تاثیر گریه نوزاد بر مغز والدین

نوزادان پس از تولد تفاوت های فردی زیادی با یکدیگر دارند. بعضی نوزادان آرام هستند و برخی کودکان از همان نخستین روزهای تولد بشدت گریه کرده و کمتر آرام می گیرند. این تفاوت های فردی در همه نوزادان به چشم می خورد اما این که والدین چه واکنشی در برابر گریه های مکرر نوزادانشان دارند نکته ای است که نظر عده زیادی از پژوهشگران را به خود معطوف داشته است.

برخی والدین بر این باورند برای آرام شدن کودک نباید به گریه های او زیاد اهمیت داد و باید آن قدر به گریه های او بی توجه بود تا خود آرام شود. اما تحقیقات پژوهشگران نظری برخلاف این تصور و دیدگاه را ارائه می کند.

وقتی کودک گریه می کند

وقتی کودک گریه می کند و از سوی والدین به خصوص مادرش مورد توجه قرار نمی گیرد مورد هجوم برخی اختلالات هراسی و اضطرابی قرار می گیرد. زیرا کودکان هنگام گریه کردن اگر مورد حمایت والدینشان قرار نگیرند بدن و مغزشان مورد هجوم دائمی هورمون های استرسی آدرنالین و کورتیزول قرار می گیرد.

دانشمندان دریافته اند وقتی بافت های مغز انسان به مدت طولانی در معرض این هورمون ها قرار می گیرد رشد برخی بافت های مغزی متوقف می ماند زیرا ارتباط بین سلولی اعصاب دچار اختلال می شود.
بنابراین احتمال اینکه، مغز این قبیل نوزادان دچار تخریب نورونی شود، زیاد است.

اثرات گریه طولانی مدت بر مغز

پژوهش ها نشان داده اند نوزادانی که در شرایط استرس زا از والدینشان جدا هستند به طور غیر طبیعی سطح هورمون استرس کورتیزول شان بالا می رود و دیگر هورمون های رشدی در سطح پائین تری قرار می گیرد. در نتیجه این ناتعادلی هورمونی رشد برخی بافت های عصبی متوقف شده و سیستم ایمنی بدن کاهش عملکرد پیدا می کند.
به طور کلی نوزادانی که دوره های گریه کردن طولانی مدت دارند ۱۰ مرتبه بیشتر احتمال دارد که در کودکی به بیش فعالی مبتلا شوند. از طرف دیگر این کودکان در دوران مدرسه عملکرد ضعیف تری دارند و در سال های بعدی رفتار های ضد اجتماعی بیشتری از خود بروز می دهند و در صورتی که والدین پاسخ مناسبی به گریه های آنان ندهند این مشکلات قوت زیادی می گیرد.
محققان دریافتند وقتی استرس مزمن بیش از اندازه ریشه مغزی نوزاد (قسمتی از مغز که کنترل ناقل شیمیایی آدرنالین را برعهده دارد) را تحریک می کند و یا نواحی ای از مغز که با رشد جسمی و عاطفی مغز ارتباط دارد مورد غفلت قرار می گیرد، نوزاد با یک سیستم آدرنالینی فوق فعال بزرگ شده و در نتیجه در سال های بعدی رفتارهای پرخاشگری، تکانشگری و خشونت بار او زیاد می شود.

با این اوصاف وقتی قسمت هایی از مغز نوزاد که با وابستگی عاطفی و روانی ارتباط دارد به واسطه رفتارهای غافلگیرانه برخی والدین مورد غفلت قرار گرفته و تحریک نمی شود در نتیجه این نواحی از مغز او با رشد ناقص روبه رو شده و کودک به لحاظ عاطفی و روانی دچار مشکل می شود. او حتی ممکن است در موقعیت های بعدی حساسیت و واکنش به تحریکات والدین را از دست بدهد.

اثرات گریه طولانی مدت بر هوش

یکی از منحصر به فردترین عوامل رشد هوشی کودک این است که مادر به علائم رفتاری و نشانه های جسمی و روانی کودک واکنش مناسب نشان دهد. محققان می گویند: اکثر کودکانی که زیاد گریه می کنند و از سوی والدینشان مورد غفلت واقع می شوند مهارت های اجتماعی و هوشی سالمی ندارند.
بررسی ها نشان داده اکثر نوزادانی که در سه ماهه اول زندگی شان گریه های طولانی مدت دارند و مورد غفلت والدین واقع می شوند در سن ۵ سالگی به طور متوسط ۹ امتیاز بهره هوشی شان پائین تر از سایر کودکان است. آن ها همچنین در رشد حرکتی ظریفشان ضعیف تر عمل کرده و در ماه های نخست زندگی مشکلات زیادی در کنترل عواطفشان دارند. آن ها در سن ۱۰ ماهگی در برابر واکنش های تسلی دهنده والدین مقاومت بیشتری می کنند.

