نکات سه ماهه اول بارداری برای مادران حامله
دوران حاملگی ۴۰ هفته طول می کشد که هفته ها به سه دسته سه ماهه تقسیم می شوند. سه ماه اول زمان بین بارورسازی تخمک توسط اسپرم و هفته دوازدم بارداری است. در این نوشته آموزشی قصد داریم تغذیه سه ماهه اول بارداری مادران و باید ها و نباید هایی که در این زمینه می بایست رعایت را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
سوالات متداول مادران در دوران حاملگی
بدن مادر در طول این دوازده هفته حاملگی متحمل تغییرات بسیاری می شود. سوال های مادران در این زمان شامل موارد زیر می شوند:
-
چه بخوریم
-
چه آزمایش هایی را انجام بدهیم
-
چه میزان افزایش وزن ممکن است داشته باشیم
-
چگونه از سلامت کودک اطمینان حاصل کنیم
درک نیاز های حاملگی در ماه های مختلف ان کمک می کند که تصمیمات درست بگیریم و برای تغییرات که پیش رویمان است آماده شویم.
تغییرات فیزیکی بدن در سه ماهه اول بارداری
در سه ماه اول دوران بارداری بدن مادر دچار تغییرات زیادی می شود. بدن هورمون های را ترشح می کند که تقریبا تمام اعضای بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. اولین نشانه حاملگی می تواند قاعده نشدن باشد. با گذشت ماه های اول حاملگی مادر ممکن است موارد زیر را احساس کند:
-
خستگی
-
سوء هاضمه
-
استفراغ
-
نوسانات خلقی
-
حساس شدن سینه ها
-
سوزش قلب
-
افزایش وزن
-
سردرد
-
گرایش به غذاهای خاص
-
تنفر از غذاهای خاص
-
یبوست
در طول سه ماه اول دوران بارداری نیاز دارید که بیشتر استراحت کنید و غذای کمتری بخورید. بعضی از مادران ممکن است هیچ کدام از این علائم را احساس نکنند.
تغییرات جنین در سه ماهه اول بارداری
در سه ماه اول دوران بارداری جنین رشد سریعی دارد. در این دوران مغز، نخاع و اعضای داخلی بدن جنین شروع به شکل گیری می کنند.
دست ها و پاهای جنین در هفته های اولیه حاملگی شروع به شکیل شدن می کنند. اما انگشتان دست و پا در اواخر هفته هشتم شروع به شکل گیری می کنند. در انتهای سه ماه اول دوران بارداری اندام های جنسی جنین تشکیل شده اند. در این زمان جنین حدود ۳ اینچ طول و یک اونس وزن دارد.
پزشک در این دوران چه مواردی را چک می کند؟
وقتی که فهمیدید که باردار هستید به پزشک مراجعه کنید تا به مراقبت از کودکتان به شما کمک کند.در سه ماه اول دوران بارداری مادران معمولا ماهی یک بار به پزشک مراجعه می کنند.
در اولین مراجعه به پزشک چکاب کامل سلامتی و تست کامل سلامت فیزیکی و لگن شما انجام میگیرد. ممکن است پزشکتان موارد زیر را هم انجام دهد:
-
سونوگرافی برای اطمینان از حامله بودن
-
انجام آزمایش پاپ اسمیر
-
کنترل فشار خون
-
چک کردن شما برای بیماری های جنسی مانند ایدز یا هپاتیت
-
تخمین زدن زمان وضع حمل که حدودا ۲۶۶ روز از زمان روز اول آخرین قاعدگی شما خواهد بود
-
بررسی کم خونی
-
بررسی میزان هورمون تیروئید
-
چک کردن وزن شما
از پزشک خود سوال کنید که آیا تست ژنتیک برای حاملگی شما لازم است یا خیر. تست ژنتیک شانس ابتلای کودک شما به بیماری های ژنتیکی را بررسی می کند.
نکاتی درباره تغذیه سه ماهه اول بارداری
بسیار مهم است که مادران در این دوران آگاه باشند که چه کار هایی را انجام دهند و از چه کارهایی خودداری کنند. این امر برای سلامت خودشان و کودکشان بسیار مهم است.
باید های تغذیه ای در سه ماهه اول
این موارد کارهای شخصی است که مادران می توانند برای سلامتی خودشان و فرزندشان انجام دهند:
-
از مکمل های ویتامین دوران بارداری استفاده کنید
-
ورزش کنید
-
با انجام تمرینات کگل لگن خود را ورزش بدهید
-
رژیم غذایی سرشار از میوه، سبزیجات، پروتئین های کم چرب و فیبر داشته باشید
-
آب زیاد بشونید
-
به میزان کافی کالری دریافت کنید (حدود ۳۰۰ کالری بیشتر از حد نرمال)
در نوشته ای جداگانه به طور تخصصی به بحث نوع تغذیه مادران در دوران بارداری پرداخته ایم که پیشنهاد می کنیم این نوشته را نیز بخوانید.
