نی نی تایم : آیا نوزاد پسرتان تازه به دنیا آمده و می‌خواهید بدانید چه زمانی برای ختنه کردن مناسب است؟ پسرتان مدام گریه می کند و در دفع ادراد مشکل دارد؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها و از بین بردن نگرانی مادران از انجام این عمل بر روی نوزادشان، حتما این مقاله را مطالعه کنید.
یکی از دغدغه هایی که در نخستین هفته های تولد نوزاد پسر، خانواده را به خود درگیر می کند ختنه کردن است. سوال های بسیاری ذهن این خانواده ها را به خود مشغول می کند. خوشبختانه در کشور اسلامی ما ختنه برای تمامی پسران انجام می شود با این وجود بسیاری از خانواده‌ها درست در بزنگاهی که باید نوزادشان را برای ختنه آماده کنند با چرایی های مختلفی رو به رو می‌شوند، چه زمانی برای ختنه پسرم اقدام کنم؟ کدام پزشک تبحر بیشتری دارد؟ چقدر احتمال بروز خطا در ختنه توسط پزشک وجود دارد؟ مبادا پسرم آسیب ببیند؟ این پرسش ها در کنار ترسی که در برخی از خانواده ها به دلیل ناآگاهی از ضرورت ختنه کردن وجود دارد، موجب می شود ختنه در زمانی که باید و شاید اتفاق نیفتد و والدین در سنین بالاتر برای ختنه فرزندشان اقدام کنند. این در حالی است که تاخیر در ختنه فرزندان پسر یا ختنه نکردن آن ها می‌تواند عوارض و اختلال‌هایی را برایشان به دنبال داشته باشد..
از ختنه بیشتر بدانید
ختنه عملی است که در آن پوست اضافه سر آلت تناسلی برداشته میشود و با وجود آن که در کشور ما اعتقادات و توصیه های مذهبی عامل اصلی انجام آن بوده، اما امروزه از ختنه به عنوان یک جراحی علمی یاد می شود و حتی در بسیاری از کشورها با وجود آن که از نظر مذهبی نیازی به این کار نیست اما آن را انجام می دهند و مثلا در آمریکا ۸۰ درصد نوزادان پسر ختنه می‌شوند و در ایران نیز حدود ۹۵ درصد از پسران ختنه می شوند.
ضرورت ختنه پسران
کودکانی که ختنه می شوند احتمال عفونت ادراری در آنها نسبت به کودکانی که ختنه نمی شوند ۱۵ برابر کمتر است. تحقیقات نشان داده که با انجام ختنه احتمال ابتلا به سرطان آلت تناسلی در سنین بالا به مراتب کمتر می شود. ضمن آن که این جراحی ساده و سرپایی احتمال انتقال عفونت هایی که بعد از ازدواج ممکن است از طریق رابطه زناشویی ایجاد شود را کاهش می دهد. همچنین احتمال انتقال عفونت ایدز نیز به این ترتیب کمتر میشود. بنابراین با توجه به این که عفونت ادراری در کودکان زیر ۶ ماه بیشتر است، توصیه میشود ختنه در سنین پایین انجام شود.
زمان مناسب برای ختنه پسران
اگر ختنه بعد از تولد یا در ۳۰ روز بعد از تولد یا در ماه های اول تولد انجام گیرد:
۱- احتیاج به بیهوشی عمومی کودک نیست و با بی حسی موضعی انجام می گیرد زیرا در دوران نوزادی نوزاد درد را کمتر از سنین کودکی حس می کند.
۲- هزینه ی زیادی برای خانواده نخواهد داشت مخصوصا اگر بهداشت و نظافت بعد از عمل رعایت شود ( نوزاد قنداق نشود و کهنه ی کثیف برروی محل ختنه گذاشته نشود.)
۳- محل ختنه در نوزاد زودتر التیام می یابد.
اگر ختنه در ماه های اول تولد انجام نشود علاوه بر آن که برای ختنه کرده در سنین بالاتر باید کودک به طور کامل بیهوش شود و هزینه ی زیادی برای خانواده تحمیل می شود و اثرات روانی نا گواری نیز در کودک خواهد داشت ، زیرا کودک در سنین کودکی (به ویژه ۲ تا ۳ سالگی ) نسبت به حفظ آلت تناسلی خود حساس است و چه بسا ختنه را تنبیه پدر و مادر در حق خود می پندارد.
