نکاتی در مورد ارتباط خواب و حافظه
در این مقاله خواهید خواند که چطور خواب با حافظه و سلامت جسمی انسان ها در ارتباط است .برای بهبود حافظه و تقویت آن بهتر است مراقب کیفیت خواب خود باشید. در صورتی که در سنین بالا به سر میبرید و دچار مشکلات خواب شده اید بهتر است بدانید در معرض خطر ابتلا به زوال عقل قرار دارید.
ارتباط مستقیمی بین خواب و حافظه قوی وجود دارد. ربطی هم به سن ندارد. جتی نوجوانانی که دیر می خوابند یا به خواب خود اهمیت نمی دهند معمولا موفقیت تحصیلی چندانی به دست نمی آورند چون حافظه قوی و خوبی ندارند و علت آن هم کم خوابی است.
ولی حتی کسانی که در جوانی مشکلی در خواب نداشته اند، با افزایش سن به دلایل مختلف دچار بی خوابی می شوند که نتیجه آن عدم بازسازی سلول های حافظه و ضعیف شدن آن است.
هنگام خواب سلول های مربوط به حافظه در مغز خود را دوباره می سازند. به همین دلیل است وقتی خوب خوابیده اید همیشه حافظه بهتری دارید. با بالا رفتن سن مغز قادر نیست اتفاقات جدید را به خاطر بسپارد. چرا که در زمان خواب امواج مغزی غیرهماهنگ عمل می کنند.
بالارفتن سن و سلول های حافظه
با افزایش سن سلول های مغزی که در عمق مغز هنگام خواب خود را بازسازی می کنند کم کم از بین می روند. متیو واکر Matthew Walker پروفسور دانشگاه عصب شناسی و روان پزشکی دانشگاه برکلی کالیفرنیا در این باره می گوید:
شخص نمی تواند اطلاعات جدید را در مغز نگه دارد در نتیجه صبح فردا که از خواب بیدار می شود خیلی چیزها را فراموش کرده است. با از دست دادن این سلول ها امکان بازسازی آن ها وجود ندارد و کیفیت خواب با افزایش سن پایین می آید. حتی امواج مغزی هر چه سن بالاتر می رود ناهماهنگ تر عمل می کنند.
این اتفاق در افراد بالای ۶۵ سال بیشتر اتفاق می افتد. در واقع هماهنگی امواج مغزی با افزایش سن کمتر شده و حافظه ضعیف تر می شود. در بعضی افراد این اتفاق در دهه ۳۰ یا دهه ۴۰ زندگی اتفاق می افتد. وقتی مغز نتواند هماهنگی بین امواج مغزی بوجود بیاورد انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت کم کم از بین می رود.
تاثیر مخرب بی خوابی بر بدن
افرادی که کمتر از ۷ ساعت می خوابند بیشتر و در سنین پایین تری به بیماری هایی مثل زوال عقل و آلزایمر دچار می شوند. افرادی که کمتر از ۶ ساعت می خوابند احتمال سکته های قلبی و مغزی در آن ها بیشتر است. حافظه ضعیف تر عمل می کند، فرد همیشه احساس خستگی می کند. بی حوصله است و به سرعت عصبانی می شود. حتی بعد از مدتی شخص دچار افسردگی هم می شود. کیفیت و کمیت خواب حتی بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارد و آن را ضعیف می کند.
برای داشتن خواب خوب و حافظه قوی چه باید بکنیم؟
اگر جوان هستید حتما به بهداشت خواب توجه کنید و خواب را درست مثل غذاخوردن تان و تلفن همراه تان دوست داشته باشید. چرا که در طی خواب سلول های مغزی ضمن استراحت خود را بازسازی می کنند و حافظه قوی تر خواهید داشت.
