علت افزایش نقایص مادرزادی نوزاد چیست
ناهنجاری های مادرزادی به آن دسته از نقص های تولد گفته میشود که نوزاد حین تولد (زنده یا مرده) به آن ها مبتلاست. با ما تا پایان این مطلب همراه باشید.
نقص مادرزادی چیست؟
یک نقص مادرزادی عارضه ایست که در هنگام تولد وجود دارد و ظاهر یا عملکرد بدن نوزاد و یا هردو را تحت تاثیر قرار می دهد. برخی از نواقص مادرزادی نظیر پای کوتاه و کج یا انگشت های اضافی دست و پا می توانند بلافاصله پس از تولد نوزاد رویت شوند.تست های اختصاصی ممکن است برای کشف نواقص دیگری نظیر نواقص قلبی و یا ناشنوایی نیاز باشد.برخی از نواقص مادرزادی تا سال ها بعد بروز نمی کنند.
علت های نواقص مادرزادی چیست؟
برخی نواقص مادرزادی توسط ژن هایی رخ می دهند که از والدین به نوزاد قابل انتقال هستند. تعداد کمی از نواقص مادر زادی به علت قرار گیری در معرض برخی داروهای خاص،مواد شیمیایی و عفونت ها در دوره ی بارداری ایجاد می شوند. علت بسیاری از نقص های مادرزادی دیگر ناشناخته است.
قبل و یا در دوره ی بارداری چه اقداماتی قابل انجام است تا خطر تولد نوزادی با نواقص خاص مادرزادی کاهش یابد؟
اغلب نواقص مادرزادی قابل جلوگیری نیستند، چون علت آن ها ناشناخته است.
ولی خطر تعدادی از آن ها،ممکن است با در نظر گرفتن مراحل زیر:
.قبل از باردار شدن با پزشک خود ملاقات کنید
.عوامل خطرا شناسایی کنید
.قبل و در دوره ی بارداری مولتی ویتامین مصرف کنید
.وزن خود را محدوده ی سالم حفظ کنید
.از داروها عاقلانه استفاده کنید
.عوارض دارویی را قبل از بارداری در نظر بگیرید
.از الکل و داروهای غیر مجاز استفاده نکنید
.از عفونت جلوگیری کنید
.از عوامل مضر شناخته شده پرهیز کنید
مصرف دخانیات و مواد مخدر در دوران بارداری موب سقط جنین تولد نوزاد کم وزن و بسیاری از بیماری ها و مرگ و میر نوزاد میشود. همچنین احتمال پارگی زودرس کیسه آب، وقوع زایمان زودرس، مرده زایی و جفت سرراهی که احتمال خونریزی حین زایمان را افزایش میدهد در زنان سیگاری بیشتر است.
احتمال زایمان نوزاد کم وزن در مادرانی که سیگار مصرف می‌کنند ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر است همچنین این زنان با احتمال ۱۴ درصد ممکن است دچار زایمان زودرس شوند. از طرفی زایمان‌های سخت و پرخطر در مادرانی که سیگار مصرف می‌کنند بیشتر است.
مصرف سیگار در دوران بارداری اختلالات یادگیری و مشکلاتی نظیر بیش فعالی را برای کودک به همراه خواهد داشت.
نوزادانی که از مادران سیگاری متولد می‌شوند در معرض ابتلا به عفونت ها، نقایص مادرزادی در دست و پا شکاف کام و کاهش قند بعد از تولد مواجه هستند.
مطالعات نشان می دهد رشد نوزاد در مادرانی که در سه ماهه اول بارداری مصرف دخانیات را ترک کرده‌اند با سایر نوزادان تفاوتی ندارد. مصرف سیگار در سه ماهه اول بارداری اثرات جبران ناپذیری دارد و ترک آن در این دوران اثرات نامطلوب را کاهش میدهد. همچنین مادرانی که سیگار مصرف می‌کنند تمایل کمتری به شیردهی به نوزاد خود دارند.
چرا من باید با پزشک خود قبل از بارداری ملاقات کنم؟
تعیین جدول زمانی برای ملاقات با پزشک قبل از بارداری ،فکر خوبی است.در این جلسات توصیه هایی در مورد رژیم غذایی و ورزش از پزشک خود دریافت میکنید و شما میتوانید درباره ی عامل افزایش دهنده ی خطر نقص مادر زادی بحث نمایید. اگر شما یک مشکل بزرگ پزشکی اشته باشید، همچنین میتوانید در مورد هر گونه درمان مور نیاز در قبل و دوره بارداری صحبت کنید.
