درمان خلط سینه و گلو
یکی از بیماری های اذیت کننده خلط گلو است. این پدیده که در اثر بیماری سرماخوردگی ایجاد می شود می تواند بیمار را اذیت کند و گلوی فرد بیمار همواره دچار تحریکاتی از جانب این بیماری است. عوامل التهابی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا، سینوزیت و آلرژیک، جسم خارجی، برخی از داروها، انحراف بینی و مشکلات شاخکهای بینی و تغییرات بیش از حد آب و هوای سرد یا خشک، برخی علل ایجاد خلط گلو است.
ترشحات اضافی بینی به شکل آبریزش، بیرون میآید. این ترشحات که از پشت بینی به گلو میریزد، خلط پشت بینی یا خلط گلو نامیده میشود. به دلیل آنکه وجود خلط، گلو را تحریک میکند و حاوی مواد التهابی است، باعث سرفه میشود و البته اغلب شبها بدتر میشود.
بینی دارای ترشحات طبیعی است که به صورت آبریزش از آن خارج میشود، مجموعه ترشحات بینی ، گلو و راه تنفسی ، روزانه حدود نیم لیتر است و ضمن آن که عامل مرطوب ماندن این نواحی شده، با گیر انداختن مهاجمان خارجی مانند باکتری، ویروس و قارچ تا حدودی آنها را از بین میبرد و قبل از ورود آنها، مانند سدی مقابلشان قرار میگیرد.
در حالت عادی، به خاطر مکانیسمهای متفاوت، فرد متوجه خلط گلو نمیشود، ولی در صورتی که ترشحات، بیشتر از حد معمول باشد یا غلیظتر از حالت عادی باشد، متوجه آن خواهد شد و علت آن نیز تحریک گلو به واسطه مواد التهابی است که عامل تحریک و سرفه میشود.
عوامل التهابی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا، سینوزیت و آلرژیک، جسم خارجی، برخی از داروها، انحراف بینی و مشکلات شاخکهای بینی و تغییرات بیش از حد آب و هوای سرد یا خشک، برخی علل ایجاد خلط گلو است. هوا، گازها، مواد شیمیایی، عطرها، مواد شوینده، سیگار و مواد محرک دیگر، بزرگی لوزههای کامی و سوم بویژه در اطفال، دیگر علل ایجاد خلط گلو است که گاهی مشکل ترشح زیاد نیست اما مکانسیم دفع خلط دچار مشکل شده است.
در برخی از بیماران که مشکل بلع ترشحات حلق دارند، تجمع خلط اذیت کننده است که بیشتر در افراد مسن و برخی بیماران عصبی دیده میشود. به علت تجمع خلط، مرتب بیمار اقدام به پاک کردن گلوی خود میکند، سرفه شبانه تشدید میشود، خشونت صدا، درد گلو، درد گوش یا تجمع مایع در پشت گوش، کاهش شنوایی و عفونت گوش به علت انسداد شیپور استاش اتفاق میافتد.
در صورتی که خلط، مجرای سینوسها را مسدود کند، علایم سینوزیت را تقلید میکند و در صورتی که عوامل التهابی باشد علایم عمومی سرماخوردگی دیده میشود. بیدار کردن بیمار در شب، تحریک دیگر اعضای خانواده (به علت سرفههای مکرر)، احساس بوی بد دهان توسط بیمار، به هم خوردن خواب بیمار و سیر نشدن از خواب، کسالت روزانه و به دنبال آن ایجاد مشکلات اجتماعی برای بیمار، دیگر علایم خلط گلو است.
موقع مواجهه پزشک با بیمار دارای خلط گلو، اولین نکته که بسیار اهمیت دارد، تشخیص علت ایجاد خلط گلو است که اگر علت، عوامل التهابی باشد، درمان آن با آنتی بیوتیک و شستوشوی بینی است و اگر علت، رینیت آلرژیک باشد حذف عوامل حساسیتزا از محیط بیمار از اهمیت بسزایی برخوردار است و سپس اقدام به درمان طبی شود.
اگر جسم خارجی علت این موضوع است، خارج کردن جسم و اگر علت آن بزرگی لوزههای کامی و سوم باشد، انجام عمل جراحی کارگشا است. در صورتی که انحراف بینی یا دیگر تغییرات ساختمانی بینی مشکلزا باشند، اصلاح انحراف بینی و مشکلات آن و در صورتی که تغییرات محیط از لحاظ درجه حرارت و مقدار رطوبت هوا عامل آن است، اصلاح آنها لازم است.
برای افراد سیگاری، تشویق بیمار به ترک سیگار و اخطار دادن به آنان درباره ابتلا به سرطان حنجره و همچنین در افرادی که مشکل بلع دارند، مشاوره با پزشک گوارش و اعصاب، توصیه میشود. رقیق کردن خلط با مصرف مایعات بیشتر بویژه مایعات گرم، شستوشوی بینی با سرم و مصرف داروهای رقیق کننده خلط، استفاده از بخور در منزل و محل کار و بلند کردن زیر سر در شب از توصیههای کلی برای بیماران است.
