استرس، تنها یک حس آزاردهنده در زندگی روزمره نیست، بلکه می‌تواند به سلامتی و زیبایی نیز آسیب زیادی وارد کند. کمبود خواب، کم آبی بدن، و هوس مصرف غذاهای ناسالم، اغلب با استرس در ارتباطند و در به خطر انداختن سلامتی‌تان، نقش عمده‌ای دارند. تعجبی ندارد که این اثرات منفی استرس، به پوست و مویتان نیز آسیب می‌رساند!
محرومیت از خواب
استرس می‌تواند الگوی خواب‌تان را مختل کند. یک استراحت شبانه‌ی خوب، برای ترمیم پوست و مو بسیار ضروری است. کتی هشلو موسس Sublime Beauty می‌گوید: کمبود خواب به همراه استرس، سیستم ایمنی را ضعیف کرده و مواد شیمیایی بدن را از کار می‌اندازد، و پوست شما را رنگ پریده و چشمانتان را خسته نشان می‌دهد.
استرس و تحریکات پوستی
دکتر دیوید بنک، متخصص پوست و نویسنده‌ی «پوست زیبا» و موسس مرکز پوست، لوازم آرایشی، و جراحی لیزر در مونت کیسکو می‌گوید: استرس سبب می‌شود نوعی هورمون استرس ترشح کنید که باعث خواهد شد بدنتان، خون را از پوست به سمت عضلات و دیگر اندام‌ها هدایت کند.
اگر تحت فشار و استرس مزمن هستید، هم پوستتان را از اکسیژن و مواد مغذی بسیار ضروری محروم می‌کنید، و هم ممکن است باعث تشدید بیماری‌های پوستی که در حال حاضر در بدنتان وجود دارند، شوید. بیماری‌هایی مانند آکنه یا اگزما.
استرس و خشکی پوست
دکتر هوارد موراد، متخصص پوست می‌گوید: اثرات منفی استرس می‌تواند خود را در پوست بصورت کم آبی شدید نشان دهد، که به التهاب، هیپرپیگمانتاسیون، رنگ پریدگی، و آکنه منجر می‌شود. هنگامیکه استرس دارید، لایه‌ی سلول مرده روی سطح پوست، نازک می‌شود و در آن حفره‌های میکروسکوپی ایجاد می‌گردد، که در این حالت، نمی‌تواند از پوست در برابر اشعه‌های UV محافظت کند.
همچنین استرس باعث ایجاد جوش روی اکثر پوست‌ها می‌شود و در غشای سلولی، منافذ کوچکی ایجاد می‌کند که منجر به نشت آب از سلول‌های شما و کم آبی پوست می‌شود و در نهایت باعث ایجاد خطوط، چین و چروک، و کدر شدن پوست می‌گردد.
استرس و پوستی غمگین و پر از چین و چروک
دکتر بنک می‌گوید: ممکن است متوجه تاثیرات استرس روی پوست، مو، و حتی ناخن‌هایتان نباشید، اما استرس باعث ترشح هورمون‌های استرس می‌شود که فشار خون را افزایش می‌دهند، ضربان قلب را بالا می‌برند، و عروق خونی را منقبض می‌کنند، و مسیر خون را از پوست به سمت سایر ارگان‌ها تغییر می‌دهند.
در نتیجه عضلات ما کشیده می‌شوند، پوستمان درخشش خود را از دست می‌دهد، و خطوط ریز، و چین و چروک ایجاد می‌گردد.
استرس و ریزش مو
دکتر بنک می‌گوید: هنگامیکه عروق خونی شروع به انقباض می‌کنند، فولیکول‌های مو، اکسیژن و مواد معدنی و ویتامین‌های مورد نیاز برای رشد مو را از دست می‌دهند. ویتامین‌ها تحت استرس کاهش می‌یابند، زیرا بدن انرژی بیشتری می‌سوزاند و ویتامین‌ها و مواد مغذی را به قسمت‌هایی از بدن که برای زنده ماندن به آن احتیاج دارند مانند قلب، ریه‌ها، و مغز هدایت می‌کند.
به این ترتیب، پوست سر نمی‌تواند از این مواد مغذی ضروری استفاده کند و منجر به ریزش مو می‌شود. دامیان سانتیاگو، از موسسین سالن آرایش میزو در نیویورک می‌گوید: در طول این سال‌ها، تشخیص اینکه کدام مشتری‌ها با استرس زیادی سر و کار دارند،آسان شده است. علائمی مانند ریزش مو، نازک شدن مو، و بیشتر از همه عدم درخشندگی و کدر شدن مو رایج هستند.
در موارد شدید، بیماری‌هایی مانند آلوپسی و پسوریازیس ظاهر می‌شوند که هر دوی آنها به ضعیف شدن و شکنندگی مو کمک می‌کنند.
عادات عصبی مخرب
دکتر ربکا کازین، متخصص پوست می‌گوید: گاهی اوقات استرس شدید می‌تواند منجر به عادات بدی مانند پیچیدن موها دور انگشت یا جویدن ناخن شود که تقریبا ناخوداگاه هستند. این کارها باعث آسیب‌های مزمن مو در برخی نواحی، شکسته شدن مو، و حتی ریزش مو می‌شود! تنها راه برای حل این مشکل، مشخص کردن علت استرس و مقابله با آن است.