چه عوامل خطر داشتن نوزادی با نقص مادر زادی را افزایش میدهد؟
با شرایط زیر شما ممکن است در معرض افزایش خطر تولد نوزادی با نقص مادر زادی قرار گیرید :
. سن شما بالا باشد.
.سابقه فردی یا خانوادگی نواقص مادر زادی داشته باشید.
.یک فرزند با نقص مادر زادی داشته باشید.
. از داروهای خاصی قبل از بارداری استفاده کرده باشید.
. دارای یک عارضه پزشکی نظیر دیابت یا چاقی باشید.
. از مواد و یا داروهای مخدر یا الکل در دوره بارداری استفاده کرده باشید.
اگر هر یک از این فاکتورهای خطر زا را داشته باشید، پزشک شما ممکن است تست های تخصصی و یا مراحل دیگری را پیشنهاد کند تا به کاهش خطر کمک کند. برای مثال اگر دارای سابقه فردی و یا فامیلی از یک نقص ژنتیکی باشید آزمایشات و مشاوره ژنتیک ممن است به شما پیشنهاد گردد.
چرا مصرف مولتی ویتامین قبل و در حین بارداری اهمیت دارد؟
A,C,D مکمل های ویتامین پیش از تولد دارای مقادیر پیشنهادی از ویتامین ها و موادی نظیر ویتامین, اسید فولیک و اهن است که شما در دوره بارداری نیاز خواهید داشت.
مصرف روزانه ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک حداقل یک ماه قبل از بارداری و در دوره ی بارداری به جلوگیری از اختلالات مهم مادرزادی در مغز و نخاع نوزاد نظیر نواقص لوله ی عصبی جلوگیری می کند. اغلب ترکیبات مکمل مولتی ویتامین قبل از تولد دارای ۶۰۰_۸۰۰ میکروگرم اسید فولیک است.
چه اطلاعاتی لازم است درباره ی مصرف داروها در دوران بارداری بدانم؟
تعداد کمی از داروها با نقص های مادرزادی ارتباط دارند.شما باید به هر کسی که دارو را برای شما تجویز می کند، در مورد بارداری یا احتمال ان اطلاع دهید که شامل پزشکانی هستند که شما را برای مسائل غیر بارداری ویزیت می کنند مانند روانپزشک و دندانپزشک.
همچنین، با پزشک خود در ارتباط با مصرف هر گونه داروی بدون نسخه نظیر مسکن ها، ضد یبوست، داروهای ضد حساسیت و سرما خوردگی، ویتامین ها، داروهای گیاهی و داروهای پوستی مشورت کنید.
چگونه چاقی بر بارداری من تاثیر می گذارد؟
زنان چاق (زنانی که دارای شاخص جرم بدنی ۳۰ یا بالاتر هستند) نسبت به زنان دارای وزن طبیعی در زمان بارداری در معرض خطر بیشتری برای تولد نوزادانی با نواقص مادرزادی هستند. رایج ترین نواقص مادرزادی مورتبط با چاقی نواقص لوله عصبی ، اختلالات قلبی، و کام شکاف دار است.اگر شما قصد باردای دارید، بهترین راه برای جلوگیری از مسائل ناشی از چاقی ، رسیدن به وزن طبیعی قبل از باردار شدن است.
چرا گفتگو با پزشک در رابطه با عوارض مصرف یک داروی خاص قبل از باردارشدن اهمیت دارد؟
برخی عارضه ها بالینی نظیر دیابت ، فشار خون بالا ،اختلالات صرع ممکن است خطر تولدی با نواقص مادرزادی را افزایش دهد. اگر شما دارای یک عارضه بالینی هستید با پزسک خود در ارتباط با هر گونه تغییر مورد نیاز هر گونه رژیم غذایی دارو یا دیگر موضوعاتی صحبت کنید که بیماری را قبل از بارداری شما کنترل کند.
چرا مهم است که مادر در دوره بارداری الکل مصرف نکند؟
مصرف الکل دv دوره باردای یک علت مهم در ایجاد نواقص مادرزادی است. طیف اختلالات جنینی وابسته به الکل عبارتی است که به منظور توصیف اثرات متفاوتی استفاده میشود که نوشیدن بر جنین در زنان باردار دارد. این اثرات ممکن است شلمل ناتئانی های فیزیکی، رفتاری و یادگیری باشد که گاهی تا اخر عمر ادامه می یابد. یکی از شدیدترین اثرات مصرف الکل در دوران بارداری سندرورم جنین الکی است.
