کلیسای وانک یا آمنا پرکیج نام کلیسایی است در محله جلفای اصفهان. این کلیسا از کلیساهای تاریخی ارمنیان اصفهان می‌باشد و در زمان شاه عباس دوم ساخته شده‌است. وانک در زبان ارمنی به معنی کلیسای جامع است.
ارامنه بعد از کوچ بزرگ یعنی در سال ۱۶۰۵ به دستور شاه عباس دوم به اصفهان آورده شدند. آنها از بدو ورود شروع به ساختن محل زندگی کردند و در وهلهٔ اول کلیساها را بنا کردند.
موقعیت:
چهارراه حکیم نظامی خیابان نظر شرقی
سال تاسیس: ۱۰۶۵ هجری مطابق با ۱۶۵۴ میلادی
از ویژگیهای ساختمان:
بزرگترین و زیباترین کلیسای جلفای اصفهان است
از نظر طلاکاری سقف و سطح داخل گنبد و نقاشی های تاریخی از زیباترین کلیساهای جلفای اصفهان است
داخل کلیسا و تمام دیوارهای اطراف و جوانب آن از تزئینات نقاشی رنگ و روغن و آب طلا به سبک ایرانی و تصاویری از زندگی حضرت مسیح (ع) متاثر از نقاشی ایتالیایی تزئین شده است
برج ناقوس روبروی در اصلی کلیس به سبک ایرانی است و در زمان شاه سلطان حسین ساخته شده است
بزرگترین کلیسای جلفا :
این کلیس به نامهای سن سور و آمنا پرکیچ نیز نامیده می شود بزرگترین کلیسای جلفا است. این کلیسای با شکوه در سال ۱۰۱۵ هجری قمری برابر ۱۶۰۵ میلادی در اراضی باغ زرشک احداث شد و پس از ۵۰ سال در سال ۱۰۶۵ هجری قمری برابر ۱۶۵۵ میلادی توسعه یافت و به صورت امروز در آمد.
این کلیسا دارای گنبدی عظیم و دیوارهای رفیع و طاقهای بلند و زیباست که در حال حاضر محل اقامت خلیفه ارامنه ایران و هندوستان می باشد.
ساختمان نماز خانه کلیسا:
نماز خانه اصلی کلیسا که به شکل متوازی الاضلاع است شامل دو قسمت چهارگوش است که قسمت اول شبستان بنا و قسمت دوم که زیر گنبد خانه است محل اجرای مراسم و سرودهای مذهبی است. ازاره های دیوارهای نماز خانه را کاشی های خشتی چند رنگ فرا گرفته است. در قسمتهای بالای ازاره تصاویربسیار زیبائی نقاشی شده اند که از کتب مقدس الهام گرفته شده و تمامی سطح فضای گنبد را تزئین کرده است.
دور تا دور گنبد داستان خلقت آدم و حوا است که بوسیله نقاشان ارمنی ترسیم شده اند. بر محراب بسیار زیبای کلیسا نیز تصاویری از جمله تصویر حضرت مسیح (ع) نقاشی شده است. نمای خارجی گنبد کلیس بدون تزئینات کاشیکاری است و با آجر ساده پوشانده شده است.
ساختمان کلیسا:
در گوشه حیاط کلیسا برج ناقوس زیبا و بزرگی ساخته شده که بر چهار ستون سنگی استوار است. در گوشه دیگری از این حیاط و روبروی برج ناقوس ستون بلندی از سنگ یادبود ۱/۵ میلیون نفر ارمنی ساخته شده که در سال ۱۹۱۵ میلادی قتل عام شده اند.
در صحن حیاط کلیسا چند نفر از ارامنه مشهور از جمله چند اسقف اعظم و نمایندگان سیاسی کشورهای اروپایی که در اصفهان در گذشته اند به خاک سپرده شده اند.
قسمتهای مختلف کلیسا:
کلیسای وانک دارای تأسیسات مختلفی مانند موزه و کتابخانه است. موزه کلیسا در سال ۱۳۲۲ هجری قمری برابر با ۱۹۰۵ میلادی ساخته شد.
اشیائی که در سالن های آن به معرض تماشای بازدید کنندگان گذاشته شده اند شامل تابلوهای نقاشی کار نقاشان اروپائی است که به کلیسا اهداء کرده اند. تعدادی کتب خطی نفیس نیز در این موزه نگهداری می شوند.
از جمله مجموعه های نفیس ین موزه فرامینی است که در طول تاریخ صفویه به بعد سلاطین و حکام ایران درباره ارامنه صادر کرده اند. این فرامین از نظر بررسی تاریخ ارامنه بسیار مهم و قابل ملاحظه بوده و در عداد منابع قابل اعتماد به شمار می روند.
از دیگر تأسیسات کلیس چاپخانه است. این چاپخانه که به سعی و کوشش و ابتکار پیشوای ارامنه آن روزگار به نام خاچاطور کساراتسی GZARATSSY در جلفا تأسیس شده بود در سال ۱۶۳۶ میلادی به عنوان اولین چاپخانه شروع به کار کرد و نخستین کتابی که به وسیله آن به چاپ رسید زبور داوود بود که از این کتاب فقط یک نسخه در دنیا موجود است و آن نیز در شهر آکسفورد انگلستان نگهداری می شود.
تصویر این کتاب در موزه کلیسا در معرض بازدید عموم است. کتابخانه کلیسای وانک نیز با ۰۰۰/۲۵ جلد کتاب به عنوان یکی از بهترین منابع مورد استفاده محققین و پژوهشگران ارمنی و سایر ادیان قرار میگیرد.