نباید های تغذیه ای در سه ماهه اول
این موارد در سه ماه اول دوران بارداری نباید انجام شوند:
-
انجام ورزش های سنگین که ممکن است به شکم شما آسیب بزند
-
مصرف الکل
-
مصرف کافئین (بیشتر از یک لیوان قهوه یا چای در روز استفاده نکنید)
-
سیگار کشیدن
-
مصرف داروهای غیر قانونی
-
خوردن ماهی هایی مانند کوسه، شمشیر ماهی، ماکارل، اسنپر سفید (این ماهی ها میزان زیادی جیوه دارند)
-
جوانه های خام
-
مدفوع گربه، که می تواند حاوی نوعی انگل به نام توکسوپلاسموز باشد
-
شیر یا سایر لبنیات غیر پاستوریزه
-
فست فود هایی مانند هات داگ
تغییرات در بدن مادر تنها مساله ی مادران در این ماه ها نیست. داشتن فرزند تمام زندگی شما را دستخوش تغییرات می کند. موارد بسیاری است که باید در سه ماه اول دوران بارداری به آن ها فکر کرد.
چه زمانی باید به دوستان و خانواده خود بگوییم که حامله هستیم؟
سه ماه اول دوران بارداری زمانی است که احتمال سقط جنین بالاتر از ماه های بعد آن است باری همین بهتر است تا سه ماه دوم بارداری صبر کنید تا اطمینان بیشتری حاصل شود.
اگر حاملگی پر خطر دارید چه مواردی را باید در نظر بگیرید؟
حاملگی پر خطر به این معناست که موراد بسیاری وجود دارد که سلامتی را در خطر می اندازد. عواملی که ممکن است حاملگی شما را در خطر بیاندازد شامل موارد زیر می شوند:
-
سن پایین
-
سن بالای ۳۵ سال
-
اضافه وزن
-
کمبود وزن
-
فشار خون بالا، دیابت، ایدز، سرطان و یا سایر بیماری های مربوط به دستگاه ایمنی بدن
-
دو قلو یا چند قلو بودن فرزند
مادران که دارای حاملگی پر خطر هستند باید بیشتر به پزشک باشند یا تحت نظر پزشک متخصص باشند. اگر حاملگی پرخطر دارید به این معنا نیست که حتما دچار مشکل خواهید شد
پیش نیاز های ضروری سه ماهه اول بارداری
-
مولتی ویتامین
اگر در مقطع لقاح جنین آنها را استفاده میکردید، باید سریعاً پس از دیدن نتیجهی مثبت آزمایش بارداری از مولتی ویتامین مخصوص بارداری استفاده کنید، این مولتی ویتامین ها باید شامل ویتامینها و مواد معدنی ضروری باشند. ویتامینهای مصرفی شما در سه ماهه های بارداری باید شامل ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک باشد، فولیک اسید خصوصاً در سه ماه اول بارداری ضروری است. گرچه پیش از اجرای آن، احتمالاً میخواهید برای جهش ژن MTHFR آزمایش دهید ، خصوصاً اگر سابقهی سقط جنین یا عوارض دیگری دارید، شاید بخواهید اسید فولیک را با فولینیک یا متیلفولات جایگزین کنید.
-
کتابهای مناسب بارداری
اکنون زمان آموختن موضوعهای مربوط به بارداری است. احتمالاً خودتان متوجه شدهاید که کمتر میتوانید بر موضوع دیگری متمرکز شوید، پس با آگاهی از تمام موضوعهای مربوط به بارداری، از این مسیر یک طرفهی تفکر، کمال بهره را ببرید. نه فقط موارد ساده، بلکه تمام دانش مرتبط با بارداری را بیاموزید. در این دوران باید از تمامی علائم و مشکلات احتمالی و همچنین چگونگی رشد و تغییرات بدن خود و جنین تان اطلاع کسب کنید.