نواقص مادر زادی ناشی از الکل در دوران بارداری سندرورم جنین الکلی است. نواقص مادرزادی ناشی از الکل با ترک الکل صد در صد قابل پیشگیری هستند.
چطور میتواند یک داروی مخدر بارداری من را تحت تاثیر قرار دهد؟
استفاده از مواد مخدر(نظیر هروئین،کوکائین،متامفتامین،و ماری جوآنا)و تجویز داروهای مورد استفاده با اهداف غیر دارویی (نظیر اکسی کدون) می تواند به نوزاد آسیب بزند. برخی از این داروها منجر به مشکلات رشد در کودک می گردد برخی دیگر ممکن است باعث مشکلات یادگیری، رفتاری و احساسی بلند مدت شود. بسیاری از داروها خطر تولد زودرس و برخی مشکلات شدید دیگر را افزایش می دهند.شما باید در دوره ی بارداری از مصرف تمام این داروها خودداری کنید.
چه عفونت هایی باید نگران کننده باشند و چطور می توان خطر ابتلا به آن ها را در دوره ی بارداری کاهش داد ؟
برخی عفونت ها می توانند خطر نواقص و مشکلات دیگر مادرزادی را در دوره ی بارداری برای شما و نوزاد در حال رشد افزایش دهند:
.سرخجه(سرخک آلمانی)
یک عفونت ویروسی است معمولا باعث بروز دانه های پوستی و اندکی تب می شوند. ابتدا به سرخجه در دوره ی بارداری می تواند باعث سقط جنین، ناشنوایی، عقب افتادگی ذهنی، نواقص قلبی و نابینایی در نوزاد گردد. بر علیه سرخجه واکسن وجود دارد ولی برای زنان باردار توصیه نمی گردد. اگر شما تا به حال به بیماری مبتلا نشده اید یا واکسن تزریق نکرده اید باید، بر علیه سرخجه واکسینه شوید و حداقل یک ماه برای باردار شدن صبر کنید.
.توکسوپلاسموز
بیماری است که توسط یک انگل ساکن در خاک ایجاد می گردد. شما ممکن است با خوردن گوشت خام و غیر پخته یا سبزیجات شسته نشده یا تماس با فضولات حیوانی به خصوص گربه ها آلوده گردید. اگر شما برای اولین بار در دوره ی بارداری مبتلا گردید، ممکن است بیماری به نوزاد منتقل گردد.
توکسوپلاسموز می تواند باعث نواقص مادرزادی نظیر ناشنوایی مشکلات بینایی و ناتوانی ذهنی شود.اطمینان حاصل کنید که گوشت کاملا پخته شده مصرف گردد و هنگام باغبانی یا شست و شویی سبزیجات از دستکش استفاده می کنید. برای نگه داری گربه از جعبه استفاده نمایید که کس دیگری آن را تمیز می کند. اگر شما خودتان مجبورین جعبه را تمیز کنید از دستکش استفاده نموده و دستتان را بعدا به خوبی بشویید.
.بیماری های مقاربتی
می تواند باعث نواقص مادرزادی شدیدی گردند. درمان یک بیماری مقاربتی_ترجیحا قبل از حاملگی_ممکن است از آسیب به جنین ممانعت نموده و یا خطر آن را کاهش دهد.
.سیتو مگالوویروس
یک عفونت ویروسی رایج است. اغلب عفونت های سیتو مگالوویروس باعث هیچ مشگل مهمی نمیگردد. اگر شما در هنگام بارداری برای اولین بار الوده شدید میتواند جنین را الوده کند. در برخی موارد عفونت میتواند باعث ناتوانی ذهنی، ناشنوایی، و مشکلات بینایی گردد.
می تواند از طریق تماس با ادرار کودکان آلوده یا دیگر مایعات بدن آن ها منتقل گردد. زنان بارداری که با کودکان کار می کنند نظیر کارمندان مراقبت سلامت کودکان، باید برای جلوگیری از عفونت از دستکش هنگام تعویض پوشاک نوزاد استفاده کنند. شستشوی مداوم دستان نیز توصیه می گردد.