اگر شما هم این مشکل را دارید یا بالای ۶۵ سال سن دارید لطفا نگران نشوید. چون راه کارهایی وجود دارد که می توان باعث فعالیت بهتر مغز و تحریک حافظه شد. فقط باید کاری کنیم که امواج مغزی بهتر و هماهنگ تر عمل کند.
از آن جا که بی خوابی برای بدن مضر است اولین راهکار این است که هر آن چه باعث بی خوابی یا بدخوابی می شود از زندگی روزمره حذف کنیم. سیگار، الکل، اعتیاد به مواد مخدر، استفاده از ابزارهای الکترونیکی مثل تلفن همراه، تبلت قبل از خواب و عدم رعایت بهداشت خواب از جمله عواملی است که خواب خوب را تهدید می کند.
در صورتی که شب ها خوب نمی خوابید و شاغل هم نیستید سعی کنید یک چرت ۲۰ دقیقه ای قبل از ساعت ۳ بعدازظهر داشته باشید تا از آسیب سلول های مغزی جلوگیری کنید.
در صورت اضافه وزن و چاقی باید حتما وزن را کاهش داد. چون اضافه وزن باعث تنگ شدن مجرای تنفسی و یکی از عوامل خروپف است.
یائسگی از دیگر عواملی است که کیفیت خواب و حافظه را در زنان به شدت پایین می آورد.
خواب به قوی کردن حافظه کمک می کند
هنگامی که خواب هستید، مغزتان خاطره ها را به حافظه ی طولانی مدت منتقل می کند. مغز این کار را با تقویت یک سری اتصالات عصبی و تضعیف بعضی از آن ها انجام می دهد. مغز اتصالات و ارتباطات زیادی در طول روز برقرار می کند. برخی از این اتصالات ضروری نیستند و به هنگام خواب، آن ها را قطع می کند.
اکثر شما حتما متوجه شده اید که خوابیدن در به یاد سپردن چیزهایی که در طول روز یاد گرفته اید کمک می کند. در تحقیقی، شرکت کننده ها باید مهارتی را یاد می گرفتند که در آن، کلید هایی به ترتیب فشرده می شد. زمانی که یادگیری آن در روز و به یاد سپردنش به فردای آن روز تقسیم شد، شرکت کننده ها عملکرد بهتری را نسبت به زمانی که هر دو در یک روز اجرا می شدند، از خود نشان دادند. در تحقیق نشان داده شده که به هنگام خواب، مغز خاطراتی را که فکر می کند مهم نیست، دور می ریزد.
نکته ی مهم دیگر این است که در بیماری هایی مانند افسردگی و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، مغز خاطرات بد را حفظ می کند. در تحقیقی که اخیرا صورت گرفته نشان داده شده خاطرات بدی که حین خواب در مغز باقی می مانند، به سختی از بین می روند. به این معنی است که خاطرات بد نیز مانند خاطرات خوب در مغز باقی می مانند و به احتمال خیلی زیاد فراموش نمی شوند.
مغز به هنگام خواب نسبت به بیداری با سرعت بیش تری دستور پاک سازی سموم از بدن را می دهد
Michael Thorpy مدیر مرکز بیماری های خواب-بیدار ی در سیستم بهداشت مونته فیور و پروفسور عصب شناسی در دانشگاه داروسازی آلبرت انیشتین می گوید: فکر می کنم هیجان انگیز ترین کار در سیستم لنفاوی صورت می گیرد. در سال های اخیر تحقیقات زیادی در این زمینه صورت گرفته است. سیستم لنفاوی شبانه به هنگام خواب فعال می شود و سموم را دفع می کند.
فضای بین سلول های مغزی هنگام خواب گسترش می یابند و راه را برای دفع کثیفی ها از طریق مایع مغزی نخاعی آسان می کنند. جالب این جاست که اکثر این مواد پروتئین بتا آمیلوئید هستند که وجودشان در بدن باعث بیماری آلزایمر می شود. این پروتئین ها در روز انباشته و در شب دفع می شوند.
