظیم اشتها و چربی ایفا می‌کند و نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، لپتین بیشتری در بدن خود دارند.

افزایش وزن آهسته‌تر: 

در مقایسه با نوزادان تغذیه‌شده با شیر مادر، نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، افزایش وزن سریع‌تری در هفته‌های اول زندگی دارند. این افزایش وزن سریع با چاقی در دوره‌های بعدی زندگی ارتباط داده شده است.

مزایای شیردهی برای نوزاد در صورت دیابت بارداری مادر

اگر مادری در دوران بارداری خود دچار دیابت بارداری شده است، شیردهی برای نوزادش مزایای ویژه‌ای دارد. برخی از این مزایا شامل موارد زیر است:

تنظیم سطح قند خون:

•  دیابت بارداری ممکن است باعث شود که کودک پس از تولد، قند خون پایینی در اثر بیماری افت قند خون داشته باشد.
• اگر کودک شما قند خون پایینی دارد، دریافت هرچه زودتر و منظم‌تر شیر مادر، با فراهم کردن گلوکزی که به راحتی جذب می‌شود
• به افزایش سطح قند خون او کمک می‌کند.

رشد دستگاه گوارش: 

• آغوز یا همان شیری که سینۀ شما در دو روز اول پس از زایمان در مقادیر کم تولید می‌کند، به رشد و کامل شدن دستگاه گوارش کودک کمک می‌کند و هضم آن نیز برای کودک شما آسان است.

کمک به بهبود زردی یا یرقان:

•  تغذیه با آغوز و دفعات شیردهی منظم می‌تواند در رفع زردی نوزاد مؤثر باشد،
• زیرا به بدن کودک شما کمک می‌کند تا بیلی‌روبین اضافی را با سرعت بیشتری دفع کند.
• بیلی‌روبین، رنگ‌دانه‌ای در خون کودک است که می‌تواند باعث زرد شدن پوست نوزاد شود و این احتمال وجود دارد که زردی یا یرقان در نوزادان مادرانی مبتلا به دیابت بارداری شایع‌تر است.

کاهش خطر ابتلا به دیابت بارداری نوع دو در کودک: 

• کودک مادر مبتلا به دیابت بارداری، ریسک بالاتری برای ابتلا به دیابت نوع دو در سن‌های بالاتر دارد، اما شیردهی این خطر را کاهش می‌دهد.
• تغذیه با شیر مادر همچنین می‌تواند خطر ابتلای کودک به اضافه وزن را کاهش دهد که یک عامل خطر دیگر در ابتلا به دیابت نوع دو در سن بالاتر است.

مزاهای بلند مدت و کوتاه مدت شیردهی

• همچنین مزایای بالقوۀ کوتاه‌مدت و بلندمدتی در صورت شیردهی برای مادران مبتلا به دیابت وجود دارد.
• مثلاً شیردهی ممکن است به شما کمک کند سریع‌تر از دیابت بارداری بهبود پیدا کنید
• ابتلا به دیابت نوع دو را در شما کاهش می‌دهد
• هورمون‌هایی که بدنتان هنگام شیردهی تولید می‌کند،
• می‌تواند به تعادل سطح قند خون کمک کند.