-
بیسکویت زنجبیلی و مغزها برای جلوگیری از حالت تهوع
در صورت داشتن حالت تهوع، از خوراکیهایی بهره بگیرید که بتوانید مواد غذایی را در شکمتان نگه دارید. زنجبیل و نعناع به کاهش حالت تهوع کمک میکنند. بنابراین، ذخیرهای از بیسکویت زنجبیلی و مغزها را دسترس داشته باشید و دمنوش نعناع نیز بنوشید. برخی از مادران باردار متوجه میشوند که خوردن کراکر خشک یا بیسکوییت نازک زنجبیلی به عنوان اولین خوراکی در صبح زود به بهبود تهوع صبحگاهی کمک میکند. اگر دچار حالت تهوع هستید، به خوبی میدانید که تا چه حد ناخوشایند است. تمام روز تماشای کاسهی توالت اصلاً خوشایند نیست. گرچه این نیز بگذرد. فقط باید این چند هفته را بگذرانید تا احساس بهتری داشته باشد.
-
یادداشت رویاهای برای کنترل احساس اضطراب و استرس
درست مثل افرادی که مواد توهم زا مصرف کرده اند، در دوران بارداری رویاهایتان کمی عجیب و غریب خواهد بود. رویاهای عجیب و غریب بارداری میتواند از اوایل سه ماههی اول بارداری شروع شود، پس دفترچه یادداشتی برای ثبت رویاها کنار بسترتان نگه دارید تا هنگام بیدار شدن هر خوابی را که به خاطر میآورید، در آن بنویسید. برخی از مادران در دوران بارداری رویاهای آشفته ای را تجربه میکنند. بارداری زمان دگرگونیهای قریبالوقوع است و تعجبی نیست که این موضوع بر دنیای رویاها نیز اثر بگذارد. نوشتن رویاهای تنش زا به شما کمک میکند تا با این احساس اضطراب و استرس کنار بیایید.
-
بطری آب
در دوران بارداری باید روزانه حدود هشت لیوان آب بنوشید. نوشیدنیهای دیگر نیز جزو مایعات مصرفی شما به حساب میآیند، اما آب بهترین نوشیدنی برای شماست، زیرا خلاف دیگر نوشیدنیها حاوی افزودنیهای ناسالم یا شکر نیست. شاید در ابتدا مصرف این مقدار آب ساده نباشد، خصوصاً اگر از دستشویی رفتنهای مکرر شبانه کلافه باشید. یکی از روشها برای افزایش احتمال نوشیدن هشت لیوان آب روزانه، حمل بطری آب با خود در تمام اوقات روز است. بطری آب به شما یادآور میشود تا آب بیشتری بنوشید و مطمئن میشوید که هرگز از جرعههای بعدی دور نخواهید بود.
-
روغن نارگیل خالص برای مرطوب نگه داشتن پوست
افزایش میزان آب مصرفی برای پوست شما بسیار مفید است، افزایش مصرف میوه و سبزیهای تازه نیز فایده مشابهی برایتان خواهد داشت. اما اگر میخواهید پوست شما تا حد ممکن نرم بماند، از روغن نارگیل خالص استفاده کنید. همان طور که فرزندتان به آهستگی در سه ماه اول بارداری تغییر میکند، برای کمک به مرطوب نگه داشتن پوست میتوانید روغن نارگیل خالص را به شکم و پستان خود بمالید. این روغن به طور طبیعی تولید شده است، مواد شیمیایی و افزودنیهای آسیبرسان ندارد و فایدهی دیگرش، بوی خوش آن است.
-
بالشت بارداری برای خواب راحت
هرگز برای خرید بالشت بارداری دیر نیست. در واقع، هرچه سریعتر آن را بخرید، از آن بیشتر استفاده خواهید کرد. بالشت بارداری در دوران بارداری از بدن در حال تغییرتان حمایت خواهد کرد و خواب خوب شبانه شما را بهبود میبخشد. اگر بالشت بارداری بخرید از خرید آن پشیمان نخواهید شد.
-
انگیزه برای حفظ تناسب اندام
بارداری زمان مناسبی برای کسب کردن یا حفظ تناسب اندام است. فقط چون باردارید، به این معنا نیست که نه ماه آینده را باید درازکش باشید و به جای دو نفر غذا بخورید. در حقیقت، باید بهتر غذا بخورید و برای حفظ تناسب اندام خود تلاش کنید. باید بصورت روزانه ورزش کنید، گرچه وقتی در سه ماه اول با خستگی بارداری مبارزه میکنید، ورزش کردن دشوار به نظر می آید. اما فقط ۳۰دقیقه پیادهروی ملایم برای تپش قلب و بهبود تناسب اندامتان کارساز است. برخی از بارداران ترجیح میدهند که چند روز در هفته شنا کنند و افراد دیگر تمرینهای پیش از بارداری خود را ادامه می دهند.