اثرات گریه طولانی مدت بر بدن

به طور کلی وقتی کودکان از والدینشان جدا نگه داشته می شوند ریتم قلبی و دمای بدن بی ثباتی پیدا کرده و خواب در مرحله Rem (خواب در مرحله حرکات سریع چشم) آن ها کاهش پیدا می کند این نوع از خواب با رشد مغزی کودک در ارتباط است.
دو مطالعه جداگانه روی نوزادان نشان داد گریه های طولانی مدت باعث افزایش فشار خون در مغز شده، هورمون های استرس را بالا می برد و مانع از جریان مناسب خون در مغز می شود و در نتیجه اکسیژن مغز کاهش پیدا می کند. با این اوصاف لازم است مراقبین سریع، پایدار و گسترده به گریه کودک واکنش نشان دهند.

گریه ها به پایان می رسد

گریه های نوزادان هر چند با تفاوت های فردی همراه است اما از نگاه متخصصان اطفال عارضه ای به نام کولیک دوران شیرخوارگی این وضعیت را ایجاد می کند.
دکتر حسین دریانی نژاد، فوق تخصص عفونی اطفال در این باره می گوید: «مشکل کولیک دوران شیرخوارگی در سه یا چهار ماهه اول بعد از تولد وجود دارد. کودکان در این اختلال هنگام بعدازظهر، غروب و شب بی قراری شدیدی دارند. البته این وضعیت مختص سه ماهه اول است و مستلزم توجه خاص والدین به کودک است.

کودکان در این سه ماه ممکن است بر اثر مشکلات گوارشی، کلیوی، جسمی و… دچار گریه های طولانی مدت شوند. والدین نباید نسبت به این گریه ها بی توجه بوده و می بایست هرچه سریع تر به کشف علت اصلی اختلال بپردازند معمولاً این مشکلات با اصلاح تغذیه مادر و تغییر روش شیردهی از بین می روند.

کودک اگر بیماری خاصی نداشته باشد معمولاً کولیک شیرخوارگی خود به خود رفع می شود. کودکانی که از شیر مادر استفاده می کنند معمولاً در این زمینه مشکلات کمتری دارند اما کودکانی که شیر خشک مصرف می کنند ممکن است در اثر روش ناصحیح تغذیه دهی دچار مشکلاتی شوند که گریه های طولانی مدت همراه داشته باشد.»

این مدرس دانشگاه همچنین اضافه می کند: «کولیک دوره شیرخوارگی با گریه های شدید کودک متفاوت است. معمولاً اگر کودکی گریه های شدید داشته باشد در سه ماهه اول این عارضه را در او تشخیص نداده و متخصصان آن را کولیک می دانند. به طور کلی دو نوع ریسه رفتن کبود و صورتی وجود دارد که در آن کودک پس از گریه کردن ناگهان دچار قطع گریه شده و صورتش کبود یا پرخون و صورتی می شود بنابراین بهترین توصیه به والدین این است که کودک را در این شرایط بغل نگرفته تا گریه او تمام شود اما نباید فراموش کرد که کولیک با ریسه رفتن فرق دارد و حتی اگر کودک در سه ماهه اول زندگی اش در اثر گریه کردن دچار حالات ریسه رفتن شد والدین می بایست به او توجه خاص داشته باشند.

بنابراین گفته می شود در سه ماهه اول زندگی کودک، ریسه رفتن نادر است چون کمبود آهن و تشنج از عوامل ریسه رفتن به شمار رفته که معمولاً در سه ماهه اول این دو پدیده در کودک کمتر به چشم می خورد.»

کودکم آرام باش

کودکان از نخستین ثانیه های زندگی نیازمند توجه ویژه مادرشان هستند بنابراین توصیه متخصصان روانشناسی به توجه خاص والدین در سه ماهه اول زندگی است. آن ها معتقدند به نیازهای کودک در هر سنی می بایست پاسخ داده شود اما می توان ۲۰ درصد خواسته های آنان را تا سن ۷ سالگی بی پاسخ گذاشت. به عقیده دکتر رضا احمدی، روانشناس خواسته با نیاز متفاوت است و نیازها آن چه هستند که کودک بدون ارضای آن ها قادر به ادامه زندگی نخواهد بود در حالی که کودک بدون تأمین خواسته هایش نیز می تواند زندگی کند اما در هر صورت به دلیل ملاحظات روانشناسی به خواسته های کودک هم باید پاسخ مناسب داده شود و تنها ۲۰ درصد از آن ها را ناکام گذاشت.

دکتر احمدی در این باره می گوید: «از این رو این شکل ناکامی با خود گریه و پرخاشگری هم به دنبال دارد اما این شکل ناکامی مختص سه ماهه اول شیرخوارگی که کودک سراسر وجودش نیاز است، نیست و والدین در این دوران می بایست توجه خاصی به کودک داشته باشند.»
تحقیقات نشان می دهد، خلق والدین در این دوره در گریه های طولانی مدت کودک تأثیر گذار است. مادرانی که افسرده، مضطرب، پرخاشگر یا بی حوصله و خسته هستند، کودکان شان زیاد گریه می کنند.
بنابراین والدین جزو فاکتورهای آرامش بخشی به نوزاد هستند و آن ها به عنوان نخستین مراقبین کودک می بایست به نیازهای او توجه کنند تا کودکی آرام داشته باشند.