وقتی حوصله بچه ها سر می‌رود

کودک شما می تواند خودش یاد بگیرد با دوراهی های زمان بیکاری چه کند. برای زمان هایی که او بی حوصله است و نمی داند باید چه کار کند. احتمالا این جمله را زیاد از کودک تان شنیده اید که حوصله ام سر رفته است. وقتی از مدرسه یا مهد کودک می آید و کارهایش را انجام می دهد، وقتی که خواهر یا برادرش خانه نیستند که او را سرگرم کنند، به مادرش می گوید که حوصله ام سر رفته است.

ممکن است هر باری که کودک شما دور خانه می چرخد و می گوید که هیچ کاری ندارد انجام دهد، شما حرص بخورید، اما در واقع او از این موضوع سود می برد چرا که با این کار قدری از زمانش می گذرد. زمان بدون هیچ برنامه ای، او را مجبور به خلاقیت می کند. این موضوع همچنین ممکن است به یادگیری او برای گسترش چیزهای مناسب، چیزهایی مثل این که چطور برنامه ریزی کند و خودش را نظم دهد کمک خواهد کرد.

این تمام ماجرا نیست: داشتن زمان خالی، درس های ارزشمندی برای حل مشکلات و خود انگیختگی به او می دهد. نکته دیگر این است وقتی کودکی مدام از یک برنامه به برنامه دیگر می رود، برای انتخاب هایش آزادی لازم را ندارد. وقتی کودک شما می گوید حوصله اش سررفته به خودت بگو «خیلی خوشحالم» این موضوع یک چیز عالی است که می تواند از فشار کاسته و بفهمد که می خواهد چه کار کند نه این که دیگران به او بگویند که چه کاری انجام دهد.

اجتناب از فریبندگی تکنولوژی

قطعا با نرم افزارهایی که دوست بچه ها هستند، حقیقتا او می تواند هر لحظه کاری انجام دهد. اما به راحتی دادن یک دستگاه به او جواب نیست. وقتی که کودک شما از بی حوصلگی شکایت می کند اگر به صورت خودکار به او دستگاهی بدهید، هیچ وقت یاد نمی گیرد که چطور خودش را با شیوه های دیگری سرگرم کند.

دفعه بعدی که کودک شما غر می زند که حوصله ندارد، از او بپرسید «خب، دوست داری چکار کنی؟» اگر او تعدادی از فعالیت های مورد علاقه اش را نام برد- از جمله چیزهایی که می تواند تنهایی انجام داده و چیزهایی که می توانید با هم انجام دهید- و شما می خواهید که او را به بازی تنهایی ترغیب کنید، می توانید بازی های تنهایی را برایش برنامه ریزی کرده و قول دهید که بعدا با او بازی می کنید. این یک زمان عالی برای دعوت کردن از کودک تان برای کمک کردن در کارهایی است که انجام می دهید.

در نهایت، به یاد داشته باشید که کودک شما کسل بودنش را به شما اعلام می کند که شما را امتحان کند. گاهی من کسل هستم معنی واقعی اش این است که می خواهم مادر یا پدرم قدری به من توجه کنند.» در این موارد آن ها را ده دقیقه ناز و نوازش کنید و یک کتاب با هم بخوانید. بعد به او بگویید که حالا برو بازی کن. وقتی که کودک شما راهی برای مشغول کردنش پیدا می کند حتما او را تحسین کنید. درواقع شما می خواهید با روشی ظریف حس مدیریت کردن زمان او را تقویت کنید. این موضوع بسیار ساده است مثل این که به او بگویید آفرین خیلی خوب با خودت بازی کردی!

وقتی فرزندتان به راحتی حوصله‌اش سر می‌رود، ورزش کنید

آیا کودک‌تان معمولا زمان‌های خاصی از روز یا در شرایطی مشنخص، کسل و بی‌حوصله می‌شود؟ شاید وقتی زمان زیادی را در اتومبیل نشسته یا وقتی که به دیدار بزرگ‌ترهای فامیل می‌روید، حوصله‌اش سر می‌رود. سعی کنید این شرایط را شناسایی کنید تا ببینید برای بهبود اوضاع چه می‌توانید بکنید. مثلا سعی کنید در ساعات پرترافیک شهری، تردد نکنید یا تا حد ممکن، زمان اتومبیل‌ سواری‌تان را کاهش دهید.

 

اگر راهی برای بهتر کردن شرایط تان ندارید، سعی کنید فعالیت‌ هایی را برنامه ریزی کنید تا فرزندتان سرگرم باشد. مثلا، اگر همیشه در خانه‌ی مادربزرگ، حوصله‌ی فرزندتان سر می‌رود، حتما چند اسباب بازی همراه خود داشته باشید. آماده بودن و پیش بینی کردن، اولین قدم به سمت غلبه بر حوصله سررفتگی فرزندتان است.

