۲۳ هفته بارداری کار ساده‌ای نیست. می‌دانیم که لبخند بر لب دارید. ۶ ماه است که باردار هستید. روزهای اول بارداری را به یاد می‌آورید چه روزهای سخت و پر استرسی بود. برگردید و یاد روزهای اول بارداریتان بیفتید احتمالا به آن روزها می‌خندید. امروز احساس می‌کنید همه روزهای سخت رفته و حالا شما در سراشیبی بارداری هستید هرچند که هنوز هم زایمان روزی که شما روی فرش قرمز راه خواهید رفت شما را می‌ترساند.
وضعیت جنین
جنین نسبت به هفته‌های گذشته حسابی شیطنت می‌کند و دربرابر واکنش‌هایی که می‌بیند عکس العمل نشان می‌دهد. او اگر صدای بلندی بشنود یا اینکه احساس کند کسی شکم مادرش را لمس می‌کند فوری واکنش نشان می‌دهد. پوست او قرمز و چروک خورده است. رگهای خونی در ریه او در حال رشد هستند تا او را برای تنفس آماده کنند. او عمل بلعیدن را انجام می دهد اما در اغلب کودکان اولین خروج مدفوع پس از تولد صورت می گیرد. صداهای بلند (از قبیل صدای پارس سگ یا جاروبرقی) در داخل رحم شنیده می شوند اما کودک شما را آزرده نمی کنند و حتی موجب آشنایی او با این صداها نیز می شوند به نحوی که او پس از زایمان از این صداها نخواهد ترسید. در عین حال مراقب صداهای خیلی بلند که حتی گوش شما را آزار می دهد باشید.
او شروع می‌کند به سکسکه، شما با هر بار سکسکه او انقباضاتی را حس خواهید کرد. چشم هایش رشد کافی را داشته است، اما عنبیه او هنوز رنگدانه های خود را ندارد. با این حال در این هفته چشم هایش باز می شود و او پلک می‌زند. خوب این هفته حس لامسه اش تکامل شده و منتظر شیطنت‌های بیشتری از او باشید. جنین شما تقریبا یک نوزاد واقعی است از این بعد رشد او هر روز تکامل بیشتری می‌یابد.
قد: ۳۵٫۵ سانتی متر
وزن: ۷۱۷ گرم
وضعیت مادر
شما ممکن است در دوران حاملگی ورمهای کوچکی را خصوصا در قسمت قوزک پا و پاها مشاهده کنید. این تورم به علت تغییر در ترکیب شیمیایی خون (که موجب ورود خون به بافتها می شود) و همچنین بزرگ شدن رحم (که به سیاهرگهایی که خون را از اندامهای تحتانی شما به سمت قلب می برند فشار وارد می کند و در نتیجه سرعت جریان خون در پاهای شما کاهش می یابد) رخ می دهد. این ورمها در پایان روز و همچنین در فصل تابستان شدیدتر هستند.
بدن شما پس از زایمان میزان مایع اضافی را دفع می کند و به همین دلیل در چند روز اول پس از زایمان ممکن است دفعات بیشتری به توالت نیاز داشته باشید یا بیشتر عرق کنید. در همین حال هرگاه می توانید دراز بکشید و پاهای خود را بالاتر از سطح بدن خود قرار دهید، هنگام نشستن پاهای خود را به حالت کشیده قرار دهید، از نشستن بدون حرکت به مدت طولانی خودداری کنید، یک تمرین ورزشی منظم داشته باشید تا سرعت جریان خون را در بدن خود افزایش دهید و جورابهای مخصوص حاملگی بپوشید. ممکن است وسوسه شوید که مایعات کافی مصرف نکنید! اما شما باید مقادیر زیادی آب بنوشید و شاید جالب باشد اگر بدانید این کار به جلوگیری از تورم اعضای بدن شما کمک می کند. دقت کنید که در صورت مشاهده ورمهای حاد یا ناگهانی در دستها یا صورت فورا با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید زیرا این حالتها ممکن است نشانه یک وضعیت حاد و وخیم دوران بارداری به نام پره‌اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی باشند.