استرس حاد دارید یا مزمن
استرس به دو دسته تقسیم می شود؛ دسته اول استرس های حاد و زودگذر و دسته دوم استرس های مزمن و درازمدت هستند. در هر دو صورت ممکن است به دنبال استرس های حاد یا کوتاه مدت و درازمدت تغییراتی را در پوست و ضمایم پوستی که شامل ناخن و مو می شود، مشاهده شود. در ادامه به تاثیراتی که هر یک از استرس ها روی پوست می گذارد می پردازیم.
استرس های حاد همان طور که گفته شد زودگذر هستند، اما شوکی به بدن وارد می کنند که پوست به عنوان عضوی از بدن ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد. معمولا در چنین شرایطی سلول های پوست، ناخن و ریشه مو ممکن است رشدشان کند یا متوقف شود. البته ممکن است تغییرات رشد را همان موقع مشاهده نکنید و بعد از گذشت چند روز یا چند هفته یا حتی چند ماه متوجه این تغییرات شوید.
به عنوان مثال ممکن است حادثه یا اتفاقی برای کسی رخ دهد که باعث بروز استرس حاد در فرد شود، در این مواقع بعد از طی مثلا دو ماه مشاهده می کند که دچار ریزش موی شدید و نگران کننده ای شده، طوری که فرد فکر می کند برای همیشه موهایش را از دست داده است.
البته جای نگرانی نیست، این ریزش مو بعد از مدتی به طور خودبه خود درمان می شود. البته به شرط آنکه استرس در این مدت از بین برود، اما در شرایطی هم نیاز است بعد از اینکه فرد به شرایط عادی بازمی گردد با کمک متخصص پوست و مو موهای ازدست رفته را بازگرداند.!
تغییرات پوستی گاهی اوقات خبر از سر درون می دهد. استرس حاد پوست را به طور موقت دچار تغییراتی می کند که با مشاهده این تغییرات متوجه می شوید شخص وضعیت جسمانی و روحی مناسبی ندارد، چراکه انقباض عروقی باعث رنگ پریدگی پوست می شود (در مواقعی که فرد دچار ترس و نگرانی است این حالت مشاهده می شود).
حتی ممکن است عکس این اتفاق رخ دهد، یعنی فرد بر اثر افزایش فشار خون و عصبانیت، پوستش دچار پرخونی و التهاب شود. البته این تغییرات هم موقتی است و بعد از مدتی پوست به حالت طبیعی خود بازمی گردد.
اثر استرس مزمن روی پوست سر
در این شرایط می توان به مشکلات پوستی ازجمله جوش و آکنه اشاره کرد، گرچه در شرایط معمولی هم ممکن است بروز کند، اما چون یکی از عوامل تشدیدکننده جوش و آکنه مسئله هورمون های مردانه است؛ بنابراین افرادی که استرس مزمن دارند جوش های شان شدیدتر و مقاوم به درمان هستند برای همین مدت طولانی ممکن است روی پوست فرد باقی بمانند.
اکثر این اشخاص به این موضوع اشاره می کنند که «در گذشته تعداد جوش و آکنه ها کمتر بوده اما مدتی است که هم تعدادشان افزایش پیدا کرده و هم به درمان مقاوم شده اند» که می توان از استرس به عنوان عامل اصلی این مشکلات یاد کرد.
همان طور که می دانید شیوع آکنه از سنین بلوغ است اما اگر آکنه بعد از ۳۰سال بروز پیدا کند یا تشدید شود، برای عموم مردم مسئله عجیبی است، بنابراین علت بروز ضایعات آکنه را در افراد بالای ۳۰سال استرس مزمن می دانند. علاوه بر آکنه، این افراد بروز جوش بعد از ۳۰سالگی را هم تجربه می کنند.
اثر استرس مزمن روی ناخن ها
یکی از علت های شکننده شدن ناخن ها وجود استرس مزمن در فرد است. برخی سلول ها در بدن تقسیم و تکثیر سریع تری نسبت به سایر اعضای بدن دارند که پوست، مو و ناخن جزء این دسته از سلول ها هستند. به همین دلیل استرس مزمن و شوک های عصبی روی تقسیم و تکثیر آنها تاثیر می گذارند، برای همین ناخن ها نسبت به گذشته شکننده و آسیب پذیرتر می شوند.
مراقب بیماری استرس باشید
مواردی که گفته شد اثرات مستقیم استرس روی بروز ضایعات پوست و ضمایم پوستی است، اما بعضی اوقات بیماری های پوستی تحت تاثیر استرس ممکن است تشدید شوند. برخی بیماری ها در هر یک از ارگان های بدن از دستگاه گوارش گرفته تا مسائل اسکلتی ممکن است تحت تاثیر استرس تشدید شوند، اما باید گفت پوست هم از این مسئله مستثنی نیست، به طوری که بیماری های مختلف پوستی در مواقع استرس تشدید می شوند. به عنوان مثال بیماری مشهور پسوریازیس یا همان بیماری صدف و بیماری های ریزش مویی منطقه ای که به طاسی سکه ای معروف هستند ارتباط تنگاتنگی با استرس دارند.