چه اقدامات احتیاطی می تواند قرار گیری در معرض خطر زایی نقص مادرزادی را کاهش دهد؟
اقدامات احتیاطی زیر برای تمام زنان باردار توصیه می گردد:
.قرار گیری خود در معرض جیوه را با خودداری از خوردن کوسه، اره ماهی، شاه ماهی خال دار یا ماهی قرمز، خوردن ماهی تند تن سفید را به ۱۷۰ گرم در هفته کاهش دهید. ماهی از غذاهای مفید با مواد غذایی ضروری برایس زنان باردار و نوزاد در حال رشد است.حداقل دو وعده در هفته از ماهی سالم استفاده کنید.
.از قرارگیری در معرض سرب جلوگیری نمایید.سرب می تواند در رنگ های قدیمی، مواد ساختمانی و بعضی جواهرات و ظروف وجود داشته باشد.
.از خوردن مغادیر بالای ویتامین آ خودداری کنید .سطوح بالای این ویتامین با نقص های شدید مادرزادی همراه است. داروهای مولتی ویتامین نباید دارای بیش از ۵۰۰۰ واحد بین المللی ویتامین آ باشند.
نقایص هنگام تولد نوزاد
نقایص تولد موارد غیر طبیعی در ظاهر، ساختار و یا عملکرد است که از زمان تولد وجود دارد. نقایص تولد شایع هستند. ۲-۳% نوزادان یک یا چند نقص چشمگیر در زمان تولد دارند. این رقم با افزایش سن به یکسال به دلیل کشف نقایصی که در زمان تولد مشخص نبودند به ۵% افزایش می یابد.
نقایص تولد می تواند بصورت آشکار، نقص داخلی و یا عدم تعادل شیمیایی درون بدن باشد:
- نقایص تولد آشکار مانند نداشتن بازو و یا هماژیوم روی پوست.
- نقایص تولد داخلی مانند کلیه بدشکل و یا نقص دیواره بطنی قلب.
- عدم تعادل شیمیایی مانند فنیل کتونیوری ( نقص در واکنش های شیمیایی بدن که منجر به عقب ماندگی ذهنی شدید می شود.)
- فرد ممکن است یک نقص تولد داشته باشد مانند شکاف لب ( شکافی در لب فوقانی) و یا چندین نقص تولد داشته باشد مانند لب و شکاف کام ( شکافی در سقف دهان) و یا حتی شکاف لب و شکاف کام به همراه نقایص مغزی، قلبی و یا کلیوی باشد.
همه نقایص تولد در زمان تولد قابل شناسایی نیستند. بعضی مانند کم خونی سلول داسی ( نقص در گلبول قرمز که منجر به کم خونی و درد استخوانی می شود) تا زمانی که کودک چند ماهه شود قابل شناسایی نیست. و یا کلیه بد شکل ممکن است تا سالها شخص نشود.
بعضی نقایص تولد تا سال ها نا مشخص می مانند مانند بیماری هانینگتون که بیماری ارثی است که در آن فرد مبتلا سال ها زندگی نرمالی خواهد داشت و سرانجام در میانسالی علائم زوال عقلی و عدم کنترل دست ها و پاها را نشان می دهد.
ناهنجاری های مادرزادی را به سه دسته تقسیم می‌کنند:
-عوامل ژنتیکی:
-عوامل محیطی:
-عوامل توام ژنتیکی و محیطی:
نقایص تولد:
میکروسفالی چیست؟
میکروسفالی بیماری مغزی است که در آن دور سر بر اساس سن و جنس کوچکتر از میانگین میباشد. این بیماری ممکن است در بدو تولد ویا چند سال ابتدای زندگی خود را نشان دهد.
میکروسفالی اکثر اوقات با درجاتی از عقب ماندگی ذهنی همراه است ولی در ۱۵ درصد موارد کودک هوش طبیعی دارد. این بیماری نادر است و در ۱ مورد از ۶۲۰۰ تا ۸۵۰۰ تولد اتفاق می‌افتد.
علل میکروسفالی چه هستند؟
رشد جمجمه نشان دهنده رشد مغز می باشد. اکثر مواقع میکروسفالی به دلیل عدم رشد مغز با سرعت طبیعی اتفاق می افتد و علت آن شرایط مختلف و یا تماس با مواد مضر در دوران جنینی می باشد.