در منزل، استفاده از بالش و ملحفه تمیز و شستوشوی زود به زود آنها و گردگیری منزل و جارو زدن آن فراموش نشود. همچنین در صورتی که خلط مداوم و دارای رنگ بود، حتما جدی گرفته شود و خلط خونی، غیرعادی دانسته شود و برای درمانش به پزشک متخصص مراجعه شود.
استفاده از بخار
زمانی که دستگاه مرطوبکننده هوا کمکی به بهبودی گرفتگی سینه شما نمیکند، دوش آبداغ و بخار آن میتواند گزینه موثرتری باشد. گزینه دیگر استفاده از یک کاسه آب داغ است، در شرایطی که یک حوله روی سر خود انداخته و بخار را به آرامی تنفس میکنید.بخار گرم به باز شدن مسیرهای هوایی و بالا آمدن مخاط و تسهیل تخلیه آن کمک میکند.افزون بر این، دوش آبگرم و یا تنفس عمیق برای چند دقیقه میتوانند سطوح استرس شما را کاهش دهند.اگر به آسم مبتلا هستید، نسبت به تنفس بخار محتاط باشید، زیرا این کار ممکن است موجب انقباض مسیرهای هوایی شود.
استفاده از دستگاه مرطوبکننده هوا
مرطوب ساختن هوا با استفاده از یک دستگاه مرطوبکننده هوا یک درمان خانگی خوب برای تسکین گرفتگی سینه است. رطوبت به رقیق شدن مخاط سینه کمک میکند و از اینرو بالا آمدن و تخلیه آن تسهیل میشود.البته استفاده از دستگاه مرطوبکننده هوا به منظور درمان گرفتگی سینه برای همه موثر نیست، اما ارزش امتحان کردن را دارد.
مصرف عسل
یکی دیگر از روشهای درمانی طبیعی برای تسکین گرفتگی سینه افزودن عسل به ترکیب آب ولرم و لیمو است.عسل میتواند برای تسکین سرفه شبانه در کودکان مبتلا به عفونتحتی بهتر از دکسترومتورفان عمل کند.
استفاده از خلط آورها
سرماخوردگی و آنفلوآنزا اغلب بهواسطه عفونتهای ویروسی شکل میگیرند.اگرچه داروهای بدون نسخه این ویروسها را درمان نمیکنند، اما در تسکین علائم بیماری موثر هستند. داروهایی که به نام خلطآور شناخته میشوند به تجزیه مخاط در سینه کمک میکند.
نوشیدن مایعات
تامین آب مورد نیاز بدن میتواند به رقیق شدن مخاط کمک کند.یک نوشیدنی گرم، مانند چای بدون کافئین، میتواند هرچه بیشتر تسکیندهنده باشد. همچنین، خوردن سوپ مرغ میتواند به کاهش التهاب کمک کرده و از این رو به بهبود گرفتگی سینه کمک کند.
استفاده از کافور
پژوهشها نشان دادهاند که محصولاتی مانند ویکس که بهطور معمول حاوی کافور، منتول، و روغن اوکالیپتوس هستند میتوانند گرفتگی سینه را تسکین داده و کیفیت خواب را افزایش دهند.
استفاده از روغن اساسی
روغنهای اساسی تهیه شده از منابع گیاهی یکی دیگر از درمانهای طبیعی برای گرفتگی سینه هستند. نتایج یک مطالعه روی ۱۴ روغن اساسی مختلف نشان داد که آنها دارای خواص قوی در برابر باکتریها هستند. اگرچه عفونتهای باکتریایی نسبت به عفونتهای ویروسی شیوع کمتری دارند، اما میتوانند موجب گرفتگی شدید سینه شوند.روغنهای اساسی دیر زمانی است که برای درمان سرماخوردگی، برونشیت، و عفونتهای سینوسی استفاده میشوند.مطالعات پیشین نشان دادهاند که کاهش التهاب و باز شدن مسیرهای هوایی بهواسطه استفاده از روغنهای اساسی تنفس را تسهیل میکند.
– بخار آب
بخور دادن بهترین و سادهترین روش درمان خلط است. بخار باعث میشود خلط به صورت رقیق باقی بماند و از طریق بینی یا سرفه خارج شود. برای این کار میتوانید سرتان را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه روی ظرف حاوی آب جوش بگیرید یا دو بار در روز حمام بخار آب بگیرید.
آبنمک
یکی دیگر از روشهای آسان درمان خلط، غرغره کردن آب گرم و نمک است. آب گرم به نرم کردن خلط کمک میکند و نمک در ضدعفونی کردن گلو مؤثر است. برای این کار یک چهارم قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و غرغره کردن را چندین بار در روز تکرار کنید.