مشکلی که ممکن است ختنه کردن در ماه های اول تولد به وجود آورد عبارت است از زخم شدن نوک سوراخ آلت که باید از پیدایش آن جلوگیری نمود.
در چه مواردی نباید نوزاد را ختنه کرد؟
• اگر تنه ی آلت نوزاد در سطح پوست عانه قرار گرفته و در حقیقت آلت نوزاد در چربی ناحیه ی عانه فرو رفته باشد.
• اگر آلت بسیار کوچک باشد یعنی کمتر از ۲.۵ سانتیمتر طول داشته باشد (آلت تناسلی نوزاد سالم بین ۲.۸ تا ۴ سانتیمتر طول دارد.)
• اگر پیشاب راه (مجرای ادرار) به جای نوک آلت در زیر کلاهک یا در تنه ی آلت قرار گرفته باشد که در پزشکی هیپوس پدیاز نامیده میشود و پوست ختنه کامل تشکیل نشده باشد ( مردم به این حالت می گویند نوزاد ختنه شده به دنیا آمده است).این وضع یک نوع ناهنجاری است و نوزاد به جای ادرار کردن به جلو به زیر آلت خود ادرار می کند.
در چنین مواردی کودک را نباید ختنه کرد بلکه باید در ۶ تا ۱۲ ماهگی با عمل جراحی خاص، آلت کودک را ترمیم نمود. اگر نوزادی مبتلا به مشکل بالا باشد پزشک معمولا کودک را از نظر وجود ناهنجاری های دیگر مانند پایین نیامدن بیضه ها و غیره بررسی خواهد کرد.
• اگر تنه ی آلت خمیده باشد.
اگر مادری به عللی نخواهد در روزهای نخست تولد کودک را ختنه کند موظف است که در نظافت و بهداشت دستگاه تناسلی او کاملا بکوشد.
البته در سال اول نمی توان پوست روی آلت را بالا کشید و زیر پوست سر آلت را تمیز کرد تا این که کودک به سن ۲ تا ۳ سالگی برسد و بتوان پوست را بالا کشید و زیر آن را تمیز کرد. مادر نیز باید سعی کند هر چه کودک بزرگ تر می شود به کودک یاد دهد خودش پوست روی آلت خود را بالا بکشد و آن را تمیز نماید.
چه زمان باید عجله کرد؟
در مورد برخی از کودکان به هیچ عنوان نباید تعلل کرد و باید خیلی زود ختنه را انجام داد. کودکانی که به شکل مادرزادی بزرگی کلیه دارند یا برگشت ادرار از مثانه به کلیه در آن ها وجود دارد از جمله این افراد هستند زیرا از آن جا که احتمال عفونت در این کودکان زیاد است توصیه می شود هرچه زودتر ختنه انجام دهند.
اگر ختنه در زمان خود انجام نشود یا بهداشت دستگاه تناسلی نوزاد یا شیرخوار رعایت نشود پوست غلاف سر آلت کودک ممکن است ورم کند و در نتیجه مجرای آلت باریک و تنگ گردد و کودک به سختی و با فشار ادرار کند. این حالت را فیموزیس می نامند. در چنین حالتی باید به دستورهای بهداشتی که پیش از این ذکر گردید عمل شود و کودک هرچه زودتر ختنه گردد.
ترشح سفید رنگ زیر غلاف آلت
اگر ختنه در ماه های اول انجام گیرد ترشحات سفید رنگ غلیظی زیر پوست غلاف آلت به وجود می آید که این ترشحات چرک نیست ولی چسبنده است. مادر می تواند آن را هنگام حمام کردن نوزاد پاک کند و تمیز نماید. اگر ختنه در ماه های اول انجام نگیرد مادر باید کودک را نپیچد و شلوار آزاد به پای او نماید و در هنگام حمام کردن ، پوست غلاف آلت را تا آنجایی که امکان دارد به طرف بالا بکشد و باز کند و آن را تمیز نماید.
کدام روش را انتخاب کنیم؟
۲ روش برای ختنه وجود دارد؛ یکی روش جراحی و دیگری حلقه که البته هر کدام از این ها عوارض مخصوص خود را دارند. بنابراین افرادی که این کار را انجام می دهند باید میزان مهارت خود را در مورد انجام هر کدام از روش ها بدانند و یک روش را انتخاب کنند. در روش جراحی، پزشک ابتدا در پوست جلوی آلت تناسلی شکاف کوچکی ایجاد می کند، بعد پوست را به عقب می کشد و با حفظ ۲ میلی متر پوست اضافی بخیه می شود. در روش حلقه، به کمک یک حلقه پوست مانند بند ناف خشک شده و بعد از چند روز می افتد.