بعضی از این موارد شامل:
-نقایص کروموزومی مانند سندرم داون، تریزومی۱۳ ، تریزومی ۱۸
-عفونت های ویروسی مادر مانند سرخجه، توکسوپلاسموزیس و سیتومگالو ویروس
-وابستگی به الکل یا مواد مخدر در مادر
-دیابت مادر
-مسمومیت با جیوه
-فنیل کتونیوری کنترل نشده مادر
-سوتغذیه مادر
-نوع اکتسابی که پس از تولد به دلیل صدمات مغزی مانند کمبود اکسیژن ویا عفونت اتفاق می افتد.
علایم میکروسفالی چه هستند؟
شایع ترین علایم این بیماری به جز دور سر کوچک شامل:
گریه با صدای بلند
تغذیه ضعیف
تشنج
افزایش حرکت دست ها و پاها (اسپاستیسیتی)
فعالیت بیش از حد
تاخیر تکاملی و عقب ماندگی ذهنی می باشد.
با افزایش سن کودک صورت وی رشد کرده ولی جمجمه او رشد نمی کند و منجر به صورت بزرگ نامتناسب، پیشانی عقب رفته و جمجمه کوچک می شود. همینطور سایر قسمت های بدن نیز اکثرا کوچکتر از معمول می باشند.
چگونه میکروسفالی تشخیص داده می شود؟
گاهی بیماری دور سر کوچک قبل از تولد با سونوگرافی تشخیص داده می شود. البته اکثر مواقع این مشکل زودتر از سونوگرافی سه ماهه سوم مشخص نمی شود.
اغلب این تشخیص پس از تولد و یا بعد از آن داده می شود. علاوه بر اندازه گیری دور سر که کوچک می باشد پزشک معاینه فیزیکی کامل، شرح حال کامل دوران بارداری و تولد نیز را اخذ می کند. در موارد بروز دیرتر این بیماری در مورد تکامل کودک مانند زمان غلط زدن، راه رفتن نیز به دلیل همراهی میکروسفالی با عقب ماندگی ذهنی پرسش می شود.
چگونه میکروسفالی درمان می شود؟
در کل درمان خاصی برای میکروسفالی موجود نمی باشد. به دلیل اینکه میکروسفالی تشخیصی مادام العمر می باشد که قابل اصلاح نمی باشد. لذا مدیریت شرایطی که باعث افزایش توانایی های کودک در خانه و جامعه می شود بسیار مهم است. تقویت های مثبت منجر به افزایش اعتماد به نفس و استقلال کودک میشود.
پیش آگهی میکروسفالی چگونه است؟
میکروسفالی پیش آگهی متغیری بسته به حضور سایر شرایط پزشکی دارد. در کل امید به زندگی کودکان با میکروسفالی کمتر از نرمال جامعه است و احتمال به دست آوردن عملکرد نرمال مغزی ضعیف است.
صافی کف پا در کودکان
صافی کف پا در کودکان شرایطی است که هم کودکان و هم بالغین را تحت تاثیر قرار می دهد. در کودک مبتلا به این اختلال قوس کف پا هنگام ایستادن کاهش یافته یا کاملا از بین رفته است.
علائم صافی کف پا در کودکان چه هستند؟
اکثر کودکان با صافی کف پا علامتی ندارند و اکثرا والدین یا پرستار کودک متوجه این مشکل می شوند.
علائمی که کودکان تجربه می کنند شامل موارد زیر می شود:
- پاشنه پا منحرف به سمت خارج
- تغییر در راه رفتن
- درد یا عدم راحتی حین راه رفتن
همچنین والدین شاید متوجه دوری کودکشان از ورزش و سایر فعالیت های فیزیکی که باعث درد در پاهایشان می شود، بشوند. اگر کودک شما هر کدام از این علائم را دارد، مشورت با متخصص کودکتان الزامی است.
صافی کف پا در کودکان چگونه تشخیص داده می شود؟
صافی کف پا در کودکان با دیدن پا تشخیص داده می شود. متخصص کودک را در وضعیت نشسته، ایستاده و هنگام راه رفتن جهت مشاهده وضعیت پا بررسی می کند و همچنین کفش کودک را جهت بررسی نوع پوشیدن بررسی می کند.
چگونه صافی کف پا در کودکان درمان می شود؟
در اکثر موارد کودکان با صافی کف پا بدون درمان بزرگ می شوند. مگر اینکه کودک درد داشته باشد که در آن صورت ممکن است پزشک رویکرد صبر و نظارت را در پیش بگیرد.