آبلیمو
آبلیمو علاوه بر خاصیت ضدعفونی کننده حاوی ویتامین C است که در افزایش سیستم ایمنی بدن مؤثر است. ۲ قاشق چایخوری آبلیمو را به همراه یک قاشق غذاخوری عسل، در یک لیوان آب داغ حل کنید و حداقل سه بار در روز از این مایع بنوشید. روش دیگر این است که یک برش لیمو ترش را به همراه کمی نمک و فلفل در دهانتان بگذارید و بمکید. این کار را دو یا سه بار در روز انجام دهید.
زنجبیل
زنجبیل یک ضداحتقان طبیعی است و سالها است که برای درمان خلط گلو مورد استفاده قرار میگیرد. یک قاشق غذاخوری زنجبیل تازه خرد شده را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید. برای چند دقیقه به آن زمان دهید سپس ۲ قاشق چایخوری عسل به آن اضافه کنید. این چای زنجبیل را چند بار در طول روز میل کنید. علاوه بر چای میتوانید تکهای از زنجبیل تازه را در دهانتان قرار دهید و آن را بمکید.
زردچوبه
زردچوبه خاصیت ضدعفونیکنندگی قویای دارد و با کشتن باکتریها جلوی تولید خلط را میگیرد. به علاوه، زردچوبه باعث افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن میشود. یک قاشق چایخوری زردچوبه را به یک لیوان شیر داغ اضافه کنید. یک بار در صبح و یک بار قبل از خواب از این نوشیدنی میل کنید. همچنین میتوانید نصف قاشق چایخوری زردچوبه را به همراه یک لیوان آب، ۲ یا ۳ بار در روز میل کنید. روش دیگر مصرفزردچوبه، چندین بار غرغره کردن محلول آب گرم و یک قاشق چایخوری زردچوبه و کمی نمک در روز است.
سوپ مرغ
یک سوپ گرم میتواند به نرم شدن خلط کمک کند. یک سوپ مرغ و سبزیجات نرم درست کنید و حداقل ۲ یا ۳ بار در روز آن را مصرف کنید و برای تأثیر بیشتر به آن زنجبیل و سیر هم اضافه کنید.
فلفل قرمز
فلفل قرمز به ترشح مخاط کمک میکند. همچنین فلفل خاصیت ضد درد نیز دارد که به تسکین التهاب گلو و قفسه سینه کمک میکند. مخلوطی از یک چهارم قاشق چایخوری از فلفل قرمز و زنجبیل تازه، یک قاشق غذاخوری از عسل و سرکه سیب و دو قاشق غذاخوری آب تهیه کنید و ۲ یا ۳ بار در روز میل کنید.
عسل
عسل دارای خاصیت ضدویروسی، ضدباکتریایی و ضدقارچی است. به همه اینها ویژگی ضدعفونیکنندگی را نیز اضافه کنید که عسل را به بهترین داروی گلودرد تبدیل کرده است. مقداری فلفل سفید یا سیاه را به یک قاشق غذاخوری عسل اضافه کنید و دو بار در روز مصرف کنید. همچنین میتوانید یک قاشق غذاخوری عسل را در یک لیوان آب گرم حل کرده و چندبار در روز میل کنید.
پیاز
پیاز یک آنتیبیوتیک، ضدالتهاب و خلط آور قوی است که به درمان گلودرد کمک میکند. پیاز همچنین باعث افزایش سیستم ایمنی بدن میشود و به درمان بیماری سرعت میبخشد. یک پیاز کوچک را بشویید و خوب خرد کنید، بر روی آنها ۲ قاشه غذاخوری شکر بپاشید و اجازه دهید کمی استراحت کند تا آب بیاندازد، سپس هر ۲ تا ۳ ساعت یک بار از این مایع بخورید. اضافی این مایع را میتوانید به مدت دو روز در یخچال نگهداری کنید.
هویج
هویج منبع خوبی از ویتامین C و یک آنتیاکسیدان قوی است. به علاوه هویج حاوی ویتامینهای مختلفی است که به کاهش خلط کمک میکند. آب ۴ یا ۵ هویج تازه را بگیرید و کمی آب به آن اضافه کنید. سپس ۲ تا ۳ قاشق چایخوری عسل در آن حل کنید و در طول روز نوش جان کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
گاهی اوقات گرفتگی سینه یک مشکل جزئی و بینیاز از درمان است. اگر چند بار در یک ساعت سرفه میکنید و بهراحتی خلط دفع میکنید نیازی به درمان خاصی وجود ندارد.اما اگر گرفتگی سینه شما را آزار میدهد، سرفه از بین نمیرود و یا خلط به رنگ زرد یا سبز است یا خون در آن وجود دارد، مراجعه به پزشک بهترین گزینه است.