مراقبت های بارداری
بواسیر یکی از مشکلات شایع در میان زنان باردار است. اگرچه این بیماری در میان دختران مجرد و زنانی که باردار نیستند نیز شایع است با این حال معمولا حاملگی موجب تشدید این مشکل می‌شود. علت ایجاد چنین مشکلی بزرگ شدن رگهای خونی در انتهای روده بزرگ و معقد است. افزایش جریان خون در نواحی اطراف رحم و لگن به علت فشار رحم موجب گشاد شدن عروق می‌شود. معمولا شدت این عارضه در انتهای دوره بارداری بیشتری می‌شود و در حاملگی های بعد نیز افزایش می‌یابد.
علایم بواسیر عبارت اند از : احساس خارش، درد و زخم مقعد و گاهی خون ریزی بعد از دفع مدفوع. فشار آوردن و زور زدن به هنگام دفع مدفوع ، فشار مضاعفی بر روی رگهای خونی می‌آورد که باعث بزرگ شدن و احتمالا بیرون زدن آنها از مقعد می‌شود و بعد از اجابت مزاج ممکن است، موجب خون ریزی و خارش شود. این خون ریزی، آسیبی به بارداری نمی‌رساند، اما در صورت تداوم می‌تواند خطرناک باشد. اگر بواسیر شما بسیار دردناک است بهتر است به یک متخصص روده و مقعد یا یک جراح عمومی مراجعه کنید. زور زدن در مرحله دوم زایمان موجب تشدید بواسیر یا به وجود آمدن آن می شود؛ ولی در اکثر مواقع بواسیر بعد از زایمان از بین می‌رود.
- نشستن در آب گرم : لگن یا وان را پر از آب گرم کرده و روزی چند بار در آن بنشینید.
- قطره گیاهان قابض : یک تکه پنبه تمیز را به قطره یکی از گیاهان قابض مانند هاماملیس یا MG آغشته کرده و به منطقه مقعد بمالید. مرتب پنبه را عوض کنید . قطره MG و گاه هاماملیس در غالب داروخانه ها موجود است و بدون نسخه عرضه می‌شود.
- استفاده از یخ :برای تسکین تورم ، روزی چند مرتبه کیسه یخ یا کمپرس سرد روی مقعد بگذارید.
- منطقه مقعد را پاکیزه نگاه دارید : استفاده از کاغذ توالت های مرطوب، راحت تر از کاغذ توالت های خشک است. از انواعی استفاده کنید که معطر نبوده یا دارای الکل نیستند یا از باندهای طبی استفاده نمائید که اختصاصاً برای افراد دچار هموروئید تهیه شده اند.
- پرهیز از نشستن به مدت طولانی : نشستن سبب وارد آمدن فشار بر وریدی‌های مقعد و راست روده می‌گردد. اگر میتوانید به پهلو دراز بکشید یا بایستید. در صورتی که باید بنشینید، مرتب بین فاصله‌های نشستن بایستید.
تغذیه
از آنجا که تغییرات زیادی در هفته ۲۳ بارداری خود، مانند بسیاری از زنان دیگر می بینید، وزن بارداری یکی دیگر از گزینه ها است که احتمالا برای شما بسیار مهم است. این وزن اضافی به رشد کودک کمک می‌کند و انرژی لازم را برای دوران شیردهی شما نیز فراهم می‌کند. طبق آمار پزشکی، در هفته ۲۳ بارداری بیشتر زنانی که وزن نرمال دارند، هفته‌ای ۴۵۳ گرم بر وزن‌شان اضافه می‌شود. این اضافه وزن بارداری در طول سه ماه دوم و سوم بارداری رخ می‌دهد.
میزان کالری دریافتی:
- سه ماه اول بارداری: پزشکان توصیه می‌کنند که میزان کالری مصرفی قبل از بارداری(۲۰۰۰ تا ۲۲۰۰) را ادامه دهید. اگر چه مقدار کالری مورد نیاز جنین در سه ماه اول بارداری کم است، احتیاج او برای مواد مغذی زیاد است.