برنامه‌های روزمره‌ی کودک‌تان را مفرح‌ تر کنید

اگر به نظر می‌رسد که حوصله سر رفتگی، پای ثابت هر روز ِ فرزندتان شده، به جای این که هر بار بنشینید و فکر کنید چه کار باید بکنید، بهتر است دنبال راه هایی باشید که فعالیت‌های روزمره‌اش را مفرح‌تر کنید.

چند نمونه به شما ارائه می‌دهیم:

. برای سریع‌ تر بلند شدن از رختخواب و لباس عوض کردن و … تایم بگیرید و این فعالیت‌ های هر روزه را تبدیل به یک رقابت کنید.

. هنگام انجام کارهای خانه، موزیک پخش کنید و با فرزندتان برقصید.

. در حمام بازی های آبی برایش تدارک ببینید.

. در موقعیت‌ هایی که امکانش هست، انتخاب‌ ها را به عهده‌ی او بگذارید، مثلا اینکه صبحانه چه بخورد یا چه لباسی بپوشد.

 

تکالیف یا کارهایی را که باید انجام دهد، به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید

اگر کارهایی هست که فرزندتان از انجام‌ آن ها واقعا لذت نمی‌برد اما مجبور به انجام‌شان است، سعی کنید آنها را به چند قسمت کوچک‌تر تقسیم کنید. در ازای انجام هر قسمت، به او وعده‌ی پاداش بدهید و مجبورش نکنید به یکباره همه‌‌ی آن ها را کامل کند.

بهتر است برنامه‌ای با پاداش‌ها کوچک اما مشخص، ترتیب دهید، مثلا: انجام کار اول؛ یک شکلات، انجام سه کار؛ رفتن به پارک، انجام پنج کار؛ یک ساعت بازی مورد علاقه. اگر بچه‌ها به دنبال به دست آوردن چیزی باشند، انگیزه‌ی خیلی بیشتری برای انجام کاری خواهند داشت، و تقسیم کردن کارها به بخش‌های کوچک‌تر، باعث می‌شود گیج و خسته نشوند و با کامل‌ کردن کارشان، اعتماد بنفس هم پیدا کنند.

لیستی از فعالیت‌ هایی که برای رفع حوصله سر رفتگی خوبند تهیه کنید

وقتی کودک‌تان حوصله‌اش سررفته، این مهم است که بداند چطور خودش حالش را خوب کند. گذشته از این ها، شما همیشه کنارش نیستید تا سرگرمش کنید، بنابراین باید مهارت ِ استفاده از وقت را یاد بگیرد، که مهارتی ارزشمند در زندگیست.

اما این بدین معنا نیست که شما نمی‌توانید کمکی به او بکنید. با هم بنشینید و لیستی بلند و بالا از فعالیت‌هایی تهیه کنید که هردوی شما معتقدید برای برطرف کردن بی‌حوصلگی مفیدند، سپس هر کدام را روی یک تکه کاغذ بنویسید و در یک بطری یا جعبه بریزید، از کودک‌تان بخواهید هر بار که حوصله‌اش سر رفت، یکی از کاغذها را درآورده و همان کار را انجام دهد.

چند ایده:

نقاشی بکش، در حیاط بازی کن، یک داستان بنویس، با حباب‌ سازت بازی کن، جدول حل کن، با لگوهایت بازی کن، برقص، ترانه و آهنگ بخوان. این لیست می‌تواند پُر از فعالیت‌ های خاصی باشد که فرزندتان دوست دارد. هر چند وقت یکبار هم فعالیت‌ های جدیدی به این لیست اضافه کنید تا همیشه تازه و جالب و مهیج بماند.

 
بررسی کنید که حوصله سر رفتگی و بیحالی فرزندتان ناشی از افسردگی نباشد

حوصله سر رفتگی به طور کلی، مضر نیست اما گاهی اوقات می‌تواند علامتی از افسردگی باشد. اما از کجا بدانید و چطور این دو را ازهم تشخیص دهید؟ بچه‌ای که حوصله‌اش سر رفته معمولا با شرکت در یک فعالیت جدید یا با انجام یک بازی مهیج، سر شوق می‌آید و شاد می‌شود، یعنی به زودی حالت طبیعی خود را مجددا به دست می‌آورد. اما از آن طرف، کودکی که افسرده است، حتی با چیزهایی که معمولا دوست دارد هم شاد و راضی نمی‌شود و با شرکت در فعالیت‌های جدید هم، حوصله سررفتگی و احساس کسل بودنش ادامه دارد.

 

اگر نگران هستید که چرا حوصله سررفتگی‌ های فرزندتان، مدام و با فواصل کم تکرار می‌شود یا با هیچ کار و سرگرمی، حالش را نمی‌توانید خوب کنید، حتما به یک متخصص مراجعه کنید تا او بررسی‌های لازم را انجام دهد.