خواب برای شناخت و تفسیر و درک ضروری است
واقعا برای این که بفهمیم خواب در قدرت درک و فهم ما اثر می گذارد، به تحقیق نیاز نیست چون واضح است؛ اما خوشبختانه تحقیقات زیادی در این زمینه شده است. کمبود خواب می تواند بر روی همه چیز، از درک گرفته تا توجه و تصمیم گیری اثر بگذارد.
Thorpy می گوید: همه می دانیم عملکرد بهتر مغز به خواب بستگی دارد و برای انجام چند کار همزمان باید تقویت شود. کمبود خواب می تواند بر توانایی شخص در این مورد اثر بگذارد. رانندگی یکی از مثال های انجام دادن چند کار هم زمان است، چرا که از دست ها، پا ها، چشم ها و هوشیاری فرد استفاده می کند.
کم خوابی بر عملکرد های دیگر قشر مغز مانند توجه و حافظه ی کاری نیز تأثیر منفی می گذارد. در تحقیقی نشان داده شده که ۲ ساعت کمبود خواب به مدت ۱۴ شب باعث افت عملکرد شرکت کننده ها در کارهای عصبی-رفتاری می شود که در آن کارها توجه و حافظه ی کوتاه مدت اهمیت زیادی دارد.
رابطه ی مستقیم خواب با خلاقیت
در مقابل، تحقیق روی افرادی که به خوبی شب را خوابیده بودند، صورت گرفت. نتایج به این صورت بود که این افراد علاقه ی زیادی به حل تمرین هایی که باید الگوی پنهان را در آن می یافتند، داشتند.
رابطه ی تنگاتنگ کم خوابی و افسردگی
طول عمر و سلامت جسمی
اگر چه از نظر فنی آن چنان که مغز به خواب نیاز دارد، بدن نیازی ندارد، اما کم خوابی میتواند بیماری ها و اختلالات فیزیکی را تحت تاثیر قرار دهد. تحقیق جدیدی که توسط انجمن رادیولوژی شمال آمریکا در کنفرانس سالانه ارائه شده نشان می دهد پس از این که رادیولوژیست ها در شیفت ۲۴ ساعته، به طور میانگین ۳ ساعت در شب خوابیدند، قلب شان درد گرفته و انقباضات آن افزایش یافت. این افزایش در ضربان قلب، فشار خون و سطوح هورمون تیروئید و کورتیزول نیز نمود پیدا کرد.
در تحقیقات دیگر متوجه شدند که کم خوابی باعث افزایش وزن و کاهش کنترل قند خون می شود.
Thorpy می گوید: از آن جایی که کم خوابی بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر گذار است، نمی توان عواقب ثانویه ی آن، که کل بدن را تحت تاثیر قرار می دهد، نادیده گرفت.
بچه ها به خواب نیاز دارند
تحقیقات نشان دادند کودکانی که به دلیل مشکلات تنفسی، شب ها به خوبی نمی خوابند، بیشتر از کودکانی که به خوبی می خوابند در معرض ابتلا به بیش فعالی هستند. همچنین کودکانی که خوب می خوابند عملکرد بهتری در مدرسه دارند. در مقطع دبستان، ۱۸ دقیقه بیشتر خوابیدن در شب، باعث شده اثر بسیار خوبی در نمرات ریاضی و انگلیسی دانش آموزان دیده شود.
برخی از مدارس برای این که گسترش مغز بچه ها به خوبی صورت گیرد، مدارس را دیرتر آغاز می کنند تا آن ها میران خواب لازم را کسب کنند.
((شاید زمانی که شما استرس دارید و یا حجم زیادی از کار برای انجام دادن دارید، خوابیدن در اولویت اول شما نباشد. اما تحقیقات ثابت کرده اند که خوابیدن یک ضرورت است و اگر به خوبی نخوابید مغزتان شورش می کند. پس زمان آن رسیده که بیشتر از همیشه به خواب توجه کنیم))