- سه ماه دوم بارداری: پزشکان پیشنهاد می‌کنند که ۳۴۰ کالری در روز دریافت کنید که برابر با یک فنجان شیر بدون چربی و یک برش نان گندمی با ۱ تا ½ قاشق غذاخوری کره بادام زمینی و ۱ قاشق غذاخوری شیره انگور است.
- سه ماه سوم بارداری: پزشکان ۴۵۰ کالری در روز را پیشنهاد می‌کنند که برابر با یک فنجان ماست وانیلی کم چرب، ½ فنجان مخلوط میوه و ۱/۳ فنجان گرانولای کم چرب است.
کنترل وسوسه خوردن غذاهای بی فایده در مواقعی که هوس خوردن غذاهایی مثل چیپس، کیک، غذاهای حاضری و شکلات را دارید، سخت است. سعی کنید غذاهای ناسالم را کلا از رژیم غذایی خود کنار بگذارید اما اگر بعد از ۲ یا ۳ روز خسته شدید از غذاهای جایگزین زیر استفاده نمایید که هوس شما را بدون افزودن کالری بیش از حد برطرف می سازد.
- چوب شور به جای چیپس سیب زمینی
- همبرگر کوچک به جای چیزبرگر
- نوشیدنی های حاوی عصاره میوه به جای نوشابه
- بیسکوئیت های دارای شکلات کم چرب به جای بیسکوئیت های شکلاتی چرب
- بسته های کوچک پف فیل ساده به جای بسته های بزرگ پف فیل کره ای
- شکلات های بسته ای و قالبی کوچک به جای قالب های بزرگ شکلات
- پیتزای خانگی با سبزیجات و پنیر پارمیزان به جای پیتزای آماده
- یخمک-ماست کم چرب یخ زده، بستنی بدون چربی یا بستنی های صد در صد میوه ای به جای بستنی
نگران نباشید
- اگر کوچولوی ژیمناستیک کار شما خیلی لگد می زند به این دلیل است که در حال امتحان کردن عضلات دست و پای خود است و الان زمانی است که باید کنترلی بر آن ها داشته باشد. خصوصا اگر حاملگی اولتان است، ممکن است دردها سنگین و شدید به نظر برسد اما هیچ گونه آسیبی برای شما در پی نخواهد داشت. برای این که کودکتان را آرام کنید از خوردن غذاهایی که باعث تحریک او میشوند پرهیز کنید. حتی می توانید برایش قصه بگویید یا آهنگ بخوانید و شکمتان را به آرامی بمالید تا او را آرام کنید.
بایدها و نبایدها
قبل از پخت هرنوع گوشت، چربیهای آشکار آن را جدا کنید. روغن و چربی که در سطح سوپ و آبگوشت ها قرار می گیرد را جدا کنید. به جای سرخ کردن غذاها آنها را کباب کنید یا آب پز و بخارپز کنید. برای تفت دادن غذاها از روغن زیتون استفاده کنید و از ماهی تابه های نچسب و یا ماهی تابه هایی استفاده کنید که به مقدار کمی روغن نیاز دارند. برای افزایش کلسیم شیر، پودر سرشیر خشک شده به آن بیفزایید و بیشت از فراورده های لبنی کم چرب یا معمولی استفاده کنید.
هیچگاه در دوران بارداری دارو را بدون نسخه پزشک مصرف نکنید. مصرف بعضی از داروها در این دوران می توانند عوارض زیادی به روی جنین و نوزادی داشته باشند. در زیر فهرست بعضی داروها و عوارض احتمالی جنینی و نوزادی آن ها آمده است :
- پروژسترون : نقایص قلبی، مذکر شدن جنین مونث
- تتراسایکلین : تغییر رنگ دندان های جنین از زرد به قهوه ای
- استربتومایسین : آسیب شنوایی نوزاد
- وانکومایسین : آسیب به گوش و کلیه نوزاد
- وراپامین : نقص اندام های جنین
- دیوریتیک ها : کاهش پلاکت نوزاد و خونریزی نوزاد
- وارپاین : ضدانعقاد
- لیتیوم : اختلال قلبی و عروقی نوزاد
- ایندومتاسین : خونریزی مغزی نوزاد و مشکلات روده ای پس از تولد