عوارض هر روش چیست؟
یکی از عوارضی که در مورد ختنه می توان به آن اشاره کرد خونریزی است که در روش جراحی بیشتر اتفاق می افتد. گاهی ممکن است در زمان ختنه با بی احتیاطی بخشی از سر آلت نیز بریده شود که این نیز در روش اول بیشتر دیده می شود. گاهی نیز ممکن است چسبندگی‌های بعد از عمل اتفاق بیفتد و کودک را از لحاظ ادرار دچار مشکل کند. در روش حلقه نیز ممکن است پوست به اندازه کافی برداشته نشود یا بر عکس به مقدار زیاد برداشته شود یا با جا به جا شدن حلقه در ادرار کودک فشار ایجاد شود.
بیهوشی یا بی حسی!
با اینکه هر ۲ روش جراحی و حلقه با بیهوشی عمومی و بی حسی موضعی انجام می شوند ولی بهترین حالت این است که بیهوشی عمومی اتفاق بیفتد زیرا در این حالت کودک آرام خوابیده و پزشک به راحتی و با تمرکز می تواند کارش را انجام دهد.
در بی حسی ممکن است کودک بترسد، گریه کند، حرکت کند، اضطراب داشته باشد و علاوه بر تاثیر روانی بد، در نتیجه عمل نیز ممکن است اختلال ایجاد کند. به طور کلی برای کودکان کمتر از ۲ ماه معمولا از بی حسی استفاده می شود و برای کودکان بالای ۶ ماه می توان روش بیهوشی را انتخاب کرد.
عارضه ای که قابل درمان است
یکی از عمده خطراتی که در عمل های غیر حرفه ای ختنه به وجود می آید، بسته شدن کامل مجاری ادراری است که معمولا در نتیجه استفاده از بخیه های بسیار درشت ایجاد می شود. در صورتی که مجاری ادراری پس از عمل جراحی ختنه تنگ تر شود، علائم آن معمولا به صورت درد شدید در مثانه بروز پیدا می کند؛ اما در صورت مسدود شدن، عوارض در همان ۲۴ ساعت اول بروز می کند بنابراین تا ۲ هفته بعد از ختنه باید بررسی شود که تنگی مجرا اتفاق افتاده یا نه. در صورت ایجاد تنگی، پمادی تجویز می شود و بعد از مدتی پزشک با وسیله ای امتحان می کند که مجرا باز شده یا نه. اگر این درمان موثر نباشد، باید متخصص اورولوژی کودک را معاینه کرده و اقدام به درمان کند. اما به طور کلی معمولا بعد از یک هفته مشکلی وجود ندارد و بهبود انجام میشود.
کار را به کاردان بسپارید
خوب است بدانید که ختنه را باید فردی انجام دهد که تبحر دارد و اگر توسط یک غیر متخصص انجام شود عوارض زیادی به دنبال خواهد داشت؛ از جمله عوارضی که می توان به آن اشاره کرد استفاده بیش از حد داروی بیهوشی است که می تواند باعث ایجاد شوک و تشنج در کودک شود و از آن جا که این قبیل کارها ممکن است در فضایی دور از امکانات بهداشتی انجام شوند، در صورت دسترسی نداشتن به بیمارستان ممکن است جان کودک به خطر بیفتد.
بعد از ختنه باید بدانید
آلت تناسلی کودک بعد از ختنه قرمز و متورم می شود و تا ۲۴ ساعت هم ممکن است خونریزی داشته باشد به همین دلیل باید پوشک نوزاد را به محض کثیف شدن تعویض کنید، ناحیه مورد نظر را هر روز با آب شست و شو دهید و از یک پماد آنتی بیوتیک به مدت ۳ تا ۴ روز استفاده کنید. باید محل ختنه با گاز تمیز پوشیده شود، اما این گاز نباید به محل ختنه بچسبد چون می تواند تنگی و عوارض دیگری ایجاد کند. حواستان باشد که تا بهبود کامل نوزاد او را حمام نبرده و از صابون، پودر یا لوسیون برایش استفاده نکنید. اگر خونریزی یا ترشحات از آلت تناسلی ادامه پیدا کرد، سر آلت تناسلی آبی یا سیاه شد و جریان ادرار کاهش پیدا کرد حتما باید با پزشک خود تماس بگیرید.
